کشف دومین ستاره دایسون اسفیر

به گزارش کلیک، هنگامی‌ که سیاره از مقابل ستاره عبور می‌کند، به طور معمول روشنایی ستاره حدود ۱ درصد کم می‌‌شود، اما KIC 8462852 تا ۲۲ درصد کاهش نور دارد و به این موضوع اشاره می‌کند که چیز بسیار بزرگی سریعا به عقب می‌رود. و حالا ستاره دوم با کاهش عجیب روشنایی شناخته شده است.

این ستاره، به‌ نام EPIC 204278916، به لحاظ قطر هم‌ اندازه خورشید، اما حجم‌اش نصف آن، است. این ستاره در سال ۲۰۱۴ توسط سفینه فضایی کپلر ناسا کشف شد و از آن زمان تیمی از ستاره‌شناسان به سرپرستی سایمون اسکارینجی از موسسه مکس پلنک برای فیزیک فرازمینی در آلمان بر کاهش نور آن یا 'انحنا نور' کار می‌کنند.

و این چیز حتی از KIC 8462852 هم عجیب‌تر است. محققان گزارش دادند که در طی ۷۸٫۸ روز از مشاهدات، EPIC 204278916 در حدود ۲۵ روز متوالی نشانگر کاهش نور نامنظمی تا ۶۵ درصد بود. همان‌ طور که در بالا اشاره کردیم، چیز بزرگی به اندازه این سیاره که به دور ستاره در حال گردش است منجر به کاهش نور ۱ درصدی می‌شود، از این رو چه چیز احتمالی دیگری می‌تواند به قدری بزرگ باشد که منجر به تاریکی ۶۵ درصدی شود؟

قبلا وقتی محققان تلاش می‌کردند کاهش نور نامنظم و بزرگ KIC 8462852 را که همچنین ستاره تبی هم نامیده می‌شود، توضیح دهند با دو توضیح احتمالی مواجه شدند که البته یکی از آن ها چندان محتمل نبود. اولین دلیل احتمالی این بود که منحنی‌های بزرگ و بی‌قاعده نور توسط حجم عظیمی از ستاره‌های دنباله‌دار در حال گردش به‌ دور ستاره ایجاد می‌شوند. دومین دلیل این بود که KIC 8462852 یک ستاره منحرف شده است که بسیار سریع می‌چرخد، و دو قطبش پهن می‌شود.

همان‌ طور که پل گیلستر از سنتاری دریمز توضیح می‌دهد: "این اتفاق باعث ایجاد دما و نور بیشتر در قطبین و تاریکی در قسمت استوایی یا مرکزی می‌شود." دلیل نه چندان محتمل این است که کاهش نور به خاطر نوعی دایسون اسفیر ایجاد می‌شود. دایسون اسفیر یک گوی بسیار عظیم از صفحه‌های خورشیدی است که ستاره را به طور کامل احاطه می‌کند و در بسیاری از داستان‌های علمی تخیلی نشان داده شده است.

جیسون رایت، ستاره‌شناس دانشگاه ایالت پن، در زمان این اکتشاف به اتلنتیک گفت: "موجودات فضایی همیشه آخرین فرضیه‌ای هستند که مد نظر قرار می‌گیرند، اما این شبیه چیزی‌ است که انتظار می‌رود ساخته تمدن فضایی‌ها باشد". از آن زمان، آن دلیل محتمل هم چندان قانع کننده ظاهر نشد.

محققان تا حد زیادی فرضیه 'ستاره منحرف شده' را رد کردند، و پژوهشی که در ماه ژانویه انجام شده بیان می‌کند که به منظور کاهش نور ۲۰ درصدی ستاره‌ای در طول یک قرن به حدود ۶۴۸۰۰۰ ستاره‌دنباله‌دار نیاز است - که پهنای هرکدام حدود ۲۰۰ کیلومتر باشد- تا آن را انتقال دهد که چنین چیزی به طور دقیق ممکن نیست. اما صفحه گرد‌ و‌ غبار چطور؟

تیم آلمانی پشت مشاهدات جدید EPIC 204278916 پیشنهاد می‌کنند که کاهش عظیم آن در انحنا نور می‌تواند به خاطر وجود صفحه پیش‌ سیاره‌ای ایجاد شده باشد که مرزش در ارتباط با زمین جهت گرفته است. این جهت‌گیری می تواند به این معنی باشد که نه تنها در زمان های خاصی مانع نور از ستاره می‌شود، بلکه ما برای مشاهده تابش فروسرخ آن در زاویه نامناسبی قرار داریم.
صفحه پیش‌سیاره‌ای یک صفحه گردشی از گاز حجیم و گرد و‌ غبار است که تمایل به احاطه ستار تازه شکل گرفته دارد، که در این مورد محتمل است. از آن جایی که EPIC 204278916 نسبتا جوان به نظر می‌رسد، به طوری که بیش از ۱۱ میلیون سال هم عمر ندارد. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، خورشید ما حدود ۴٫۵ میلیارد سال عمر دارد.

اتان سیگل، توضیح می‌دهد: "بسیاری از صفحه‌ها بسیار باریک هستند و آن‌ ها را در یک زاویه می دیدیم. اگر چه هر از چند گاهی، با یک ستاره‌ای که صفحه‌اش به سمت ماست هم‌ ردیف می‌شویم، که این به معنای نامرئی بودن هر تابش فروسرخ است. معروف است اجسام خورشیدی جوان کاهش نور زیادی دارند که این ستاره عجیب هم همین گونه است، و این که اخیرا زوایای جهت‌گیری‌ مختلفی هم در آن‌ ها مشاهده شد."

سیگل می‌گوید بهترین قسمت این است که می‌توان این تئوری را برای KIC 8462852 هم بکار برد. در حالی که در ابتدا سن KIC 8462852 صدها میلیون سال تخمین زده شد، تعدادی از ستاره‌شناسان اظهار کردند که ‌می‌تواند بسیار جوان‌تر باشد، درست همانند EPIC 204278916. و حتی اگر هم نباشد، معروف است که ستارگان بالغ حلقه‌هایی از "خرده هایی مشابه ستاره دنباله‌دار" یا گرد و غبار، به نام دیسک‌های میان‌اختری دارند، که همیشه شامل صفحه خارجی گسترده‌، و اغلب صفحه‌ای درونی، است.

یکی از این صفحه‌های میان‌اختری می‌تواند KIC 8462852 را در یک مدار خارج از مرکز احاطه کند که مشاهدات ما را به طریق مشابه صفحه‌ پیش‌سیاره ای هم‌سو مختل می‌کند. سیگل توضیح می‌دهد "اگر مشخص شود که این ستاره جوان‌تر از سن پذیرفته‌شده است (که بسیاری از ناظران متخصص چنین عقیده‌ای دارند)، اگر صفحه‌ای داشته باشد که به طور اتفاقی هم سو باشد (درنتیجه ما کاهش فروسرخ را نمی‌بینیم)، و اگر یک دیسک پوشانده شده درونی یا خرده‌هایی مشابه ستاره دنباله‌دار وجود داشته باشد، چیزی که کشف کردیم مرحله جدیدی در تکامل اولیه یک دسته از ستارگان است!"

مشاهدات تیم آلمانی هم چنان در مرحله بررسی و مقایسه بسر می‌برد در نتیجه مناسب مباحثه در این مقطع است. آن ها به‌ تازگی فرضیه‌شان را در سایت پیش از چاپ arXIV.org قرار دادند. از این رو محققان دیگر فرصت بررسی و برطرف کردن نقاط ضعف نظریه آن ها را دارند. این تحقیقات زمان زیادی می‌برد تا مشخص کند که آیا این فرضیه می‌تواند شگفتی KIC 8462852 را توضیح دهد یا خیر.
اما انتظارات کپلر برای مشاهدات جدید از EPIC 204278916 در سال بعد، و اشتیاق محققان برای بررسی KIC 8462852 در رصدخانه شبکه تلکسوپ جهانی به مدت یکسال، نویدبخش زمان نه چندان زیادی برای رسیدن به پاسخ است. امیدواریم هر چه سریع تر این مهم اتفاق بیفتد و دانشمندان به پاسخ مورد نظر خود دست یابند.