اینترنت ارزان و باکیفیت فقط با رفع انحصار ممکن است!

به گزارش کلیک، به نقل از روزنامه ایران؛ وزیر ارتباطات در توییت خود خبر از رفع انحصار به‌عنوان یکی از موانع اینترنت ارزان و باکیفیت در ایران داد. وی همچنین رفع انحصار را مهم‌ترین زیرساخت واردات اینترنت دانسته و گفت:

تمام اشخاص حقوقی ایرانی با داشتن AS Number مستقل، مجاز به اتصال و تبادل ترافیک بر بستر IXP هستند؛ بنابراین تمام صاحبان محتوا، پلتفرم‌ها، پیام‌رسان‌ها و فراهم‌کنندگان خدمات پایه کاربردی شبکه ملی اطلاعات می‌توانند بااتصال به مراکز IXP برای تبادل و peering پهنای باند محتوای خود با دارندگان پروانه یا سایر اشخاص اقدام کنند.

اینترنت ارزان و باکیفیت با شکست انحصار ممکن می‌شود

علی توسلی قائم‌مقام کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی کشور (نصر) معتقد است بااینکه آنچه در مورد رفع انحصار مرکز تبادل داده‌های بین‌المللی اعلام شده، هنوز چندان روشن نیست اما می‌توان ایده شکستن احتمالی انحصار شرکت زیرساخت را به فال نیک گرفت.

وی بر این باور است که شکست انحصار شرکت زیرساخت آسان نخواهد بود و باید منتظر عملی شدن پروژه بود. از طرفی مشخص نیست که با تغییر دولت، وزیر جدید چه سیاستی را برای پیگیری این مسئله در پیش خواهد گرفت.

چرا در ایران با مشکل اینترنت ارزان مواجه هستیم؟

باوجوداینکه سال‌هاست که بخش خصوصی و اپراتورها آمادگی و تمایل خود را برای ورود به این حوزه اعلام کرده‌اند، اما این اپراتورها باید پهنای باند خود را از فروشنده انحصاری تهیه کنند که کیفیت سرویس آن نیز در اختیار خود آن‌ها نیست و به‌طور منطقی مشکلات ارائه اینترنت ارزان و باکیفیت را دوچندان می‌کند. از طرفی این شبکه‌ها خود چندان یکپارچه و مستقل نیستند. این استقلال زمانی ایجاد می‌شود که اپراتورها بتوانند پهنای باند موردنیاز خود را وارد کرده و تامین کنند. در این صورت آن‌ها نه‌تنها می‌توانند امکان همکاری نزدیک‌تر اپراتور‌ها در زمینه تأمین ارزان‌ترین و باکیفیت‌ترین حجم و مسیر تأمین پهنای باند موردنیازشان را فراهم کنند، بلکه کیفیت سرویس کنترل شده و قیمت رقابتی می‌شود و خرید بر اساس قیمت واقعی صورت می‌گیرد.

آیا تامین پهنای باند به‌صورت مستقل در ایران ممکن است؟

در حال حاضر، بسیاری از کشورها دارای شبکه‌های مستقلی برای تامین پهنای باند موردنیاز اپراتورها هستند اما ممکن شدن این اتفاق در ایران در بازه زمانی کوتاه‌مدت ممکن نیست و نیاز به زمان دارد. بااین‌حال، واردات در این زمینه می‌تواند برای رفع انحصار تأمین پهنای باند و رسیدن به ایدئال‌های اینترنت ارزان و باکیفیت، کمک‌کننده باشد. علاوه بر این، می‌تواند بازار واقعی را در صورت کاهش دخالت‌ها در قیمت‌گذاری به سمت رقابتی شدن واقعی آن‌هم به سود مصرف‌کننده سوق دهد.

IXP یا مرکز تبادل ترافیک چیست و چه کاربردی دارد؟

به گفته یک کارشناس اینترنت، IXP یا مرکز تبادل ترافیک درواقع زیرساخت فیزیکی است که از طریق آن ارائه‌دهندگان خدمات اینترنتی یا ISP ها می‌توانند ترافیک اینترنت را میان شبکه‌های خود مبادله کنند. همچنین آن‌ها می‌توانند کیفیت سرویس‌های خود را ارتقا بخشیده و یا به کاهش هزینه‌ها بپردازند. همچنین می‌توان به‌واسطه آن اقدام به خرید و انتقال پهنای باند بین‌المللی کرد. ازآنجایی‌که IXP موجبات محلی کردن اتصالات را از طریق برقراری ارتباط مستقیم نقطه‌به‌نقطه (peering) فراهم می‌کند، این امر خود موجب افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها شده و برای دستیابی به اینترنت ارزان و باکیفیت نقش‌آفرین خواهد بود.

این کارشناس اینترنتی ادامه داد:

در چنین شرایطی که سرویس‌دهندگان اینترنت و تأمین‌کنندگان محتوا بتوانند به‌صورت مستقیم و محلی با یکدیگر ارتباط داشته باشند، کاربران داخل کشور می‌توانند بدون نیاز به ورود به شبکه اصلی دیتای زیرساخت، از سرویس‌های یکدیگر استفاده کنند و بهره‌وری از منابع شبکه نیز افزایش می‌یابد.

چرا راه‌اندازی IXP در ایران اهمیت دارد؟

همان‌طور که اشاره شد، در ایران تنها یک IXP وجود داشت که آن‌هم به شرکت زیرساخت تعلق داشته و به‌این‌ترتیب این شرکت با در اختیار داشتن تنها IXP در ایران پهنای باند اینترنت بین‌المللی را از خارج خریداری کرده و از طریق شبکه‌های داخلی خود به سرویس‌دهندگان اینترنت تحویل می‌دهد. حالا با این خبر دومین IXP نیز در ایران راه‌اندازی می‌شود. راه‌اندازی این IXP برای طرح اینترنت ارزان و باکیفیت از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ چراکه امروزه حتی کشورهای نه‌چندان پیشرفته‌ای مانند لبنان نیز 3 IXP دارند. درنتیجه، ایران اکنون فرصتی برای هاب منطقه شدند دارد.

محمدرضا کریمی دیگر کارشناس اینترنت در این مورد گفت:

سیاست شرکت ارتباطات زیرساخت در رفع انحصار به نظرم اتفاق خوبی است اما به شرطی که تمام زنجیره خدمات در آن طرح دیده شود اگر صرفاً بگوییم که شرکت ارتباطات زیرساخت انحصار پهنای باند را شکسته است ولی قیمت انتقال تصویب نشود، عملاً اتفاق خاصی رخ نداده و هیچ شرکتی نمی‌تواند خدمات را ارائه دهد.

وی افزود:

به نظر می‌رسد اصلی‌ترین موضوعی که باید اتفاق بیفتد این است که کل زنجیره شامل انتقال و... هم‌زمان با شکسته شدن انحصار، تعیین تکلیف شود تا شرکت‌ها بتوانند از این رفع انحصار بهره‌مند شوند. به دلیل اینکه وقتی خدمات از حالت انحصار بیرون می‌آید، رقابت و مشتری مداری روی کیفیت و قیمت باید تأثیر بگذارد تا درنهایت همه بتوانند از این تغییر بهره‌مند شوند.

ویژگی‌های داشتن IXP بیشتر در کشور

محمدرضا کریمی در ادامه صحبت‌های خود در مورد طرح شکست انحصار اینترنت با راه‌اندازی IXP های جدید و رسیدن به هدف اینترنت ارزان و باکیفیت اشاره کرد:

وقتی سرورها در داخل قرار بگیرند، کیفیت سرویس بخصوص در بخش گیم بالا می‌رود. از سوی دیگر امکان اینکه ما بتوانیم سرویس و خدمات به کشورهای همسایه ارائه دهیم و ارزآوری داشته باشیم، فراهم می‌شود. به عبارتی هم امکان انتقال اینترنت و دیتا مهیا می‌شود و هم می‌توانیم به کشورهای همسایه سرویس صادر کنیم.

این کارشناس اینترنت بار دیگر بر بحث قیمت‌ها تأکید کرد و افزود:

اگر انحصار رفع شود ولی قیمت‌ها تغییر نکند و به‌تناسب تعیین نشود به‌طوری‌که نتوانیم این سرویس‌ها را به کشورهای همسایه ارائه و نیازهای آن‌ها را تأمین کنیم، کشورهای همسایه نیز نیازهای خود را به طریق دیگری رفع خواهند کرد و به‌این‌ترتیب کم‌کم این بازار از دست ما خارج می‌شود. وی معتقد است اگر بخواهیم در چند سال آینده با همین روش و همین قیمت‌ها، سرویس ارائه دهیم سهم بازار ما کاملاً از دست می‌رود؛ بنابراین باید هوشیار باشیم در زمان مناسب باقیمت مناسب سرویس‌ها را ارائه داده و خود را به یکی از هاب‌های منطقه برای ارائه خدمات اینترنت ارزان و باکیفیت تبدیل کنیم.