چگونه از سقوط هواپیما جان سالم به در ببریم؟

پیش از آن که این نکات را به تفضیل توضیح دهیم، ذکر این مطلب ضروری است که بدانید تمامی سوانح هوایی یکسان نیستند و ممکن است دو سانحه هوایی تفاوت فاحشی با یکدیگر داشته باشند. طرح و برنامه مشخصی برای بر حذر بودن از این سوانح وجود ندارد. همچنین هیچ روش خاصی ضامن حفظ بقای شما در چنین شرایطی نیست. برای مثال هواپیمایی که به صورت مستقیم در حال سقوط است و پس از مدتی کوتاه به زبانه‌های آتش تبدیل می‌شود ، برای شما صرف نظر از تمامی روش‌های حفظ بقایی که برمی‌گزینید شانسی برای زنده بودن نمی‌گذارد. با این حال تمام سوانح هوایی این گونه نیستند. حتی اگر با سوانحی چون سقوط هواپیما مواجه شوید، باز هم بنابر گفته هیئت ملی امنیت حمل و نقل، شانس زنده ماندن نود و پنج درصد است. جان هنسمن، مدیر مرکز بین‌المللی حمل‌و‌نقل هوایی، در این زمینه چنین می‌گوید: ریسک حمل‌و‌نقل با هواپیما برابر با ریسک استفاده از پله برقی است.

در قسمت عقب هواپیما بنشینید

اگر می‌خواهید ریسک پروازتان پایین‌ترین باشد صندلی پرواز شما فوق‌العاده حائز اهمیت است. بسته به نوع سانحه، جایگاه شما در هواپیما می‌تواند تاثیری شگرف در شانس زنده ماندن شما داشته باشد. چند سال پیش، مجله تایم، آمار پایگاه داده های حوادث هواپیما و نمودارهای مربوط به جایگاه صندلی ها را در طول سی‌و‌پنج سال بررسی کرد. این داده‌ها نکات زیر را آشکار کردند:

• صندلی های موجود در یک سوم انتهایی هواپیما دارای میزان مرگ و میر 32 درصد بودند.
• صندلی های موجود در یک سوم میانی 39٪ مرگ و میر داشتند.
• صندلی های موجود در یک سوم ابتدایی هواپیما میزان مرگ و میر 38٪ را داشتند.

این داده‌ها نشان می دهد که ایمن ترین قسمت هواپیما برای نشستن، یک سوم انتهایی هواپیما است. علاوه بر این، صندلی های وسط یک سوم انتهایی هواپیما کمترین میزان مرگ و میر در بین تمام صندلی ها را که 28٪ بود را داشتند. با توجه به میزان پایین بودن مرگ و میر این صندلی‌های میانی بد نیست با وجود کمتر راحت بودن آن‌ها را انتخاب کنیم. صندلی هایی با بالاترین میزان مرگ و میر، صندلی های مجاور راهرو در قسمت میانی هواپیما بودند که میزان مرگ و میرشان برابر با 44٪ بود. مجله علمی دیگری مطالعه مشابهی در سال 2007 و با یافته هایی مشابه را به انجام رساند. تجزیه و تحلیل آنها نشان می دهد که مسافرانی که در قسمت پشت بال هواپیما نشسته‌اند دارای 40٪ احتمال زنده ماندن بیشتر از از مسافران بخش جلویی هواپیما هستند.

بخش عقبی یک بویینگ 737 معمولی

با این حال، اعداد و ارقام مربوط به این که شما باید در صندلی راهرو، میانی یا پنجره بنشینید، دقیقا با هم سازگار نیستند. مطالعه جداگانه ای از دانشگاه گرینویچ نشان داد که صندلی های راهرو واقعا شانس بیشتری برای بقا به شما می‌دهند، بنابراین داده‌های مربوط به صندلی‌ها کاملا مغایر با هم هستند. البته، همانطور که قبلا نیز ذکر شد، همه این ها به نوع حادثه بستگی دارد. استثنائاتی نیز در این زمینه وجود دارد، مانند هواپیمای شماره 232 خطوط هوایی آمریکا که در سانحه مربوط به آن قسمت جلو هواپیما ایمن تر بود،اما این استثنائات تعداد کمتری دارند.سعی کنید با هواپیماهای بزرگ سفر کنید. هواپیماهای تجاری بزرگتر دارای تعداد بیشتری از صندلی‌های خالی هستند، کمترین میزان تصادفات را دارند و اگز ضربه‌ای بر آن‌ها وارد شود به دلیل اندازه بزرگ‌شان قدرت متحمل شدن ضربات سنگین‌تری را دارند.

فاصله‌تان تا خروج اضطراری حداکثر پنج ردیف باشد

اکثریت مرگ و میر ناشی از سقوط هواپیما زمانی رخ داده است که مسافران پس از فرود اضطراری قادر به خروج از هواپیما نبودند. پروفسورگالیا، استاد دانشگاه گرینویچ، "قانون حفظ حداکثر فاصله پنج ردیف از خروج اضطراری" را به مسافران برای بالا بردن شانس بقای آن‌ها پیشنهاد می‌کند. او پس از مطالعه 105 سانحه مربوط به هواپیما و مصاحبه با بیش از 2000 مسافر و اعضای خدمه که جان سالم به در برده بودند دریافت که بازماندگان قبل برای فرار کردن به هنگام فرود اضطراری تنها به اندازه زمان پیمودن پنج ردیف تا خروج اضطراری زمان دارند و می‌توانند مطمئنا ایمن باشند اما فواصل بیشتر ایمنی آن‌ها و شانس زنده بودن‌شان را کم می‌کند.

در بویینگ 737 به وضوح اهمیت قانون "پنج ردیف تا خروج اضطراری" صدق می‌کند

همیشه صندلی خود را در فاصله پنج ردیف از خروجی اضطراری انتخاب کنید. اگر امکانش را دارید یک صندلی درست در کنار خروجی اضطراری بگیرید، یا صندلی خود را فقط با فاصله یک ردیف از خروج اضطراری رزرو کنید. گالیا می گوید که داشتن فاصله بیش از پنج ردیف از خروج اضطراری به معنای شانس کم تر زنده ماندن است . البته در این زمینه تضمینی وجود ندارد اما از لحاظ منطقی درست به نظر می‌رسد. هر چقدر فاصله شما از خروجی‌ها در هواپیمایی که در حال سوختن است بیشتر باشد شانس شما برای زنده ماندن کمتر است. شریل شوارتز، مهماندار بازنشسته هواپیمایی ایالات متحده، به شدت توصیه می کند که صرف نظر از جایی که نشسته اید، فاصله ردیف خود ازنزدیکترین خروجی اضطراری را بدون توجه به تعداد پروازهایی که با این هواپیما داشته‌اید به دقت بسنجید .اگر مجبورید چند بار این فاصله را چک کنید.بدین ترتیب، اگر کابین با دود پر شود و دید شما دچار اختلال شود باز هم می توانید راه خروج خود را بیابید.

لباس خود را به درستی انتخاب کنید

همانطور که قبلا ذکر شد، خود برخورد هواپیما به خودی‌خود در بیشتر موارد باعث ایجاد بیشترین مرگ و میر در حوادث مربوط به هواپیما نمی‌شود. طبق گزارش هیئت ملی ایمنی حمل و نقل شصت و هشت درصد از افراد درگیر در حوادث سقوط هواپیما از آتش سوزی پس از سانحه - یا از آسیب های سوختگی یا استنشاق دود جان خود را از دست می دهند. شورای ایمنی حمل و نقل اروپا یافته های مشابهی را بدست آورد. آن‌ها تخمین زده اند که در نود درصد از حوادث هواپیما شانس زنده ماندن وجود دارد و حداقل در چهل درصد از تلفات ناشی از حوادث مربوط به هواپیما در گذشته شانس زنده ماندن وجود داشته است . بخش بزرگی از این موارد مربوط به آتش سوزی بود.

جنس الیاف	دمای ذوب (درجه سانتیگراد)	چکه کردن	خصوصیات الیاف	قابلیت اشتعال
استات	140-225	بله	ذوب شده و می‌سوزد و منفجر می‌شود	به آسانی
نایلون	160-260	بله	نرم شده، جمع و ذوب می‌شود	به آسانی
پلی‌استر	175-290	بله	نرم شده، جمع و ذوب می‌شود	به آسانی
ریون	175-290	خیر	ذوب شده و می‌سوزد و منفجر می‌شود	بله
کتان	ندارد	خیر	در دمای بالای 225 درجه سانتیگراد تجزیه و متلاشی می‌شود	به آرامی
پشم	ندارد	خیر	در دمای بالای 225 درجه سانتیگراد تجزیه و متلاشی می‌شود	به آرامی
الیاف آرامید	ندارد	خیر	در دمای بالای 225 درجه سانتیگراد تجزیه و متلاشی می‌شود	به آرامی

سینتیا کوربت، یکی از متخصصان عوامل انسانی در موسسه پزشکی سیویل ایرو-اسپیس اداره فدرال هوافضای آمریکا توصیه می‌کند که برای بهترین استفاده از زمان خود وقتی که مسافرهواپیمایی هستید که در حال سوختن است و برای جلوگیری از سوختگی های شدید ، شما باید لباس هایی را به تن داشته باشید که گویا همین حالا مجبور به فرار از یک هواپیمای در حال سوختن هستید:

"شما باید لباسی را که قرار است برای مسافرت هوایی خود انتخاب کنید را به درستی بسنجید، برای مثال صندل‌های راحتی شما برای پرواز مناسبند؟ کفش های پاشنه بلندتان چطور؟ کفش‌های پاشنه بلند، شورت و دامن لباس های مورد علاقه ما برای پرواز نیستند، زیرا با پوشیدن این لباس‌ها در هنگام بروز سانحه شما به آسانی نمی‌توانید فرار کنید. بهترین گزینه کفش‌های بنددارد ورزشی است که برای دویدن راحت هستند و شلوار شما باید بلند باشد. شلوار جین گزینه خوبی است.می دانم پوشیدن چنین لباس‌هایی در تابستان واقعا دشوار است، اما در زمان سانحه لباس‌ها کوتاه خطر زیادی دارند ... ".

پوشیدن تی شرت یا ژاکت با آستین بلند نیزمی تواند ایده خوبی باشد. اطمینان حاصل کنید که لباس شما از صددرصد از کتان یا پشم ساخته شده است تا در درجه حرارت بالا ذوب نشود. پارچه های مصنوعی را نخرید. با عرض پوزش، می دانم که چنین الیافی راحت هستند اما واقعا به خطرش نمی‌ارزد. در جیب خود تعدادی دستمال پارچه‌ای داشته باشید تا در صورت نیاز بتوانید صورت خود را با آن‌ها بپوشانید. شما می توانید این دستمال‌ها را با آبی که در هواپیما به شما می‌دهند خیس کرده و یک ماسک تنفسی موقت ایجاد کنید.

به دستورالعمل‌های مهماندارها گوش دهید و برگه‌های ایمنی پرواز را بخوانید

می‌دانم گوش دادن به دستورالعمل‌هایی که مهمانداران قبل از بلند شدن هواپیما می‌دهند بسیار کسل‌کننده و تکراری است اما باز هم می‌گویم بهتر است برای حفظ ایمنی بیشتر خود به آن‌ها گوش دهید. می‌دانم همه‌تان می‌دانید چگونه کمربند ایمنی خود را باز و بسته کنید و این کار نیاز به هوش فوق‌العاده‌ای ندارد. با این حال آن‌ها اطلاعات مفیدی را برای حفظ امنیت شما در پرواز در اختیارتان می‌گذارند برای مثال چگونگی استفاده از جلیقه نجات، ماسک اکسیژن، دسترسی به راه‌های خروج اضطراری. بر روی کارت ایمنی نیز اطلاعاتی درباره چگونگی تخلیه هواپیما در هنگام بروز سانحه وجود دارد. تمامی ای اطلاعات در زمان بروز سانحه حیاتی بوده و شما باید از آن‌ها آگاهی کامل داشته باشید.

اما شما تمامی این چیزها را می‌دانید درست است؟ شما آنقدر زیاد پرواز کرده‌اید که تمامی این اطلاعات را حفظ هستید. با این حال من شک و تردیدهای خود را در این زمینه دارم. بنابر تحقیقات اداره فدرال هوافضا در آمریکا مسافرانی که بیشترین پرواز را داشته‌اند کم‌ترین اطلاعاتی را برای بقای خود هنگام سقوط هواپیما داشتند. پس به گفته‌های مهمانداران و مطالب کارت ایمنی توجه کرده و برای خود و همراهان‌تان نقشه فرار طراحی کنید بنابراین در لحظه خطر عکس‌العمل سریع‌تری خواهید داشت. مطمئن باشید در لحظه خطر هیچ نقشه‌ای به ذهنتان خطور نخواهد کرد.

قانون "سه دقیقه بعد برخاستن و هشت دقیقه قبل نشستن" را به یاد داشته باشید

این مطلب درست است که بیشتر حوادث هواپیما در هنگام فرود یا بلند شدن اتفاق می افتند و بازه زمانی معمولی که این حوادث بیشتر در طول آن اتفاق می افتند وجود دارد که عبارت است از: سه دقیقه پس از بلند شدن؛ هشت دقیقه قبل از فرود آمدن. بن شروود نویسنده باشگاه بازماندگان سوانح هوایی توضیح می دهد که هشتاد درصد از سقوط هواپیما ها در طول این زمان‌ها اتفاق می افتد.

برای افزایش شانس بقا در حین این حوادث باید در طول این بازه‌های زمانی مراقب باشید. این بدان معناست که خوابیدن، گوش دادن به موسیقی، در آوردن کفش‌ها، مستی و استفاده از مواد مخدر و باز کردن کمربند ایمنی در طول این بازه زمانی ممنوع است. در این بازه زمانی باید هشیار و آماده اجرا نقشه فرار خود در صورت بروز سانحه باشید.

محافظت از خود هنگام سقوط هواپیما

حال فرض کنیم که سانحه رخ داده است؛ هواپیما در حال سقوط است و خدمه پرواز به شما هشدار داده‌اند تا خود را از ضربه احتمالی که به هواپیما وارد می‌شود محافظت کنید. شما چه اقدامی می‌کنید؟ کوربت پیشنهاد می‌دهد در صورتی که وقت کافی دارید اشیا تیز و برنده را از جیب خود و وسایلی که با خود حمل می‌کنید خارج کنید (اشیایی مانند خودکار، مداد و کلید) و همچنین وسایلی که زیر صندلی‌تان وجود دارد را نیز باید تخلیه کنید. این کار باعث می‌شود راه برای فرار شما و سایر مسافرین پس از سانحه پاکسازی شود و زمان بروز سانحه احتمال شکستگی پای شما نیز کم‌تر خواهد بود.

موقعیت‌های مختلف محافظتی حین سقوط هواپیما

هنگامی که آمادگی کافی را ایجاد کردید، وقت آن است که موقعیت‌ محافظتی مناسب خود را بیابید و آن را اجرا کنید. اول، کمربند ایمنی خود را ببندید. سپس، چگونگی محافظت بسته به محل نشستن شما در هواپیما دارد:

اگر صندلی‌ای در مقابل شما قرار داشته باشد: دستان خود را روی صندلی مقابل خود به صورت ضربدری قرار دهید و پیشانی خود را روی دستان خود بگذارید. این کمک خواهد کرد که ضربه‌های ناگهانی و وارده بر سر شما کاهش یابد.

اگر صندلی‌ای در مقابل شما قرار ندارد: تا جایی که ممکن است خم شوید،پاهای خود را در اطراف زانوی خود بغل کنید و سر خود را پایین بیاورید و در آن موقعیت بمانید تا زمانی که هواپیما متوقف شود . دستهای خود را پشت سر خود قرار دهید و دستی که با آن کار می‌کنید باید رو باشد (اگر راست دست هستید دست راست باید رو باشد و بالعکس)

اگر در مورد صندلی خود مطمئن نیستید، کارت ایمنی خود را قبل از بلند شدن هواپیما بررسی کنید. این کارت شامل دستورالعمل‌های خاصی است که شما نیاز به دانستن آن در زمینه هواپیمای خاص خود را دارید. مطمئن شوید کمربند ایمنی شما محکم است. هر چه کمربند ایمنی شما شل تر باشد بدن شما در طول سانحه ضربه بیشتری را متحمل می‌شود.

آماده باشید تا با حداکثر سرعت از هواپیما خارج شوید

حالا فرض می‌کنیم که ضربه‌ای که در اثر سقوط هواپیما وارد شد آسیبی به شما نزده است و شما هنوز نفس می‌کشید. همه مسافران در حال فریاد زدن هستند. از بهت و حیرت بیرون بیایید. شوارتس می‌گوید پدیده‌ای هست که در آن افراد نجات یافته از ضربه وارده بر هواپیما سرجای خود با بهت و حیرت می‌نشینند و منتظر نجات می‌مانند. او می‌گوید:

در خیلی از سوانح سقوط هواپیما شانس زنده ماندن وجود داشته است. در سوانح این چنینی باز هم شاهد وجود مسافرینی بوده‌ایم که در صندلی‌های خود با کمربند نجات‌شان مرده بودند.

لطفا سریعا هواپیما را تخلیه کنید. آتش و دود موانع بعدی هستند که به زودی از راه می‌رسند. شروود در کلوپ بازماندگان سوانح سقوط هواپیما می‌گوید: شما حدود نود دقیقه برای فرار از کابین قبل از این‌که همه چیز آتش بگیرد دارید، در حالت ایده آل، شما کفش های مناسب خود را پوشیده‌اید و لباس هایی را به تن دارید که در درجه حرارت بالا بر روی پوست‌تان ذوب نمی‌شوند و قبل از ضربه وارده بر هواپیما دستمال خود را مرطوب کرده‌اید، بنابراین شما چیزی برای نفس کشیدن دارید.

حال شما باید مسیر تخلیه تعیین شده خود را دنبال کنید. اگر در نزدیکی خروجی همان طوری که برنامه‌ریزی کرده بودید نشسته اید بسیار خوب است. اگر این کار را نکرده‌اید، امیدوارم که آمادگی جسمانی خوبی داشته باشید. تحقیقات نشان می‌دهند افراد جوان‌ و از لحاظ فیزیکی متناسب‌تر نسبت به افراد پیرتر و سنگین‌تر شانس زنده ماندن بیشتری دارند (سرعت تخلیه آن‌ها تا حدود سی و یک درصد بیشترتر بوده است).