تأثیر جالب ارتباط چشمی مستقیم با مخاطب بر روی روابط
ارتباط مستقیم چشمی یکی از مهم‌ترین ارتباط هایی است که هر دو فرد می توانند در طی یک مکالمه با یکدیگر داشته باشند، اما بسیاری از انسان ها نیز از برقراری رابطه چشمی با مخاطب خود، خودداری می کنند.
کلیک -نگاه و ارتباط چشمی یکی از مؤثرترین انواع ارتباط است که هر دو فرد می توانند با یکدیگر داشته باشند، ارتباط مستقیم چشمی می تواند رابطه عمیق تر و صمیمانه‌تری میانه دو فرد به وجود بیاورد. نگاه کردن به چشم های مخاطب می تواند باعث برقراری رابطه دوستانه تری شود و حتی این نوع ارتباط ها می توانند موفق تر عمل کنند.
اما نکته ای در ارتباط چشمی وجود دارد، با اینکه این نوع ارتباط از ارتباط کلامی بدون نگاه، بسیار مؤثرتر است، ولی بسیاری از افراد از ارتباط طولانی چشمی در طول مکالمه با مخاطب خود پرهیز می کنند. گروهی از دانشمندان، دانشگاه کیوتو بر روی این مسئله تحقیقاتی انجام داده اند و این پدیده را، پدیده ای رو به رشد نامیده‌اند.
نگاه مستقیم، خیره، چیست؟
با کلام ساده نگاه مستقیم واژه بسیار ساده‌ای است و هیچ تفسیر فلسفی در پشت آن نیست، نگاه مستقیم به مخاطب از طریق چشم، درواقع نگاه مستقیم و خیره است. این فرد ممکن است یک فرد غریبه، یک فرد خانواده، یک دوست، یک حیوان و بسیاری موارد دیگر باشد. معمولا چشم ها را دریچه روح می دانند، به اعتقاد مصری ها، چسم دریچه روح است و در فرهنگ مصری چشم اهمیت بسیار زیادی دارد. در واقع با استفاده از چشم ها می توان جهان معنا را به جهان فیزیک متصل کرد. در نتیجه می توان نگاه مستقیم به چشم های مخاطب را یکی از راه های متداول برای انتقال تجربه ها و حس ها دانست.
براساس تحقیقات Giovanni Caputo، روانشناس ایتالیایی، نگاه مستقیم با احساس و ناب می تواند مانند یک دارو عمل کند و فرآیند درمان و بهبود داشته باشد. براساس تحقیقی که توسط این روانشناس انجام شد، بسیاری از بیماران براساس همین فرآیند در پایان روند درمان خود، از احساس محبت آمیزی که از طریق نگاه، از طرف افراد خانواده آن ها به آن ها منتقل می شده است را بیان کرده اند. این بیماران اظهار دارند که این نگاه محبت آمیز بی شک حال آن ها را هر روز بهتر و بهتر کرده است. براساس گزارشان مکتوب نگاه ها و ارتباط های چشمی چیزی حدود ۱۵ در صد در بهبود این بیماران تأثیر داشته است.
براساس تحقیقات ارائه شده، احساسات از طریق نورون های عصبی در سطح مغز منتشر می شوند، آیا تا به حال به پلک زدن خود دقت کرده اید؟ مفهوم نگاه خیره در این جا به این منظور بیان شده است که با هر بار پلک زدن سطح نورون های عصبی که به مغز ما می رسد تغییر می کند و ممکن است با هر بار پلک زدن قدرت نگاه کاسته شود، این جا است که مفهوم نگاه خیره یا GAZE مطرح می شود. یکی از فلاسفه که در رابطه با GAZE نظریه‌ای را مطرح کرده بود، میشل فوکو، از شاگردان معروف هایدگر، است که مفهوم GAZE را در فلسفه خود مطرح می کند، ولی باید به این نکته توجه کرد که GAZE فوکو در رابطه با مسائل جنسی مطرح می شود که در حوصله بحث ما نمی گنجد.
دانشمندان ثابت کرده اند که رابطه چشمی بر روی ارتباطات فردی مؤثر است
نگاه کردن به چشم مخاطب در طی مکالمه کار بسیار سختی است که برای بسیاری از افراد آسان نیست. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که رابطه چشمی ممکن است براساس فرهنگ و سنت هر جامعه تغییر کند و نگاه چشمی در هر جامعه ای ممکن است عرف و معنای مثبتی نداشته باشد. اما اگر بخواهیم به صورت کلی به این مسئله نگاه کنیم، چرا نگاه کردن در چشم مخاطب برای ما سخت است؟
دانشمندان دانشگاه کیوتو در طی آزمایشی، گروهی از افراد داوطلب را در محیط ارتباط چشمی قرار داده اند، این داوطلبان مجبور بودند تا بتوانند به صورت چش در چشم به مخاطب خود و به چشم های او نگاه کنند و بازی کلامی را انجام دهند. در ارتباط چشمی که میان دو طرف در این رابطه برقرار می شود، دو نفر این وظیفه را دارند که با چشمان حالت کلی کلمه را به یکدیگر نشان دهند که ممکن است این کار برای نمایش دادن کلمه‌ای مانند دست بسیار سخت باشد، ولی احساس و حس های مختلف بسیار راحت منتقل می شود.
در آخر این تحقیق به این نقطه می رسد که دو طرف مکالمه در بسیاری از نقاط مکالمه، علاقه دارند تا ارتباط چشمی را قطع کنند و این نگاه طولانی برای هر دو طرف مکالمه راضی کننده نبوده است.
ارتباط چشمی تلاشی است برای حفظ رابطه براساس احساسات واقعی، چشم پوشی از نفس و دروغ ها، ولی در بسیاری شرایط میل آدمی رو به سوی جهت منفی می رود و تمایل به پنهان کردن واقعیات است. به همین دلیل است که در بسیاری از شرایط حساس، زمانی که نیاز به راست‌گویی است چشمان نمی توانند واقعیت را مخفی کنند.
رابطه چشمی قوی با یک غریبه
مدیر پروژه این پروسه تحقیقاتی در رابطه با تجربه شخصی خود از نگاه خیره می گوید، فرد به صورت شریک خود نگاه خیره کرده است و از موضوعی ناراحت بوده است، فرد شروع به گریه کردن می کند و ناخودآگاه شخص مقابل نیز اشکی می ریزد، در طول این روند نگاه چشمی قطع نشده است، این موضوع نشان می دهد که ارتباط حسی به وضوح در جریان ارتباط چشمی منتقل می شود.
محقق از تجربه دیگری سخت می گوید که در این تجربه فرد مخاطب کاملاً غریبه است و هیچ شناخت قبلی از محقق ندارد. محقق به یک مرکز خرید بسیار شلوغ رفته و در میان شلوغی به چشمان یک زن مسن خیره شده و لبخند زده، بعد از چند ثانیه زن مسن نیز شروع به لبخند زدن کرده است و این ارتباط چشمی تا چند ثانیه ادامه یافته است.
نگاه اول می تواند تأثیر بسیار مستقیمی در ذهن مخاطب ما داشته باشد و می تواند به عنوان یک الگو در ذهن مخاطب ثبت شود، البته این موضوع به اثبات علمی نرسیده است و تنها در حد فرضیه محقق است.
چه چیزی در چشم وجود دارد که این گونه مخاطب را به سمت خود جذب می کند؟ سرچشمه احساس، شادی، غم و بسیاری از حس های دیگر از این طریق، از چشم ها و از دیدن منتقل می شود.
نکته نهایی
اگر شما با رابطه چشمی با مخاطب خود مشکل دارید، باید بدانید که شما تنها نیستید و بسیاری از افراد در دنیا با این موضوع مشکل دارند، ولی باید درصدد بهبود این موضع تلاش کنید، یکی از بهترین راه ها برای راحت تر شدن برقراری ارتباط چشمی، صحبت کردن در آینه با تصویر خودمان است.