شب یلدا در کشورهای مختلف | رسوم و غذاهای سنتی این شب خاص در دنیا

برگزاری جشن شب یلدا در کشورهای مختلف

شب یلدا یا شب چله، یکی از کهن‌ترین و محبوب‌ترین جشن‌های ایرانی است که در طولانی‌ترین شب سال برگزار می‌شود. مردم مناطق مختلف یلدا را با آیین‌های متفاوتی جشن می‌گیرند. اما دورهمی های خانوادگی و دوستانه، خوردن میوه، تنقلات و غذاهای سنتی شب یلدا ، شاهنامه‌خوانی و گرفتن فال حافظ شب یلدا در بین همه اقوام رایج است.

مراسم شب یلدا در کشورهای همسایه مثل افغانستان، آذربایجان، پاکستان و تاجیکستان که در یک برهه تاریخی خاص، بخشی از قلمرو ایران بودند نیز هنوز به قوت خود اجرا می‌شود.

بد نیست بدانید مردم کشورهای دیگری مثل هند، خاور دور، اسکاتلند، آمریکا و حتی آفریقا نیز آخرین روز پاییز را با جشن و پایکوبی و اجرای آیین‌های مختلف پاس می‌دارند، ولی نه به نام یلدا، بلکه با فلسفه‌ای مشابه آن.

در ادامه به طور مختصر به آداب و رسوم یلدایی کشورهای متفاوت اشاره می‌کنیم.

یلدا در ایران

سنت: خانواده‌ها دور هم جمع می‌شوند و با شام مجلل و تنقلات از خود پذیرایی می‌کنند. بزرگان فامیل داستان تعریف می‌کنند، شاهنامه می‌خوانند و فال می‌گیرند.

یلدا در پاکستان

سنت: یلدا شب دعا و نیایش است. زنان و مردان رسم حمام زمستانی را به‌جا می‌آورند و پس از تطهیر، مراسم آتش‌افروزی، جشن و پایکوپی آغاز می‌شود. غذای سنتی یلدا در پاکستان، از شکمبه بز تهیه می‌شود.

یلدا در افغانستان

سنت: یلدا شب چیدن سفره با میوه و آجیل، پایکوبی و بیداری تا پاسی از شب برای شعر و شعرخوانی است.

یلدا در تاجیکستان

سنت: همانند ایرانیان، افراد دورهم جمع شده و با شام و تنقلات و میوه‌هایی چون انار و هندوانه، شب خیزش خورشید را جشن می‌گیرند. پختن نان به شکل موجودات زنده، پر کردن جداره‌های پنجره با پوستین، پاشیدن گندم در حیاط و فالگیری از دیگر مراسم یلدا در تاجیکستان است.

مردن تاجیک در شب یلدا باید یک انار کامل بخورند، چون طبق باور آن‌ها، خوردن این میوه در این شب خاص شفابخش‌تر است. غذای ویژه تاجیکی‌ها برای شب یلدا، گندم بریان نام دارد.

یلدا در هند با نام «دیوالی»

سنت: یک مراسم پنج‌روزه که با تزئین چراغ‌ها و فانوس‌های رنگی در کوچه و خیابان‌ها همراه است. در این مراسم، شادی، دعاخوانی و دید و بازدید جزو واجبات در این چند روز محسوب می‌شود.

یلدا در آذربایجان

سنت: یلدا در آذربایجان به نوازندگی عاشیق‌ها در شب معروف است. عاشیق‌ها در اصل خنیاگران محلی هستند که شعر می‌سرایند، ساز می‌زنند و داستان می‌گویند.

این داستان‌ها ریشه در افسانه‌های کهن داشته و سراسر عشق به میهن، نکات اخلاقی و ادب‌آموزی به کودکان است. دعای شکرانه پس از شام توسط بزرگ‌ترها، یکی دیگر از مراسم یلدایی آذربایجان به حساب می‌آید.

یلدا در ژاپن با نام «توئوجی»

سنت: حمام در مرکبات (نارنج) برای دور کردن انرژی‌های منفی، و خوردن میوه و سبزی، جزو رسوم طولانی‌ترین شب سال در ژاپن است.

یلدا در کُره

سنت: خوردن غذایی به نام سائیلسیم که از برنج و لوبیای قرمز تهیه می‌شود و نوعی کوفته‌برنجی است. کره‌ای‌ها همچنین مایع خاصی (آب) را دور خانه خود می‌ریزند تا ارواح شرور و نیروهای بد را دور کنند که طبق افسانه‌ها، برای یافتن غذا در زمستان می‌آیند.

یلدا در چین، فیلیپین، تایلند و ویتنام با نام «دونگ ژی»

سنت: خانواده‌ها در این روز خاص دور هم جمع می‌شوند و غذایی به نام تانگ یوآن و کوفته‌برنجی می‌خورند تا بدین‌وسیله، همبستگی و اتحاد خود را تقویت و تکریم کنند.

یلدا در کارولینا، ویرجینیا، جامائیکا، باهاماس و غرب آفریقا

سنت: مردم با لباس‌های عجیب‌وغریب شبیه حیوانات یا فرشته و شیطان به خیابان‌ها رفته و با موسیقی و رقص، خود را برای فصل زمستان آماده می‌کنند.

یلدا در بولیوی، پرو و اکوادور

سنت: طناب‌پیچ کردن خورشید! اهالی این سرزمین‌ها در طولانی‌ترین شب پاییز، به ارتفاعات بلند رفته و به شکل نمادین، خورشید را گرفته و آن را به سنگ‌ها می‌بندند تا روزها را طولانی‌تر کنند. این سنت از زمان اینکاها تا کنون حفظ شده و بهترین محل ادای آن، ارتفاعات ماچوپیچو است.

یلدا در اسکاتلند با نام اولین قدم (هاگمانی)

سنت: این مراسم شبیه به مراسم چهارشنبه‌سوری ایرانی‌ها است. یک نفر با موهای سیاه و بلند به درب خانه همسایه‌ها رفته و از آن‌ها غذای خوشمزه می‌گیرد. این غذاها شامل پودینگ، نمک، نان، نوشیدنی، شیرینی و شکلات می‌شود.

یلدا در ایرلند

سنت: مردم در معبدی باستانی با قدمت 5200 ساله، طولانی‌ترین شب سال را جشن گرفته و تا صبح بیدار می‌مانند تا زمانی که نور بر سیاهی طولانی چیره شود.

یلدا در کانادا

سنت: ساخت فانوس و پیاده‌روی در شهر، جزو سنت کانادایی‌ها در شب یلداست. آن‌ها با استفاده از شمع‌های فراوان هزارتویی را ایجاد کرده و مردم باید راه خود را در این هزارتو پیدا کنند. این کار نمودی از یافتن مسیر درست در دل ظلمت است.

یلدا در روسیه

سنت: دعا و نیایش در طولانی‌ترین شب سال و همین‌طور چراغ‌کشی و ریسه کشی در خیابان‌ها، جزو آداب یلدایی در روسیه به حساب می‌آید. غذای این شب خاص، نان و پنیر و عسل است و با کلوچه‌های خانگی از یکدیگر پذیرایی می‌کنند.

شما شب چله خود را چگونه می‌گذرانید؟ پیشنهاد می‌کنیم معرفی باحال‌ترین بازی های شب یلدا (سنتی و امروزی) را نیز در کلیک بخوانید و یک شب شاد و به یاد ماندنی را تجربه کنید.