پرورش سلول‌های عصبی شبکیه به کمک سلول‌های بنیادی

به گزارش کلیک، این نوع از سلول‌های عصبی در بخش شبکیه قرار داشته و وظیفه انتقال ورودی‌های بصری را از چشم‌ها به مغز بر عهده دارند. اگر این سلول‌ها دچار آسیب بشوند و یا بمیرند، فرد بینایی خود را از دست می‌دهد مانند بیماری گلوکوما (کوری تدریجی) و یا مالتیپل اسکلروزیس (MS).

دونالد زاک، پزشک و استاد چشم پزشکی در دانشکده پزشکی دانشگاه جان هاپکینز و سرپرست ارشد این مطالعه گفته است:

"کار ما نه تنها منجر به درک بهتر اصول بیولوژی حاکم بر عصب‌های بینایی می‌شود بلکه باعث توسعه یک مدل انسانی مبتنی بر سلول خواهد شد که می‌تواند در کشف داروهایی که حالت نابینایی را متوقف می‌کنند، مؤثر باشد." وی افزود:"در نهایت، این مطالعه می‌تواند منجر به توسعه روش‌های درمانی پیوند سلول شود که قادرند بینایی را در بیماران مبتلا به گلوکوما (کوری تدریجی) و مالتیپل اسکلروزیس (MS) بازیابی کنند."

این تیم با استفاده از یک ابزار ویرایش ژنوم با نام CRISPR-Cas9، ژن جدیدی را در DNA سلول‌های بنیادی جنینی انسان، پیوند زده‌اند. این ژن، فرآیند تشخیص تولید یک پروتئین فلورسنت قرمز رنگ را بر عهده دارد و تنها در زمان فعال بودن یک ژن دیگر به نام BRN3B وظیفه خود را انجام می‌دهد. از آنجا که ژن BRN3B در سلول‌های عصبی شبکیه بالغ فعال می‌شود، انتقال سلول‌های بنیادی به این نوع از سلول‌ها ممکن است منجر به پدید آمدن رنگ قرمز در آن‌ها شده باشد.

دیگر نویسنده مقاله، دکتر والنتین اسلاچ، دانشجوی سابق دانشگاه جان هاپکینز و محقق پسادکترا در کمپانی داروسازی نوارتیس می‌گوید:

"در روز 30ام آزمایش، توده‌ای از سلول‌های فلورسنت، زیر میکروسکوپ قابل مشاهده بودند."

دانشمندان پس از برداشتن این سلول‌ها از زیر میکروسکوپ با به خدمت گرفتن تکنیکی به نام مرتب سازی سلول فعال شده با فلورسنت، سلول‌های گانگلیونی تازه تشکیل شده را از باقی مواد جدا کردند. زاک می‌گوید این امر باعث به جا ماندن توده‌ای پالایش شده از سلول‌ها شد که خواص فیزیکی و بیولوژیکی مشابهی را با سلول‌های گانگلیونی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شوند، از خود نشان دادند.

اسلاچ می‌گوید:

"زمانی که برای اولین بار به موفقیت دست یافتم، بسیار هیجان زده شدم." وی می‌افزاید:"من از فرط خوشحالی از پشت میز به هوا پریدم و همکار خودم را در آغوش گرفتم. به نظر می‌رسید که ما توانسته‌ایم سلول‌ها را ایزوله و در یک بررسی دقیق، آن‌ها را مطالعه کنیم، چیزی که پیش از این امکان پذیر نبود."

زاک هم اکنون در حال همکاری با دکتر پیتر کالابرسی، پزشک و استاد عصب شناسی و مدیر مرکز مالتیپل اسکلروزیس (MS) در دانشگاه جان هاپکینز است تا بر اساس این فناوری، روش‌های درمانی جدیدی را برای گلوکوما (بیماری کوری تدریجی) و مالتیپل اسکلروزیس (MS) توسعه دهد.

زاک می‌گوید:

"ما هنوز در ابتدای راه هستیم."

در مطالعات بیشتر با استفاده از CRISPR آزمایشگاه او به دنبال یافتن ژن‌های دیگری است که برای بقا و عملکرد سلول‌های گانگلیونی دارای اهمیت هستند. وی افزود:

"ما امیدواریم که این سلول‌ها در نهایت منجر به ابداع روش‌های درمانی جدیدی برای گلوکوم و دیگر اشکال بیماری‌های عصب بینایی شوند."

برای استفاده از این سلول‌ها در توسعه روش‌های درمانی جدید برای بیماری MS، زاک همکاری خود را با دکتر پیتر کالابرسی ادامه می‌دهد.

این تیم همچنین دریافته‌اند که افزودن فورسکولین (یک ماده شیمیایی که به طور طبیعی در گیاهان یافت می‌شود) به آزمایش، شانس تبدیل سلول‌ها به سلول‌های گانگلیونی شبکیه را افزایش می‌دهد. آن‌ها خاطرنشان ساختند که اثربخشی فورسکولین از نظر علمی برای درمان یا پیشگیری از نابینایی یا هر اختلال دیگر، تاکنون به اثبات نرسیده است.

منبع: zmescience.com