معرفی سیستم برق خودرو و اجزای آن

خودرو با برق استارت می‌خورد، بالا و پایین کردن شیشه، سیستم گرمایش و سرمایش، روشن کردن چراغ‌ها و حتی سیستم صوتی همگی به برق نیاز دارند. از این رو، به نظر می‌رسد شناختن این سیستم، کارآمد باشد؛

هر سیستم برق خودرو در ساده‌ترین حالت ممکن از ذخیره کننده، تولیدکننده، توزیع کننده، کنترل کننده و مصرف‌کننده تشکیل شده است که در ادامه به هرکدام و نحوه عیب‌یابی‌شان می‌پردازیم.

ذخیره کننده برق؛ باتری

زمانی که موتور خودرو خاموش است، یک وسیله باید این وظیفه را برعهده بگیرد که برق را به بالابرشیشه، رادیو، چراغ‌ها و... برساند. این وظیفه بر دوش باتری است. باتری در سیستم برق خودرو، برق را ذخیره می‌کند. یعنی برقی را که در زمان روشن بودن موتور از دینام یا آلترناتیو تحویل گرفته، ذخیره می‌کند و به مصرف‌کننده‌ها می‌رساند.

چه قطعاتی برق خودرو را تولید می‌کنند؟

در خودروهای قدیمی دینام یا آلترناتور و در خودروهای جدید برقی سیستم های دیگری وظیفه تولید برق را بر عهده دارند. این قطعات، انرژی مکانیکی موتور را به کمک یک تسمه به نام تسمه دینام دریافت و برق مورد نیاز بخش‌های مختلف اتومبیل را تأمین می‌کنند. این دو تولیدکننده، معمولا برق 12 ولت تولید می‌کنند و همانطور که گفته شد باتری هم توسط همین قطعات شارژ می‌شود، پس ممکن است خرابی دینام، خالی شدن باتری را هم به بار آورد.

سیم‌کشی برق؛ همان مسئولیت همیشگی !

توزیع‌کننده یا سیم‌کشی برق خودرو، وظیفه رساندن برق به مصرف‌کننده‌ها از تولیدکننده یا ذخیره کننده را بر عهده دارد. به طوری که هر سیم برای این‌که به مصرف کننده وصل شود و برق را به آن منتقل کند، در انتها به یک سوکت یا کانکتور متصل می‌شود.

مصرف‌کننده یا کنترل‌کننده هم یک سوکت دارد که به سوکت سیم وصل می‌شود. برای جلوگیری از بی‌نظمی در سیستم برق خودرو، سیم‌های هم‌مسیر را داخل یک لوله پلاستیکی قرار می‌دهند یا با چسب برق به هم می‌چسبانند.

کنترل‌کننده ؛ چگونه شدت مصرف برق خودرو را کنترل کنیم؟

کنترل‌کننده به دکمه‌ها و کلیدهایی گفته می‌شود که در مسیر توزیع‌کننده برق قرار می‌گیرند. با استفاده از این کنترل‌کننده‌ها، سرنشینان می‌توانند فعال یا غیرفعال بودن مصرف‌کننده را کنترل کنند.

در کنار این پنج عضو اصلی، مدارهای الکتریکی هم در سیستم برق خودرو نقش قابل توجهی دارند؛

مدارهای الکتریکی خودرو را بشناسید

مدارهای الکتریکی خودرو شامل مدار جرقه، مدار شارژ و مدار روشنایی هستند که در اینجا به مدار جرقه می‌پردازیم.

مدار جرقه از شمع، کوئل، وایر و دلکو در خودروهای کاربراتوری تشکیل شده است و کامپیوتر در خودروهای انژکتوری به آن اضافه می‌شود. کامپیوتر خودرو بر وضعیت ماشین به‌صورت لحظه‌ای نظارت دارد و عملکرد آن را کنترل می‌کند. همچنین تنظیم میزان مصرف سوخت خودروهای انژکتوری را هم بر عهده دارد. شمع خودرو ولتاژ کویل را به جرقه تبدیل می‌کند و باعث انفجار ترکیب سوخت و هوا در اتاق احتراق می‌شود.

همانطور که گفته شد، ولتاژ برق تولیدی در خودرو معمولا 12 ولت است اما شمع برای ایجاد جرقه به برق بیشتر از 7000 ولت نیاز دارد. کویل درواقع یک ترانسفورماتور فشار قوی است که ولتاژ برق باتری را تقویت می‌کند تا شمع بتواند جرقه موردنیاز برای احتراق را تولید کند. قطع و وصل جریان مدار کویل هم توسط دلکو انجام می‌شود.

مشکلات سیستم برق خودرو را چگونه تشخیص دهیم؟

ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین علامت مشکلات برق خودرو، نوسان یا قطعی برق در سیستم روشنایی است. برای حل این مشکل، بهتر است جعبه فیوز در ابتدا بررسی شود و پس از اطمینان حاصل کردن از سلامت فیوزها، به سراغ قطعات دیگر رفت.

ممکن است مشکلات سیستم برق از دینام یا سیم‌کشی باشد یا ممکن است دینام سالم باشد و پارگی تسمه دینام باعث شود فرایند تولید برق به درستی انجام نشود. همچنین کم‌کاری یا خرابی باتری باعث بروز مشکل می‌شود؛ در صورت خرابی و سولفاته شدن اتصالات باتری حتی اگر دینام به‌درستی عمل کند، برق تولید شده در باتری ذخیره نمی‌شود. در مورد باتری‌های اسیدی به هم خوردن تعادل میزان آب و اسید هم عملکرد باتری را با مشکل مواجه می‌کند.

چگونه باتری خودرو را عیب یابی کنیم؟

برای عیب‌یابی باتری خودرو یک مولتی متر برند خوب، مثل مولتی متر آپا و یا مولتی متر ویکتور به ما کمک می‌کند. به طوری که باید هنگامی که خودرو خاموش است، مولتی متر را در وضعیت تست ولتاژ مستقیم (DC) قرارداده و سپس سیم‌های آن را با توجه به پلاریته آن به سر باتری متصل کنیم. چنانچه ولتاژ باتری خودرو کمتر از 12 ولت باشد احتمال خرابی باتری یا خالی کردن باتری وجود دارد.

یکی دیگر از مشکلاتی که برق خودرو با آن مواجه می‌شود؛ برق دزدی است. برق دزدی یعنی در خودرو وسیله‌ای وجود دارد که وقتی خودرو خاموش است، همچنان از باتری تغذیه می‌کند و سبب خالی شدن باتری می‌شود.

برق دزدی خودرو را چگونه تعمیر کنیم؟

در گام اول توصیه می‌شود که هرگونه خرابی در خودرو، به متخصص سپرده شود؛ اما اگر کسی ابزار مطمئن و تجربه دارد می‌تواند این کار را انجام دهد. ابتدا باید سیم مثبت باتری را از آن جدا کرده و بین باتری و سر مثبت آمپرمتر قرار داده شود تا مطمئن شویم که وسیله‌ای در حال مصرف برق دزدی است. سپس باید فیوزها را با کمک اهم متر بررسی کنیم. هر فیوزی که اهم آن صفر باشد سالم است  چنانچه بی نهایت باشد دستگاه متصل به آن خراب است. روش ساده پیدا کردن علت برق دزدی خودرو ، استفاده از آمپرمتر کلمپی است سیم برق هریک از مصرف کننده ها را داخل حلقه دستگاه قرار می دهیم در وضعیت خاموش بودن خودرو هیچ جریان الکتریکی نباید نمایش داده شود در غیر این صورت ، آن مصرف کننده عامل برق دزدی خودرو است. با توجه به تجربه، بیشترین برق دزدی در خودرو در سیستم پخش خودرو، دزدگیر ، جی پی اس و چراغ ها است.  

مولتی متر و آمپرمتر خوب از کجا بخریم؟

گروه فنی و مهندسی پارس الکترونیک در سال 1374 فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت با اخذ نمایندگی انحصاری از شرکت‌هایی چون ریگول، کیس، هانتک و آپا و تامین بسیاری از تجهیزات الکترونیک از جمله مولتی متر ، اسیلوسکوپ ، آمپرمتر و... به شرکتی مطرح در زمینه تجهیزات الکترونیک تبدیل شد. این شرکت، هنگام خرید و انتخاب قطعات، مشاوره رایگان را در اختیار مشتریان قرار می‌دهد. همچنین پس از خرید، جهت نصب و راه‌اندازی و حتی تعمیر، کارشناسان فنی مجرب خود را اعزام می‌کند.

همچنین، پارس الکترونیک، با اتکا بر تجربه خود در زمینه واردات، می‌تواند نیاز ابزار و تجهیزات آزمایشگاهی آموزشگاه‌های فنی حرفه‌ای، دانشگاه‌ها و هنرستان‌ها را تامین کند.

متقاضیان برای آشنایی بیشتر با این مجموعه و ثبت سفارش می‌توانند به وبسایت پارس الکترونیک مراجعه کنند.