صدمه دیدن حوض روغن موزه هنرهای معاصر در جریان یک اجرا

روز گذشته نمایشگاهی با نام «پنج گنج» در گرامیداشت نظامی گنجوی، با حضور دستیار وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از هنرمندان حوزه تجسمی در موزه هنرهای معاصر افتتاح شد.

در بخشی از این مراسم، یک پرفورمنس با اجرای یاسر خاسب، هنرمندی که اجراهای فیزیکالش معروف است، اجرا شد که در جریان آن خاسب که با طناب از سقف آویزان بود، به حوض برخورد کرد. در اثر این اتفاق، به بخشی از حوض روغن موزه هنرهای معاصر با نام «ماده و فکر» اثر نوریوکی هاراگوچی آسیب وارد شد و مقداری از روغن حوض در اثر برخورد خاسب با آن بیرون ریخت.

ویدیوی این اتفاق، موضوع مورد بحث بسیاری از شبکه‌های اجتماعی در 24 ساعت گذشته بود و کاربران و علاقه‌مندان به عالم هنر که مدت‌هاست از روال اتفاقات و تصمیم‌گیری‌هایی که در خصوص موزه هنرهای معاصر گرفته می‌شود ناراضی هستند، از این اتفاق هم خشمگین شده و مدیریت این موزه را زیر سوال بردند.

به دنبال این اتفاق، موزه هنرهای معاصر تهران با ابراز تاسف از واقعه‌ پیش آمده در حین اجرای پرفورمنس در جریان گشایش نمایشگاه «پنج گنج» اعلام کرد: «برخورد پرفورمر به روغن در طرح اصلی ارائه شده به موزه نبوده و در اثر اشتباه ایجاد شده است. در این اتفاق، بخشی از بدن پرفورمر به روغن برخورد می‌کند که موجب خروج مقداری روغن می‌شود که قابل جایگزینی است.»

آسیب به حوض روغن موزه هنرهای معاصر در شرایطی اتفاق می‌افتد که در ماه‌های اخیر خبر ساخت سریال در محوطه باغ عفیف‌آباد شیراز و همچنین تخریب بافت تاریخی این شهر ، نگرانی‌هایی را برای علاقه‌مندان به میراث فرهنگی ایجاد کرده بود. حالا آسیب به حوض روغن موزه هنرهای معاصر اتفاق غیر قابل بخشایشی است که دوباره در حوزه فرهنگ کشور رخ داده است.

تاریخچه حوض روغن موزه هنرهای معاصر چیست؟

«ماده و فکر» اثر معروف نوریوکی هاراگوچی،‌ هنرمند ژاپنی است که در ایران به نام حوض روغن هم معروف شده است.

این اثر که در موزه هنرهای معاصر قرار گرفته است، یک ظرف فولادی جوش‌خورده مربعی و کم‌عمق است که درونش با روغن سیاه پر شده است.

از آنجایی که روغن برخلاف آب ثابت مانده و خاصیت انعکاسی دارد، این اثر شبیه به یک آینه بزرگ در کف زمین دیده می‌شود و سقف موزه هنرهای معاصر و همچنین انعکاس تصویر بازدیدکنندگان از آن را به نمایش می‌گذارد.

هاراگوچی در حال بازدید دوباره از اثرش بعد از 40 سال

هاراگوچی نخستین نمونه از این کار را در سال ۱۹۷۱ خلق کرد. نمونه‌ای از این اثر در سال‌های شروع فعالیت موزه هنرهای معاصر تهران خریده شد و همچنان در این موزه نگهداری می‌شود.

همچنین هاراگوچی در مهرماه سال ۹۶ یعنی 40 سال از زمان آخرین حضورش در تهران، برای مرمت اثرش در موزه هنرهای معاصر حاضر شد و بر آن نظارت کرد.

هاراگوچی که در سال 2020 درگذشت، در این سفر با ابراز خوشحالی از حضور در ایران و دیدن اثرش گفته بود: «برایم بسیار باعث تعجب بود که بعد از 40 سال این اثر را سالم دیدم. وقتی ماده و فکر را در موزه هنرهای معاصر دیدم، احساس کردم از 40 سال پیش زمان متوقف شده و فقط من پیر شده‌ام.»