روند تغییر حداقل دستمزد واقعی در ایران طی 60 سال اخیر
اخیرا مقاله‌ای تحت نظارت دانشگاه استنفورد به چاپ رسیده که در آن به روند تغییر حداقل دستمزد واقعی در ایران طی سال‌های اخیر و مقایسه آن با کشورهای ترکیه و چین نیز اشاره شده است.
روند تغییر حداقل دستمزد واقعی در ایران و مقایسه آن با ترکیه و چین
اخیرا مقاله‌ای تحت عنوان «بن‌بست حکمرانی و بحران اقتصادی در ایران» منتشر شده که در آن درباره روند تغییر حداقل دستمزد واقعی مردم ایران در شش دهه اخیر نیز سخن به میان رفته است. این مقاله بخشی از پروژه «ایران 2040 دانشگاه استنفورد» بوده و به قلم «پویا آزادی» نوشته شده است.
در نمودار زیر که در قسمتی از این مقاله آمده، می‌بینیم که حداقل دستمزد واقعی مردم کشور (نمودار مشکی‌رنگ) در حوالی سال 1340 شمسی هجری (1960 میلادی) حدود 3 دلار بوده است. میزان دستمزد تا اواخر دهه تقریبا ثابت باقی می‌ماند. تا اینکه پس از سال 1350 روند افزایشی در پیش گرفته و تا مرز 12 دلار بالا می‌رود. این حداکثر درآمدی است که کشور طی شش دهه اخیر به خود دیده است.
از اواخر دهه 50 شاهد کاهش ناگهانی و چشمگیر حداقل دستمزد به زیر 2 دلار در روز هستیم که البته با توجه به آغاز جنگ تحمیلی و سرازیر شدن تحریم‌ها به سوی کشور چندان تعجبی ندارد. شیب نمودار در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی با فراز و نشیب‌های جزئی همراه بوده و تقریبا یکسان است. اما در دوره ریاست جمهوری خاتمی شاهد افزایش میزان دستمزد هستیم که تا اواسط دوره احمدی‌نژاد نیز ادامه پیدا می‌کند.
در اوایل دهه 90 درآمد ایرانی‌ها بار دیگر به بالای 10 دلار افزایش پیدا می‌کند. هر چند که در دوره دوم ریاست احمدی‌نژاد، شیب نمودار اکیدا نزولی شده و حداقل درآمد روزانه به زیر 6 دلار می‌رسد.
با روی کار آمدن دولت روحانی بار دیگر شاهد افزایش حداقل دستمزد روزانه تا 8 دلار هستیم. اما جالب اینجاست که ایران در دوره دوم ریاست جمهوری روحانی نیز به سرنوشت قبل دچار می‌شود و میزان درآمد به طرز شدیدی پایین می‌آید.
همچنین بخوانید: ایران در لیست ۱۰ کشور بالاترین سرعت رشد تورم در جهان
نمودارهای آبی و قرمزرنگ به ترتیب متعلق به کشورهای ترکیه و چین هستند. میزان حداقل دستمزد روزانه ترکیه‌ای‌ها نیز با تغییرات فراوانی همراه بوده است. البته نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه کنیم، آن است که اوضاع درآمد مردم ترکیه اکنون در بهترین حالت ممکن به سر می‌برد. این مسئله برای چین نیز صدق می‌کند؛ کشوری که در عرض 20 سال توانست میزان حداقل دستمزد روزانه مردم خود را از 2 دلار به بالای 10 دلار برساند.
این‌طور که از نمودار فوق بر می‌آید، تمامی دولت‌ها از بعد از دوره رفسنجانی توانستند حداقل در چهار سال اول، حداقل دستمزد روزانه را تا چند دلار افزایش دهند. به نظر شما آیا این اتفاق در دوره اول ریاست جمهوری آقای رئیسی نیز رخ خواهد داد؟