اخبار جدید از اعماق اقیانوس زیر زمینی اروپا

وقتی صحبت از جستجوی زندگی در ستاره ها و سیاره های اطراف زمین پیش می آید، مهم ترین چیزی که می شنویم در مورد جستجو برای یافتن "منطقه قابل سکونت" است.  

اخبار جدید از اعماق اقیانوس زیر زمینی اروپا

به گزارش کلیک، تنها جایی که احتمال یافتن آب به صورت مایع در آن وجود دارد، منطقه ای طلایی است که "منطقه قابل سکونت" نامیده شده و مناطق اطراف یک ستاره بزرگ را شامل می شود.

راز اروپا

درست در جایی که هیچ بشری نمی توانست تصور کند که بتوان در آن به دنبال نشانه هایی از زندگی و آب مایع پیدا کرد، یعنی در یکی از قمر های سیاره ای عظیم با گازهای متراکم و فشرده در اطراف که سطح آن زیر لایه هایی به شدت ضخیم از یخ پنهان شده است، نشانه هایی از حیات به چشم می خورد.

قمر اروپا که دومین قمر بزرگ سیاره مشتری محسوب می شود، یکی از مناطق غیر قابل باور برای یافتن امکان زندگی به شمار می رفت. دهه ها دانشمندان فکر می کردند که جالب ترین و هیجان انگیز ترین اجرام منظومه خورشیدی، و همچنین تنها نقاطی که می توان حیات را بر روی آن ها جستجو کرد، خود این سیاره های غول پیکر هستند. حتی با وجود جو پیچیده، نیروی مغناطیس به شدت قوی و اعماق ناشناخته، تنها تمرکز برای یافتن محل آینده سکونت بشر همین سیاره ها بودند.

سطح قمر اروپا به طرزی جالب صاف و هموار است و تقریبا هیچ گونه ناهمواری شبیه به دهانه آتشفشان بر روی آن وجود ندارد. این موضوع عجیب است چرا که اغلب اجرام آسمانی مرده و قدیمی و سرد در منظومه خورشیدی، در اولین روزهای شکل گیری شان در ابتدای زمان، دارای دهانه های آتشفشانی متعدد شده اند. مثل قمر زمین خودمان، یعنی ماه و یا مثل مریخ!

اما اروپا انگار چهره ای صاف و جوان و درخشان دارد که به نظر می رسد یخ موجود بر سطح آن، بر روی سطح قمر فشار وارد کرده و با حرکت های صفحه ای خود این قمر را به شکل کنونی در آورده است.

اما یافته های اخیر همگی به یک سمت اشاره می کنند و آن این است که در زیر این لایه ضخیم یخی، اقیانوسی از آب مایع وجود دارد!

%d8%a8%d8%a7%d9%84%d8%a7

جزر و مد

برای تبدیل یخ به آب نیاز به گرما به مقدار بسیار زیاد است. این گرما می تواند از ستاره های نزدیک کسب شود که تایید شده است که دمای آن ها بسیار بسیار زیاد است. اما منبع دیگری که اروپا از آن بهره مند است، تاثیرات قوی مغناطیس و جزر و مد است.

این قمر کوچک، توسط نیروی جاذبه به سیاره مشتری وصل شده است و همیشه یک طرف آن رو به این سیاره است. چنین چیزی وقتی ممکن می شود که یک جرم آسمانی، نیروی جاذبه ای به شدت قوی را به یک جرم کوچک که در اطرافش می چرخد، وارد کند. درست مانند ماه که یک جرم کوچک است که به دور زمین می چرخد و فقط یک سمت آن همیشه به سمت زمین است.

به طور معمول، این فرایند قفل شدگی در اثر نیروی جاذبه باعث دایره ای شکل شدن مدار قمر می شود. به عبارت دیگر اگر مدار چرخش یک قمر در ابتدا بیضوی شکل باشد، به مرور و با گذشت زمان، به دلیل تاثیرات نیروی جاذبه وارد بر آن از سوی سیاره مادر، تبدیل به مداری دایره ای شکل می شود.

اما یک نکته جالب دیگر در مورد قمر اروپا وجود دو قمر دیگر سیاره مشتری یعنی "یو" (در مدار درونی تر نسبت به مدار اروپا) و "گانیمد" (در مدار بیرونی تر نسبت به مدار اروپا) به شمار می رود. حرکت این سه قمر به این صورت است که هر بار که اروپا یک دور کامل به دور مشتری می زند، یو دقیقا دو بار دور مشتری چرخیده و گانیمد درست نصف مسیر خود را طی می کند!

پس واضح است که این سه قمر به طور مکرر با هم مواجه می شوند که باعث می شود که اروپا به دلیل نیروی جاذبه مضاعف در همان مدار بیضوی شکل باقی بماند. در نقاطی از این مدار بیضی شکل که قمر به مشتری نزدیک می شود، نیروی کشنده کمتر و در نقاط دورتر نسبت به سیاره، این نیروی کشش قوی تر می شود. این یعنی که اروپا به طور دایمی در حال کش آمدن و فشرده شدن است.

وجود آب

اروپا در "منطقه قابل سکونت" نسبت به مشتری قرار گرفته است چون نه مثل "یو" آنقدر نزدیک به مشتری است که تبدیل به یک گلوله آتشین شود و نه مانند گانیمد آنقدر دور است که به شدت سرد و تغییر ناپذیر باشد. اروپا گرم است ولی خیلی داغ نیست به طوری که آب بر روی آن می تواند مایع باشد ولی تبخیر نمی شود.

همان طور که می دانیم، آب یک عنصر ضروری برای زندگی است اما واقعیت این است که برای ایجاد زندگی، به انواعی از مواد معدنی و گازهای محلول در آب و همچنین مواد شیمیایی هم نیاز است. وجود خورشید هم ضروری است چون عمل فتوسنتز باعث می شود که نور خورشید به غذا تبدیل شود! اما اروپا میلیارد ها سال است که روی خورشید را ندیده است!

اگر اروپا در اعماق و در کف اقیانوس های خود دهانه های آتشفشانی داشته باشد، مواد معدنی و گاز های مورد نیاز برای تغذیه موجودات زنده احتمالی وجود خواهد داشت. اما اگر چنین دهانه هایی در اروپا وجود نداشته باشند، ممکن است هنوز هم راهی برای تامین مواد غذایی لازم برای شکل گیری حیات وجود داشته باشد.

مشاهدات و شواهد اخیر پیشنهاد داده اند که ممکن است مواد معدنی داخل اروپا در داخل شکاف ها و ترک های یخ جا گرفته و توسط پرتوهای فرابنفش منفجر شده و منجر به رنگ قرمز سطح اروپا شده باشند. همین پرتوهای فرابنفش می توانند ملکول های آب را خرد کرده و باعث وارد شدن آب به داخل اقیانوس شوند.

به این ترتیب، مواد معدنی از کف و اکسیژن از بالا وارد اقیانوس می شوند و این دقیقا همان محیطی است که برای شروع زندگی به آن نیاز است!

paiin

دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که اروپا واقعا شرایط لازم را برای شروع زندگی دارد یا نه، و نمی دانند که حتی با فرض وجود شرایط لازم، زندگی چگونه می تواند شروع شود. پژوهشگران علاقه مند هستند تا شخصا به این قمر بروند اما با توجه به محل قرار گیری آن در منظومه خورشیدی و ضخامت حدود ۱۰۰ کیلومتری یخ بر روی سطح اروپا، این کار در این زمان ممکن نیس. قطعا فرستادن یک کاوشگر می تواند ایده خوبی باشد اما باز هم حل مشکل حفر چنین لایه ضخیمی از یخ برای انجام اکتشافات در اعماق اقیانوس، به طرزی باور نکردنی سخت است.

خوشبختانه با عکس هایی که جدیدا توسط تلسکوپ فضایی هابل ثبت شد، منابع خوبی برای مطالعه فراهم کردند. این تصاویر فرضیاتی را درباره تعادل شیمیایی اعماق این اقیانوس به دست داد و آژانس های فضایی اکنون در حال برنامه ریزی برای ماموریت هایی است که طی آن سفینه ای برای پرواز دور قمر اروپا آماده شود.

ارسال نظر