آشنایی با ترسناک ترین ربات ناسا با نام دامی

برای طراحی و تولید لباس فضا نوردان فاکتور های متعددی باید در نظر گرفته شوند،یکی از مهمترین عواملی که باید در پروسه ی طراحی و تولید لباس فضانوردی بدان توجه داشت میزان راحتی و سهولت حرکت فضانورد درون آن می باشد؛به عبارت دیگر مهندسان باید میزان مقاومت لباس در برابر نیروهای مکانیکی را اندازه گیری کرده و لباس را به نحوی طراحی کنند که فضا نورد بتواند در شرایط خلاء حاکم در فضا به راحتی حرکت کند،در کنار سهولت حرکت فضا نورد نیاز است تا لباس خیلی هم محکم و خشک نباشد چون در این صورت امکان ایجاد جراحت در بدن فضا نورد وجود دارد.

سازمان ناسا به دلیل حساسیت موضوع و نیز پیشگیری از آسیب دیدن کارکنان خود تصمیم گرفت تا آزمایش های لازم برای اندازه گیری فشار های مکانیکی وارد بر بدن یک فضانورد را بر روی یک ربات انسان نما انجام دهد.

این موضوع مهندسین ناسا را بر آن داشت که به فکر طراحی و تولید یک ربات بیافتند و این شروعی بر تولید ترسناک ترین ربات ناسا بود،نهایتا مشخصات کلی در قالب طرحی با نام کد K6051 تنظیم و مسئولیت اجرای این طرح نیز به موسسه ی فناوری ایلینویز محول شد که از تاریخ ۲۲ ام ماه می سال ۱۹۶۳ آغاز و در تاریخ ۳۱ ام ماه جولای سال ۱۹۶۵ میلادی به تولید رباط انسان نمای دامی ختم گردید.

دامی با حدود ۱۰۴ کیلوگرم وزن در واقع یک فشار سنج انسان نما بود که وظیفه ی آن اندازه گیری گشتاور و نیرو های مقاوم به هنگام حرکت یک انسان درون لباس فضانوردی بود؛باید بدانید که بر خلاف ظاهر نسبتا پیشرفته،این ترسناک ترین ربات ناسا نمی توانست به اختیار خود حرکت کند و با توجه به عدم در نظر گیری تعادل در ساخت آن،دامی حتی نمی توانست بر روی پا بایستد؛در واقع دامی را از یک میله آویزان می کردند و اپراتور به طور بی سیم فرمان های حرکتی را برای مرکز پردازش ربات مخابره می کرد؛البته دامی یک ماشین ساده هم نبود.

به زبان ساده دامی مجموعه ای از سیم برق،ادوات الکترونیکی،خطوط هیدرولیکی و مفاصل موتور دار بود که به شکل انسان ساخته شده بود و مجموعه ی قطعات مذکور مسئولیت حرکت مفاصل و چرخ و دنده ها و از همه مهم تر اندازه گیری دقیق فشار های مکانیکی وارد به سطح بدن دامی به هنگام حرکت درون لباس فضانوردی را بر عهده داشت.

هنگامی که اپراتور دستور حرکت را برای دامی مخابره می کرد سیستم محرک دامی که از نوع چرخنده ی هیدرولیکی بود به کار می افتاد و نیروی لازم برای انجام دستور را فراهم می کرد،پس از انجام دستور و ایجاد حرکت های خاص فیزیکی در دامی،گشتاور تولیدی به عضو جانبی مفصل مورد نظر منتقل می شد؛این عضو با استفاده از نیروسنج های خود میزان گشتاور را اندازه گیری می کرد و بدین ترتیب داده های اطلاعاتی مورد نیاز مهندسان ناسا تامین می شدند.

مهندسین ناسا پس از اعمال تصحیح و نیز کالیبره کردن اطلاعات دریافتی از دامی می توانستند میزان نیرویی که یک فضا نورد صرف حرکت کردن در داخل لباس فضایی می نماید را محاسبه کرده و در نهایت از این اطلاعات در تعیین میزان سختی فیزیکی لباس و نیز انتخاب مواد سازنده ی آن استفاده کنند.

البته فیزیولوژی بدن انسان و نحوه ی حرکت آن بسیار پیچیده است و دامی تنها چند حرکت ساده ی انسان را شبیه سازی می کرد ، مفاصل بدن دامی شبیه به لولای در عمل می کرد؛در صورتی که مفاصل بدن انسان به لحاظ جهت و نوع حرکت قابل مقایسه با مفاصل تک وجهی دامی نبود،از طرف دیگر فضای داخلی این ربات نیز فضای موجود برای جاگذاری تجهیزات لازم برای شبیه سازی دقیق حرکات بدن انسان را نداشت،پس مهندسین ناسا با توجه به محدودیت هایی که در سر راهشان وجود داشت حداکثر فناوری موجود در آن زمان را به کار گرفته و موفق شدند تا ۳۵ حرکت اصلی و کلی آناتومی انسان را در دامی پیاده سازی کنند.

سیستم دامی به نحوی طراحی شده بود که می توانست به طور همزمان ۴ مفصل خود را به حرکت در بیاورد،حرکت ۴ مفصل دامی به طور همزمان به اپراتور اجازه می داد که حرکات نسبتا پیچیده انسان نظیر راه رفتن را در دامی شبیه سازی کند،البته با وجود نواقصی که در ساخت این ربات وجود داشت ممکن بود در مواقعی که مفاصل مختلف در جهت های خاصی حرکت می کنند در سیستم مکانیکی دامی نوعی گیر و توقف حرکت پیش آید که جلوگیری از این موضوع بر عهده ی اپراتور گذاشته شده بود.

اما شبیه سازی حرکات انسان تنها چالش پیش روی سازندگان ترسناک ترین ربات ناسا نبود،دامی علاوه بر شبیه سازی فرم کلی بدن انسان نیاز بود تا به لحاظ ابعادی نیز با بدن فضانوردان منطبق شود؛بدین ترتیب سازندگان با ایجاد تغییراتی بنیادین دامی را به نحوه ای مهندسی کردند که ابعادش تا حدود ی قابل تنظیم باشد،قد دامی می توانست از ۵ فوت و ۵ اینچ تا ۶ فوت و ۲ اینچ تغییر کند،گردن،بالا تنه و پایین تنه دامی امکان تنظیم قد او را به اپراتور می داد.

برای اینکه ترسناک ترین ربات ناسا ظاهر انسان گونه تری را به خود بگیرد مهندسان نوعی پوست را به سطح بدنش اضافه کردند،این پوست ۱٫۳۲ اینچ ضخامت داشت و ادوات مکانیکی ربات را می پوشاند و از ۲ طرف توسط دنده های قفسه ی سینه ی دامی مهار شده بود،جنس پوست دامی انعطاف پذیر نبود و به همین خاطر سازندگان این ربات تصمیم گرفتند تا برای جلوگیری از بروز مشکل در حرکت روان و بی نقص مفاصل از پوشاندن آنها با این لایه ی آلمینیومی پرهیز کنند که البته این تصمیم یکی از عوامل موثر در ظاهر ترسناک دامی بود،شلوار،کفش و کت دامی از جنس لاستیک و با ضخامت ۱٫۸ اینچ ساخته شده و ظاهری شبیه به لباس غواصی داشت،سر دامی از جنس فایبرگلاس تقویت شده بود و چشمش قابلیت بیرون آوردن را داشت تا بدین وسیله مهندسان مربوطه بتوانند به سادگی به قطعات جای گرفته در کاسه سر ربات دسترسی پیدا کنند.

همانطور که حدس می زنید هزینه و انرژی زیادی برای ساخت این ربات صرف شد اما باید بدانید که هیچ کدام از این تلاش ها در آخر ثمری نداشت و دامی نتوانست آن گونه که انتظار می رفت ماموریت خود را انجام دهد،در آزمایشات نهایی پیش از آغاز ماموریت مشخص شد که سیستم هیدرولیکی دامی نمی تواند فشار حاصل از حرکت مفاصل را تحمل کند و در نتیجه ی فشار مذکور دچار روغن ریزی می شود و علیرغم پیشنهاد های خلاقانه ای که توسط کارشناسان برای این رفع نقص مطرح شد مانند پوشاندن بدن دامی با لباس غواصی،در نهایت مشکل حل نشد و پروژه ی دامی یک بار برای همیشه شکست خورد.

با وجود شکست سازمان ناسا در پروژه ی K6051 دو دامی ساخته شده جان سالم به در بردند؛یکی از آنها در حال حاظر در موزه Smithsonian Institution's Udvar-Hazy نگهداری می شود و دامی دوم به زودی به حراج گذاشته خواهد شد،کلکسیونر هایی که به خرید ترسناک ترین ربات ناسا علاقه دارند می توانند با حظور در مراسمی که در تاریخ ۲۶ ام ماه سپتامبر برگذار می شود در حراج این ربات شرکت نمایند.