چگونگی تعیین قیمت برای ارزهای دیجیتال و نقش بازیگران در این فرآیند

برای شناسایی این ارزها، ابتدا باید فهمید که چه عواملی بر قیمت‌گذاری آن‌ها تأثیر می‌گذارد. هرچند که بازار کریپتوکارنسی‌ها شباهت‌هایی به بازار سهام دارد و شاید شما با عوامل تأثیرگذار بر بازار سهام آشنا باشید، اما باید توجه داشته باشید که بازار ارزهای دیجیتال با توجه به خصوصیات منحصر به فرد خود، همواره از قوانین بازار سهام پیروی نمی‌کند.

بازار کریپتوکارنسی می‌تواند نوسانات شدیدی داشته باشد؛ گاه به بالاترین حد خود می‌رسد و گاهی نیز کاهش قابل ملاحظه‌ای را تجربه می‌کند. درک نحوه ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال می‌تواند به شما کمک کند تا این تغییرات را بهتر درک کنید.

ارزهای دیجیتال مانند دلار آمریکا یا یورو نیستند، زیرا هیچ نهاد مرکزی دولتی برای مدیریت ارزش آن‌ها وجود ندارد. نظریه پشت ارزش ارزهای دیجیتال این است که اگر تعداد زیادی از افراد آن‌ها را باارزش تلقی کنند، ارزش‌شان به دلیل افزایش تقاضا بیشتر خواهد شد، که این خود می‌تواند منجر به نوسانات شدید قیمتی شود.

 چه عواملی در قیمت گذاری ارزهای دیجیتال تعیین کننده هستند؟

از آنجایی که ارز دیجیتال توسط قانونگذار ها و دولت ها تنظیم نشده اند، عوامل متعددی بر ارزش آن ها تاثیر می گذارد. عواملی مثل:

•       عرضه
•       تقاضا
•       کاربرد
•       امکانات
•       رقابت
•       دسترسی
•       محبوبیت
•       رکود

در ادامه ی این مقاله نگاهی دقیق تر به هر یک از این عوامل خواهیم داشت و هرکدام را با یک مثال بررسی خواهیم کرد.

عرضه

مفهوم "عرضه" در حوزه ارزهای دیجیتال به دو مورد اشاره دارد: حداکثر تعداد سکه یا توکنی که می‌توان برای یک ارز دیجیتال صادر کرد، و مقدار توکن‌هایی که در بازار موجود و قابل معامله هستند. میزان حداکثر عرضه برای هر ارز دیجیتال متفاوت است؛ برخی ارزها تا میلیون‌ها توکن و برخی دیگر تا تریلیون‌ها یا حتی چهار میلیارد توکن دارند. ارزهای دیجیتال با عرضه کمتر، که به آن‌ها کمیاب‌تر گفته می‌شود، معمولاً قیمت بالاتری دارند.

بیت کوین BTC نمونه بارزی از این ویژگی است. بیت کوین تا کنون بیشترین قیمت را در میان ارزهای دیجیتال داشته و حداکثر تعداد آن کمتر از 21 میلیون واحد خواهد بود، بدون امکان استخراج بیشتر.

برخی ارزهای دیجیتال برای کاهش عرضه‌شان از استراتژی موسوم به "سوزاندن توکن‌ها" استفاده می‌کنند، که در آن توکن‌ها به کیف پولی فرستاده می‌شوند که به آن دسترسی وجود ندارد تا از چرخه معاملات خارج شوند. اگرچه این روش به منظور افزایش قیمت توکن‌ها استفاده می‌شود، اما کاهش تنهای عرضه به خودی خود منجر به افزایش قیمت نمی‌شود و باید عوامل دیگری نیز برای تأثیرگذاری بر قیمت وجود داشته باشند.

تقاضا

تقاضا نشان‌دهنده علاقه‌مندی افراد برای خرید یک ارز دیجیتال است. هنگامی که تعداد سرمایه‌گذاران جدید، که خواهان خرید ارز دیجیتال به قیمت فعلی هستند، بیشتر از تعداد فروشندگان باشد، قیمت آن ارز افزایش خواهد یافت.

عوامل مختلفی می‌توانند تقاضا برای یک ارز دیجیتال را افزایش دهند. به عنوان مثال، در سال 2021، توجه بیشتری به تأثیرات زیست‌محیطی بیت‌کوین شد و سرمایه‌گذاران به دنبال ارزهای دیجیتالی گشتند که نیاز کمتری به انرژی برای فعالیت‌های خود داشته باشند، موسوم به «ارزهای دیجیتال سبز». این تغییر تمرکز منجر به افزایش تقاضا برای کاردانو (ADA) شد، که یک ارز دیجیتال با ردپای محیطی به مراتب کمتر است. این افزایش تقاضا، به طور طبیعی، تأثیر مثبت و قابل توجهی بر قیمت کاردانو داشت.

کاربرد

کاربرد ارزهای دیجیتال به طریقه استفاده از این ارزها و پلتفرم‌های مربوط به آن‌ها اشاره دارد. اکثر پروژه‌های موفق در این حوزه به حل یک یا چند مشکل عینی می‌پردازند تا از این طریق، قابلیت‌ها و کاربردهای خود را گسترش دهند.

برای نمونه، بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده است که نیازی به مدیریت توسط نهادهای مرکزی مانند بانک‌ها یا دولت‌ها ندارد. از سوی دیگر، ارزهای دیجیتال نوظهور مثل اتریوم (ETH) بر پایه بلاک‌چین‌هایی با قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند ساخته شده‌اند، که این امکان را می‌دهد تا برنامه‌هایی به طور خودکار و مستقل اجرا شوند.

رقابت

رقابت بین ارزهای دیجیتال به ویژه زمانی شدت می‌گیرد که این ارزها نقش‌های مشابهی در بازار ایفا کنند. بیت‌کوین و اتریوم به عنوان دو تن از پیشگامان حوزه ارزهای دیجیتال در رقابت هستند، اما به عنوان رقبای مستقیم به حساب نمی‌آیند. بیت‌کوین بیشتر به عنوان معادل دیجیتال طلا شناخته می‌شود، در حالی که اتریوم به خاطر توانایی‌هایش در اجرای قراردادهای هوشمند به عنوان یک پلتفرم بلاک چین مطرح است.

رقبای مستقیم اتریوم، بلاک چین‌های دیگری با قابلیت‌های قرارداد هوشمند مانند کاردانو و سولانا هستند. از آنجا که این پروژه‌ها اهداف مشابهی دارند و بسیاری از کاربران به سمت پروژه‌هایی با هدف مشخص گرایش پیدا می‌کنند، استفاده گسترده توسعه‌دهندگان از سولانا می‌تواند تأثیر منفی بر اتریوم و کاردانو داشته باشد.

 دسترسی

دسترسی آسان به خرید ارز دیجیتال به میزان قابلیت خرید آن از صرافی‌ها اشاره دارد. هرچه یک ارز دیجیتال در دسترس‌تر باشد، احتمال سرمایه‌گذاری در آن توسط عموم مردم افزایش می‌یابد. در حالی که برخی افراد به خرید از صرافی‌های غیرمتمرکز علاقه‌مندند تا ارزهایی که مورد توجه‌شان قرار گرفته را تهیه کنند، اکثر سرمایه‌گذاران به صرافی‌های متمرکز معروفی مانند کوین‌بیس، بایننس، نیپوتو و بای بیت روی می‌آورند. قیمت‌گذاری ارزهای دیجیتال در این صرافی‌ها معمولا بر پایه دلار انجام می‌شود، مانند صرافی نیپوتو که در آن کاربران می‌توانند با ریال خرید کنند؛ قیمت ارزها بر اساس نرخ روزانه دلار در بازار ایران محاسبه می‌شود.

هنگامی که یک کریپتوکارنسی در صرافی‌ بزرگی لیست می‌شود، معمولاً با افزایش تقاضا مواجه می‌شود. این پدیده به "اثر Coinbase" معروف است، که به افزایش قیمتی اشاره دارد که ارزهای دیجیتال پس از افزوده شدن به لیست کوین‌بیس تجربه می‌کنند. بر اساس تجزیه و تحلیل شرکت تحقیقاتی کریپتو مساری، ارزهای دیجیتال به طور متوسط 91% افزایش قیمت را در پنج روز پس از اعلام لیست‌شدن در کوین‌بیس نشان داده‌اند.

محبوبیت

اگرچه ممکن است به نظر برسد که ابزارها و فناوری‌ها باید در سرمایه‌گذاری‌های کریپتوکارنسی مهم‌ترین نقش را داشته باشند، ولی این همیشه صدق نمی‌کند. بعضی اوقات، محبوبیت می‌تواند نقش بیشتری داشته باشد. به عنوان مثال، دوج‌کوین (DOGE) و شیبا اینو (SHIB)، که دو میم‌کوین هستند، توانسته‌اند به عنوان برخی از بزرگترین ارزهای رمزنگاری شده در جهان شناخته شوند.

با این حال، محبوبیت به تنهایی نمی‌تواند تضمین‌کننده موفقیت طولانی‌مدت باشد. ارزهای دیجیتالی که بیش از حد بر محبوبیت تکیه دارند، معمولاً پس از فروکش کردن هیجانات مربوط به تبلیغات، به سرعت افت می‌کنند. در نهایت، تعداد خریداران به پایان می‌رسد و تقاضا شدیداً کاهش می‌یابد، زیرا این ارزها عملکرد واقعی چندانی ندارند.

همچنین، حتی اگر یک ارز دیجیتال از نظر فناوری و کارایی به خوبی طراحی شده باشد، نبود محبوبیت می‌تواند مانع بزرگی باشد. به عنوان مثال، نئو (NEO) با وجود داشتن عملکرد فنی قوی، به دلیل استراتژی‌های بازاریابی ضعیف، نتوانست جذابیت زیادی برای سرمایه‌گذاران ایجاد کند.

 چگونه رکود بر ارز دیجیتال تاثیر می گذارد

رکود اقتصادی به معنای کاهش وسیع فعالیت‌های اقتصادی برای مدتی بیش از چند ماه است. در این دوره‌ها، خروجی اقتصادی، اشتغال، و هزینه‌های مصرف‌کننده معمولاً کاهش می‌یابند. کاهش تقاضای مصرف‌کننده در دوران رکود می‌تواند بر بازارهای مختلف از جمله بازار ارز دیجیتال تأثیر بگذارد.

در سال 2021، ارزش بازار کریپتوکارنسی‌ها به بالاترین سطح خود رسید، با ارزشی نزدیک به 3 تریلیون دلار. با شروع رکود اقتصادی، ارزش این ارزها نیز به شدت کاهش یافت. در طی این دوره، دو تن از بزرگترین ارزهای دیجیتال تقریباً سه چهارم از ارزش خود را از دست دادند. تا ژانویه 2023، ارزش بازار کلی ارزهای دیجیتال به حدود 993 میلیارد دلار کاهش یافته بود.

رکود اقتصادی معمولاً باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران نسبت به بازارهای متحرک همچون سهام و ارزهای دیجیتال احتیاط بیشتری کنند و از دارایی‌های پرخطر دوری گزینند. با شروع رکود، اعتماد به نفس سرمایه‌گذاران کاهش می‌یابد. قیمت ارزهای دیجیتال عمدتاً بر اساس تقاضای کاربران تعیین می‌شود، و با افزایش هزینه‌های زندگی، ممکن است مردم دیگر منابع مالی لازم برای سرمایه‌گذاری در این دارایی‌ها را نداشته باشند. با این حال، نظر به نوپا بودن بازار کریپتوکارنسی، هنوز مشخص نیست که این ارزها به رکودهای طولانی‌مدت چگونه واکنش نشان خواهند داد.

همچنین بخوانید : چرا ارزهای دیجیتال آینده دنیا هستند ؟

نتیجه گیری

در بازار سهام، ارزش بازار یک شرکت از طریق ضرب قیمت هر سهم در تعداد کل سهام محاسبه می‌شود. قیمت سهام بر اساس عرضه و تقاضا می‌تواند افزایش یا کاهش یابد. شرکت‌هایی با تقاضای بالا مانند اپل و آمازون معمولاً دارای قیمت‌های سهام بالاتری هستند. این اصل در بازار ارزهای دیجیتال نیز صادق است؛ یعنی افزایش تقاضا موجب بالا رفتن قیمت‌ها می‌شود و کاهش تقاضا به کاهش قیمت منجر می‌گردد. اگر تقاضا از میزان عرضه بیشتر باشد، قیمت ارز دیجیتال مورد نظر نیز افزایش خواهد یافت. تقاضا برای ارز دیجیتال به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله کاربرد و مفید بودن سکه‌ها، پذیرش آن‌ها توسط کسب‌وکارها و میزان قابلیت استفاده عملی آن‌ها. سایر عوامل نیز در تعیین ارزش ارزهای دیجیتال نقش دارند که در این مقاله به برخی از آن‌ها اشاره شده است.