جولان مازوت در سایه بی‌هوایی | پشت پرده آلودگی هوای تهران چه خبر است؟
آلودگی هوای تهران دوباره مدتی می‌شود که با رسیدن به نیمه دوم سال، نفس شهروندان را به شماره انداخته و دیدن آسمانی آبی را دست‌کم تا بهار برایمان به رؤیا تبدیل کرده است. اما در پشت پرده آلودگی هوای تهران چه خبر است و مازوت چقدر در این بی‌اکسیژنی سهم دارد؟
پاییز خاکستری و ریه‌هایی که هوا را تقلا می‌کنند
آلودگی هوای تهران حالا مدتی می‌شود که به مهمان ناخوانده اما همیشگی نیمه دوم سال تبدیل شده و خاطره پاییز نارنجی‌پوش و زمستان‌های پربرف سال‌های گذشته را با آسمانی غبارآلود و خاکستری و سینه‌هایی دردآلود و خس‌خسی که از هر سو از شهروندان به گوش می‌رسد، جایگزین کرده است.
اینکه این آلودگی چرا و چطور مهمان آسمانمان شد را مسئولان در طول سال‌های اخیر به اتفاقات مختلفی گره زده‌اند و هربار انگشت اتهام به سوی یک عامل نشانه رفته است. اول وارونگی هوا عنوان شد و بعد خود شهروندان مقصر شدند که چرا از خودروی شخصی استفاده می‌کنند و تردد بی‌جا دارند و سرِ آشتی با وسایل حمل‌ونقل عمومی برنمی‌آورند.
طرح‌هایی هم در نظر گرفته شد که بنا بود از آلودگی بکاهد؛ از فرهنگ‌سازی برای استفاده کمتر از خودروهای شخصی و تک‌سرنشین گرفته تا جریمه و زوج و فرد و محدودیت تردد به ویژه در نقاط مرکزی شهر که البته آن هم با خرید طرح‌های ترافیکی و یا جورِ جریمه را کشیدن قابل اغماض و دور زدن بود.
با این حال چند سالی از اجرای این طرح هم گذشت و شهروندانی که عملا اجازه تردد را در بخشی از پایتخت در ساعات روز از دست دادند، همچنان هر سال بیش از سال گذشته با آلودگی هوا و عوارضش دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
کرونا، محدودیت، مازوت
داستان آلودگی هوا که کماکان با مقصر دانستن شهروندان پیش می‌رفت، ادامه پیدا کرد تا این بار غول سرسخت کرونا از راه رسید.
محدودیت‌های کرونایی گرچه دیر، به هر حال اتفاق افتاد و با تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها و دورکاری بسیاری از ادارات دولتی و شرکت‌های خصوصی، شهروندان تهرانی هم توقع داشتند مثل همه‌جای دنیا که اعلام شد قرنطینه به بازگشت آسمان آبی منجر شده است، مدتی طعم هوای خوش را از زیر ماسک بچشند. اما این بار هم آلودگی ادامه داشت و این بار نام مازوت شنیده شد.
شهردار: ماشین‌ها بیرون نیایند
دولت‌مردان ایرانی مدتی است اعتراف کرده‌اند که مازوت به سوخت اصلی نیروگاه‌های کشور تبدیل شده است و تا زمانی که مازوت می‌سوزد، آلودگی هم ادامه دارد.
با این حال علیرضا زاکانی، شهردار جدید تهران کماکان معتقد است اگر خودروها بیرون نیایند، آلودگی هوا کاهش پیدا می‌کند. او که روز گذشته به مناسبت روز دانشجو در جمع دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس حضور یافته بود، با اشاره به وضعیت این روزهای آلودگی هوای کشور گفت: «نیازمند صورت جدیدی از شهر تهران هستیم. صورت حال حاضر تهران زیبنده مردم و جمهوری اسلامی نیست.»
زاکانی افزود: «تصور کنید ماشین‌ها چند وقت بیرون نیایند. آن وقت ببینید آلودگی هوا چقدر کاهش پیدا می‌کند، چون 82 درصد آلودگی هوا مربوط به عناصر متحرک شهری است. اگر مدتی ماشین‌ها تردد نکنند، تهران پاک‌ترین هوا را خواهد داشت.»
قزوین مازوت بر سر پایتخت می‌بارد
در همان حال که شهردار تهران کماکان بر مقصر بودن خودروهای شخصی و عمومی در آلودگی هوا تأکید داشت، همشهری آنلاین تصویری منتشر کرد که واقعیت هولناک آلودگی هوای تهران را نشان می‌دهد.
در این تصویر که در اتوبان قزوین - تهران گرفته شده است، مشخص است نیروگاه‌های حرارتی چطور آلودگی را به هوا منتقل کرده و رنگ را از آسمان آبی می‌گیرند. انتشار این تصویر نگرانی شهروندان و فعالان محیط زیستی را در پی داشته و مهر تأییدی دوباره بر سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها زده است.
گفتنی است مازوت که به عنوان نفت‌کوره هم شناخته می‌شود، یکی از هیدروکربن‌های نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا، بنزین و نفت سفید به‌دست می‌آید و ارزان‌ترین ماده سوختی برای کوره‌ها، موتورهای دیزلی و برخی نیروگاه‌هاست. از آنجایی که ایران به دلیل تحریم‌ها امکان صادرات مازاد مازوتش را ندارد و از طرفی برای تأمین سوخت با مشکل روبه‌روست، به سوزاندن آن ادامه می‌دهد.
اخیراً رئیس شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در یک مصاحبه زنده تلویزیونی گفته بود روزی ۴۰۰ هزار بشکه مازوت در پالایشگاه‌های ایران تولید می‌شود که این مازوت حداقل ۳.۵ درصد، گوگرد خالص دارد. بنابراین با سوزاندن این حجم از مازوت، روزانه ۱۵ هزار بشکه گوگرد خالص وارد هوا و ریه‌های مردم می‌شود.
همچنین در آخرین خبرها تهران به عنوان چهارمین شهر آلوده جهان معرفی شد.
نظر شما در خصوص وضعیت آلودگی هوای شهر چیست؟ آلودگی هوا شما را با چه مشکلات و معضلاتی مواجه کرده است؟ نظر و مشاهداتتان را برایمان بنویسید.