سایپا را بهتر بشناسید | نگاهی به تاریخچه، دستاوردها و محصولات شرکت از گذشته تاکنون

سایپا از دیرباز تاکنون

«سایپا» سال 1344 و با همکاری شرکت سیتروئن تأسیس شد و یک سال بعد، تحت عنوان «شرکت سهامی تولید اتومبیل سیتروئن ایران» به ثبت رسید. البته این عنوان بعدها به «شرکت سهامی ایرانی تولید اتومبیل» تغییر پیدا کرد. تولیدات عمده سایپا در دهه 40 وانت آکا و مدل‌های مختلف ژیان بود.

سایپا اوایل دهه 50 با عقد یک قرارداد با کمپانی خودروسازی رنو، «رنو 5» دو درب و چهار درب را نیز به فهرست فروش خود اضافه کرد. سپس مدل‌های مهاری و دولوکس ژیان نیز به بازار آمدند. ژیان پرفروش‌ترین خودروی سایپا در آن سال‌ها بود.

هم‌زمان با آغاز جنگ ایران و عراق، شرکت‌های خودروسازی با مشکلات بسیاری مواجه شدند و سایپا نیز از این قاعده مستثنی نبود. سایپا آذرماه 1360 تحت مالکیت «سازمان گسترش و نوسازی صنایع» در آمد و سیاست‌های آن دستخوش تغییرات فراوانی شد. شرکت دو سال بعد خط تولید «وانت نیسان» با حجم موتور 2000 سی‌سی را راه‌اندازی کرد. نیسان دو کابین و نیسان 2400 نیز در سال‌های بعد به بازار آمدند.

دهه 70 برای سایپا با تولید «رنو 21» شروع شد؛ یک سواری جدید و باکیفیت که رقیب سرسختی برای محصولات ایران خودرو به شمار می‌آمد. سایپا تا اینجای کار عملکرد قابل قبولی را از خود بر جای گذاشته بود اما تولید «پراید کاربراتوری» در سال 1372، گل سرسبد دستاوردهای شرکت محسوب می‌شود. این خودرو در اصل همان «فورد فستیوا» است که از اواسط دهه 60 تا اوایل دهه 80 در کارخانه فورد موتور آمریکا تولید می‌شد. البته مزدای ژاپن نیز پیش از آن محصول مشابهی را با نام «مزدا 121» وارد بازار کرده بود. پراید یکی از پرفروش‌ترین خودروهای تاریخ ایران است.

سایپا اواخر دهه 70 ضمن دریافت گواهی‌نامه ISO 9001 از موسسه QMI کانادا و کسب عنوان بهترین شرکت تولیدی در میان شرکت‌های تحت پوشش وزارت صنایع، تولید «پراید استیشن» را نیز آغاز کرد و پروژه احداث خط تولید «خودرو کاروان» را نیز به پایان رساند.

ساخت نخستین خودروی انحصاری

سایپا دهه 80 را با تولید آزمایشی «پراید 141» آغاز کرد. سال 1382 بود که شرکت موفق به بهره‌برداری از پروژه هزار دستگاه و رسیدن به تولید روزانه 1000 دستگاه پراید شد و به منظور اخذ استاندارد Euro II، موتورهای جدیدی را از نوع «انژکتوری ساژم» در دست تولید قرار داد. افتتاح خط تولید خودرو «ریو» نیز در همین سال‌ها صورت گرفت.

شرکت که روز به روز به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا می‌کرد، تصمیم گرفت تا تولیدات خود را به کشورها و قاره‌های دیگر نیز بکشاند. از این رو خط تولید انواع پراید را در کشورهایی مثل ونزوئلا و سوریه نیز راه‌اندازی کرد. اما شاید بتوان گفت که بزرگ‌ترین دستاورد شرکت در این دهه، رونمایی از خودروی کاملا ایرانی «تیبا» است که حکم «سمند» ایران خودرو را برای سایپا دارد.

همچنین بخوانید: ایران خودرو | نگاهی به کارنامه ۵۹ ساله بزرگ‌ترین شرکت خودروسازی خاورمیانه

سایپا از همان ابتدا با قیمت مناسبی وارد بازار شد و توانست خیلی زود جای خود را در بین ایرانیان پیدا کند. جالب آنکه خودروهای بعدی مثل «تیبا 2» که روی پلتفرم تیبا سوار شده‌اند نیز مقبولیت بالایی دارند.

از دیگر دستاوردهای مهم سایپا در دهه 80 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• راه‌اندازی اولین خط تولید کارخانه‌ای خودروی دوگانه سوز در ایران
• تولید و عرضه محصول تندر 90 در 3 تیپ
• تولید و عرضه محصول جدید سایپا 132
• تولید و عرضه اتوبوس شهری IRIS
• افتتاح خط تولید مگان
• راه‌اندازی خط تولید مینی بوس آذر و وانت شوکا دو کابین
• رونمایی از وانت ال ایکس زامیاد
• رونمایی از نخستین کامیون شکل یافته داخلی شرکت سایپا دیزل
• راه‌اندازی کارخانه سایپا کاشان با ظرفیت تولید سالانه 150 هزار خودرو
• عبور از مرز تولید 4 میلیون دستگاه خودروی سواری

عملکرد سایپا در سال های اخیر

سایپا در اوایل دهه 90 تولیدات برون مرزی خود را تا کشور سودان و عراق نیز توسعه داد و برای پنجمین بار متوالی، عنوان صادرکننده نمونه کشور را از آن خود کرد. سال 1392 بود که دومین محصول اختصاصی شرکت یعنی «ساینا» نیز به بازار آمد؛ یک خودروی تماما ایرانی که توسط مهندسین و کارشناسان سایپا طراحی شده بود. با این حال شرکت عرضه محصولات خارجی را نیز از یاد نبرد و مدل‌های مختلف کمپانی چانگان، دانگ فونگ، برلیانس و رنو را نیز به فهرست محصولات خود اضافه کرد. «ساندرو»، «وانت ریچ» و «H320 کراس» از جمله این محصولات هستند.

همچنین بخوانید: امکانات رنو ساندرو | با هاچ بک اقتصادی رنو بیشتر آشنا شوید

و اما می‌رسیم به یکی دیگر از دستاوردهای مهم سایپا در دهه 90 که انتظار می‌رفت توان فروش خوبی داشته باشد. خودروی «شاهین» سومین محصول اختصاصی شرکت است که از پلتفرم مشترک «تویوتا بلتا» و «ولکس سی 30» استفاده می‌کند و طراحی ظاهری آن ما را به یاد «برلیانس H230» می‌اندازد. فرمان برقی، دوربین عقب، سانروف، سنسور دنده عقب، ترمزهای 4 چرخ دیسکی، تهویه اتوماتیک، چراغ‌های دیلایت و اتولایت، نشانگر تعویض دنده و صندلی چرمی، از جمله مشخصات امنیتی و رفاهی سایپا شاهین هستند.

دیگر دستاوردهای سایپا در سال‌های اخیر را در ادامه می‌بینید:

• آغاز تولید خودروی تیبا 2 و سراتو
• راه‌اندازی خط تولید H200 در سایپا و پارس خودرو
• ورود به بازار ساندرو استپ وی و کوییک
• کسب عنوان خودروساز برتر در سال 1398
• سرمایه‌گذاری مشترک با سیتروئن در کاشان
• بومی‌سازی بیش از 50 قطعه خودرو
• تولید انبوه محصولات آپشنال
• معرفی و تولید وانت پادرا پلاس

سایپا با بیش از 55 سال سابقه، یکی از بهترین و موفق‌ترین شرکت‌های خودروسازی ایران است. باید دید مدیران و کارشناسان چه برنامه‌هایی برای عبور از بحران اقتصادی و تحریم‌ها دارند. با توجه به کاهش توان خرید اقشار مختلف جامعه، آیا شرکت تمرکز خود را بیشتر روی عرضه محصولات خارجی خواهد گذاشت و یا به توسعه و بهبود خودروهای اختصاصی ادامه می‌دهد؟

فهرست محصولات شرکت سایپا

در جدول زیر اسامی تمام خودروهایی را که از دیرباز تا کنون توسط سایپا یا کمپانی‌های وابسته ارائه شده‌اند، اعم از سواری، SUV/CUV، تجاری سبک، تجاری سنگین و عمومی مشاهده می‌کنید.

شماره	مدل ماشین	شماره	مدل ماشین	شماره	مدل ماشین
01	انواع ژیان	21	سیتروئن 2000 Exclusive	41	برلیانس V5
02	ژیان پیکاپ	22	سیتروئن C3	42	برلیانس H220
03	انواع رنو 5	23	سیتروئن C5	43	برلیانس H230
04	رنو 21	24	سایپا کوییک	44	برلیانس H320
05	رنو مگان	25	سایپا کوییک پلاس	45	برلیانس H330
06	رنو تندر 90	26	سایپا کوییک R	46	برلیانس کراس
07	رنو ساندرو	27	انواع ساینا	47	کیا ریو
08	رنو ساندرو استپ وی	28	انواع تیبا	48	کیا سراتو
09	رنو کولئوس	29	تیبا 2	49	چانگان ایدو
10	پارس تندر	30	تیبا 2 پلاس	50	چانگان CS35
11	انواع پراید 111	31	آریو	51	وانت آکا
12	انواع پراید 131	32	آریو تاکسی	52	وانت نیسان
13	انواع پراید 132	33	شاهین	53	وانت شوکا
14	انواع پراید 141	34	نیسان ماکسیما	54	وانت ریچ
15	پراید صندوق دار صبا	35	نیسان	55	وانت پادرا
16	پراید هاچ بک نسیم	36	نیسان تیانا	56	پراید وانت
17	پراید کاربراتوری	37	نیسان رونیز	57	مینی بوس آذر
18	پراید استیشن	38	نیسان نیومورانو	58	اتوبوس شهری آیریس
19	خودرو کاروان	39	نیسان قشقایی	59	یورو کارگو
20	سیتروئن زانتیا 1800	40	برلیانس هایس ون	60	استرالیس