چهارشنبهسوری با چاشنی ترس حیوانات و آسیب به محیط زیست
چهارشنبهسوری در سالهای اخیر به چهارشنبهسوزی تبدیل شده و به جای خنده و شادی، تنها صدای بمب و ترقه میآید. ترسیدن و حتی مرگ حیوانات و آسیب به محیط زیست، از تبعات چهارشنبه سوری در سالهای اخیر است.
چهارشنبهسوری همانند شب یلدا ، یک آیین باستانی و یکی از جشنهای محبوب ایرانیان است که از غروب آخرین سهشنبه ماه اسفند آغاز شده و تا نیمهشب چهارشنبه ادامه پیدا میکند. نماد این شب دوستداشتنی، برافروختن آتش و پریدن از روی آن است که طبق رسوم، باید به طور دستهجمعی و در فضای باز انجام شود.
در این شب «سرخی تو از من، زردی من از تو» میگوییم تا از بیماری و زردرویی در سال آینده در امان بمانیم. ولی چند سالی است که چهارشنبهسوری به یک کابوس وحشتناک برای انسانها، حیوانات و گیاهان تبدیل شده است.
متأسفانه جشن باشکوه چهارشنبهسوری مورد تحریف قرار گرفته و از مسیر اصلی خود خارج شده است.
برپایی آتشهای بزرگ و غیراصولی بدون رعایت نکات ایمنی، استفاده از ترقههایی با صدایی به بلندی بمب، آسیب به در و دیوار ساختمانها، ماشینها و از همه مهمتر کملطفی به محیط زیست و عدم توجه به حیوانات بیزبانی که در همسایگی ما زندگی میکنند، همگی باعث شده تا چهارشنبهسوری نه در قالب یک جشن فرخنده، بلکه به عنوان یک شب حادثهآفرین به یاد آورده شود.
شیرینی و شکوه چهارشنبهسوری، در سالهای اخیر با استفاده نابهجا از ابزار محترقه و آتشزای جدید از بین رفته است. زمانی خانوادهها در فضای صمیمانهای دور هم جمع شده و با چهرهای خندان از روی آتش میپریدند و به یکدیگر شادباش میگفتند. ولی حالا، کوچه و خیابانها به میدان جنگ تبدیل شده است و به هیچ وجه نمیتوان در آنها احساس امنیت کرد.
ولی حتی در میدان جنگ نیز انسان از خود و عزیزانش مراقبت میکند. تاکنون به پیامدهای چهارشنبهسوری و تاثیر ناگوار آن روی محیط زیست فکر کردهاید؟ برای یک شب خوشی و هیجان، چه بر سر پرندگان، سگها و گربههای بیزبان و هوای شهرمان میآوریم؟
چهارشنبهسوری با سبک و سیاق امروزی، حیوانآزاری مطلق است. اگر صدای ترقه در گوش ما همانند صدای بمب است، پس گربهها و سگها که قدرت شنوایی چند برابر بیشتر از ما دارند، متحمل چه رنجی میشوند؟ قلب کوچک پرندگان تاب صدای وحشتناک ترقههای دینامیتی یا نارنجکی را دارد؟
از همه مهمتر، آستانه فصل بهار وقت تخمگذاری پرندگان و زادآوری بیشتر حیوانات است. ناامنی و وحشت حاصل از شب چهارشنبهسوری باعث فرار پرندگان از لانه و ترک جوجهها و تخمهایشان میشود. بدتر اینکه شاید هرگز بازگشتی در کار نباشد.
بسیاری از ترقهها نه به سمت افراد، بلکه به سمتی پرتاب میشود که انسان در آنجا حضور نداشته باشد. ولی حواسمان هست که این ماده منفجره پیش پای حیوانات جنبنده دیگر یا به تنه درختی اصابت نکند؟
جدای از آسیب به موجودات زنده همجوار، آلودگی هوا در شب چهارشنبهسوری و حتی چند روز بعد از آن چند برابر بیشتر از حد معمول میشود. میزان ذرات معلق در هوا به قدری زیاد است که تنفس کودکان، زنان باردار، افراد سالمند و بیماران قلبی یا ریوی را مختل میکند.
استفاده نادرست از مواد آتشزا و آتشگیر، حجم عظیمی از سموم خطرناک را وارد هوا میکند که تأثیر ناخوشایندی روی سلامت انسان و سایر موجودات زنده به جا میگذارد. به طور خاص، سوزاندن لاستیک باعث انتشار گازهای سرطانزایی همچون دیاکسینها شده و پیامدهای جبرانناپذیری به همراه دارد.
چهارشنبه سوری با بیداری طبیعت تقارن دارد؛ یعنی زمانی که درختان شکوفه و جوانه میزنند، پرندگان در حال تخمگذاری هستند و پستانداران زاد و ولد میکنند. بیایید رسم چهارشنبهسوری را به شیوه پدرانمان برگزار کنیم، به جای شکستن شاخهها و درختها، نهالی بکاریم و به جای ایجاد رعب و وحشت، صدای خنده و شادیمان را به گوش فلک برسانیم.