چک های ثبت نشده در سامانه صیاد پذیرفته نشوند | کاهش چک‌های برگشتی با اجرای قانون جدید چک

وی افزود: «ذکر این نکته ضروری است که برای ثبت چک، صادرکننده می‌تواند به درگاه‌های نوین بانک خود شامل اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک و یا برنامک‌های موبایلی مراجعه کند که فهرست ۵ برنامک‌ موبایلی پرداخت فعال در این زمینه روی وب‌سایت شرکت شاپرک نیز موجود است و در دسترس عموم قرار دارد.»

نادعلی‌زاده با بیان اینکه مراحل فوق تنها به معنای ثبت اولیه چک در فرایند ثبت صدور چک است،‌ تصریح کرد:‌ «با ثبت چک در سامانه صیاد فرایند ثبت صدور چک پایان نیافته است، بلکه گیرنده چک نیز باید از طریق همراه‌بانک، اینترنت‌بانک یا برنامک‌های موبایلی پرداخت به سامانه صیاد مراجعه کند و با به عمل آوردن استعلام‌های لازم از ثبت چک به نفع خود در سامانه صیاد اطمینان حاصل کرده و با تطبیق اطلاعات مندرج در متن چک با اطلاعات ثبت شده در سامانه صیاد، مراتب تأیید یا عدم تأیید خود را در سامانه اعلام کند.»

مقابله با جعل، کلاه‌برداری و پول‌شویی

سخنگوی اجرای قانون جدید چک، وجود سامانه صیاد در کنار فیزیک چک را امری مفید و مثمرثمر خواند و گفت: «ثبت اطلاعات چک در سامانه صیاد و نگهداری سیستمی زنجیره انتقالات چک در این سامانه می‌تواند راهکار مناسب برای مقابله با جعل یا کلاه‌برداری باشد. از سوی دیگر چنانچه فیزیک چک مفقود شود، باتوجه به ثبت سیستمی اطلاعات چک توسط صادرکننده، پیگیری روند قضایی آن ساده‌تر از گذشته خواهد بود. در این خصوص می‌توان به حادثه حریق ساختمان پلاسکوی تهران اشاره کرد که در آن برخی اسناد تجاری و چک‌ها طعمه حریق یا مفقود شدند. در گذشته با توجه به عدم وجود چنین سیستمی، پیگیری امور مربوط به چک‌های مفقود شده دشوار بود؛ لیکن با وجود این سامانه قاعدتاً مشکلاتی از این دست کاهش می‌یابد. ضمن اینکه این سامانه شفافیت اطلاعاتی را در کشور ایجاد می‌کند که در امر مبارزه با پول‌شویی موثر قلمداد می‌شود.»

بیشتر بخوانید: شرایط جدید صدور کارت هدیه | چه کسانی نمی‌توانند کارت هدیه بگیرند؟

نادعلی‌زاده با بیان اینکه هر تغییر در ابتدا با چالش‌های خاص خود همراه است، تصریح کرد: «در گذشته روند کارسازی، تبادل و ظهرنویسی چک به صورت دستی بود،‌ اما در حال حاضر ثبت چک در سامانه صیاد نیز افزوده شده است. در این‌باره قطعاً در ابتدا مقاومت‌هایی وجود دارد و آن هم به این دلیل است که فرایند صدور چک نسبت به گذشته متفاوت‌تر شده است، اما به مرور و هنگامی که مردم با عواید سیستمی شدن ثبت اطلاعات آشنا شوند، اقبالشان به این امر بیشتر می‌شود.»

100 میلیون فقره چک جدید توزیع شده است

معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در خصوص آمار چک‌های صادر شده از ابتدای سال جاری گفت: «از ابتدای سال جاری تا پایان مهرماه بالغ بر 2 میلیون و 500 هزار دسته‌چک معادل 100 میلیون فقره چک توزیع شده که از این میزان تقریباً‌ 23 درصد یعنی حدود 23 میلیون فقره چک در سامانه صیاد ثبت شده و به گردش افتاده است. همچنین از 23 میلیون فقره چکی که به گردش افتاده است، حدود 89 درصد توسط گیرندگان تأیید شده است. این آمار قابل ملاحظه‌ای است و روند صعودی دارد. همچنین به طور متوسط در هر روز حدود 110 هزار فقره چک در سامانه صیاد ثبت می‌شود.»

به فرد دارای چک برگشتی، دسته‌چک تعلق نمی‌گیرد

سخنگوی اجرای قانون جدید چک ضمن تأکید بر اینکه بر اساس قانون جدید چک محدودیت‌هایی متوجه دارندگان چک برگشتی است، یادآور شد: «قانون یاد شده تنبیهات انضباطی را برای شخص صادرکننده چک برگشتی در نظر گرفته است. برای مثال در زمان اعطای دسته‌چک به فرد، وی اهلیت‌سنجی می‌شود و در صورت دارا بودن چک برگشتی، دسته‌چک به او تعلق نمی‌گیرد. علاوه بر این زمانی که قرار است چک در سامانه صیاد ثبت شود، سابقه چک برگشتی توسط سامانه کنترل می‌شود و در صورتی که صادرکننده دارای سابقه چک برگشتی باشد، اجازه ثبت چک به وی در سامانه صیاد داده نمی‌شود. در مجموع این محدودیت‌ها باعث شده است آمار چک برگشتی کاهش قابل توجهی داشته باشد.»

کاهش چک‌های برگشتی با اجرای قانون جدید چک

وی درباره آمار چک‌های برگشتی عنوان کرد: «کاهش آمار چک برگشتی از فروردین تا پایان شهریور‌ماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته در خور توجه است که بر اساس آن نسبت مجموع چک‌های برگشتی به مجموع چک‌های مبادله‌ای در 6 ماهه نخست سال جاری حدود 9.4 درصد بوده، درحالی‌که این نسبت در سال 1399 حدود 11.2 درصد بوده است. لذا به نظر می‌رسد سخت‌گیری قانون در زمینه تخصیص دسته‌چک و صدور چک موثر بوده است.»

بیشتر بخوانید: آموزش برگشت زدن چک بانکی طبق قانون جدید چک

نادعلی‌زاده درباره زمان جمع‌آوری دسته‌چک‌های قدیمی هم گفت: «قاعدتاً دسته‌چک‌های قدیمی نیز باید جمع‌آوری شوند، اما بانک مرکزی برنامه زمان‌بندی قطعی را در این خصوص اعلام نکرده و فعلاً دسته‌چک‌های قدیمی می‌توانند در کنار دسته‌چک‌های جدید هم‌زیستی داشته باشند و در موعدی که به تشخیص بانک مرکزی مناسب تلقی شود و مردم در مراودات خود به مشکل برنخورند، این دسته‌چک‌های قدیمی نیز توسط بانک مرکزی جمع‌آوری خواهد شد.»

ثبت و تأیید چک‌های جدید از طریق پیامک، در حال نهایی شدن

معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی با بیان اینکه در حال حاضر تمام درگاه‌های شبکه بانکی اعم از اینترنت‌بانک و همراه‌بانک فعال هستند و به سامانه صیاد مجهز شدند، تصریح کرد: «کلیه فرآیندها شامل ثبت، تأیید، انتقال و استعلام به واسطه درگاه‌های یاد شده در حال انجام است و البته سایر برنامک‌های پرداخت موبایلی که برای بهره‌مندی از امکان سامانه صیاد اعلام آمادگی کنند، پس از گذراندن مراحل و آزمون‌های لازم می‌تواند به سامانه صیاد متصل شوند. البته راه‌های دیگری نیز برای انجام فرایندهای مرتبط با سامانه صیاد و چک در حال آزمایش است. از جمله این موارد می‌توان به پیامک اشاره کرد که تقریباً در حال نهایی شدن است و البته خودپردازها نیز در دست اقدام است. در حال حاضر نیز شعب بانکی در خصوص فرایندهای مرتبط با چک به مردم به صورت حضوری خدمت‌رسانی می‌کنند.»

بیشتر بخوانید: شرایط جدید اعطای دسته چک صیادی به اشخاص حقوقی

وی افزود: «از ابتدای سال جاری تاکنون نزدیک به 5 درصد از ثبت چک‌ها در سامانه صیاد از طریق شعب انجام شده است. این در حالی است که بالغ بر 77 درصد از چک‌ها ثبت و تأییدشان از طریق درگاه‌های بانکی اینترنت‌بانک و همراه‌بانک اتفاق افتاده است و 18 درصد نیز از طریق برنامک‌های موبایلی ثبت شده است.»