فراموشی، منجر به با هوش تر شدن افراد می شود

به گزارش کلیک ، در مطالعه ای که بر روی قدرت فراموشی و تأثیرات آن بر روی عملکرد مغز انجام شده است، دانشمندان نشان داده اند که فراموش کردن بخشی از اطلاعات در مغز نه تنها می تواند به عملکرد بهتر مغز کمک کند بلکه باعث می شود تا فرد با هوش تر شود. به عبارت دیگر فراموشی در واقع تضمینی است برای سلامت عملکرد مغز.

شاید در نگاه اول فراموشی برای بسیاری از افراد جامعه خسته کننده باشد. مثلاً اینکه فرد مدام فراموش می کند که کلید خانه اش را کجا گذاشته و یا مواردی مثل این اما نکته مهم و دل گرم کننده در این زمینه این است که فراموش کردن موارد جزئی می تواند به عملکرد بهتر مغز کمک. البته این که چگونه فراموشی بر روی بهبود و کار آیی بهتر مغز کمک می کند در دست بررسی و مطالعه است.

بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط دو دانشمند دانشگاه تورنتو کانادا، کار حافظه در واقع انتقال تمامی اطلاعات و دسترسی به تمامی این اطلاعات نیست بلکه کار حافظه استفاده و انتقال اطلاعات مفیدی است که می تواند به ما برای تصمیم گیری های هوشمندانه کمک کنند.

بلک ریچارد، یکی از دانشمندان این گروه تحقیقاتی، خاطر نشان کرده است که این موضوع که مغز اطلاعات نا مرتبط و آن دسته از اطلاعاتی که از آن ها در انجام وظایف شغلی و یا وظایف روزانه استفاده نمی شود، را فراموش می کند و در واقع آن دسته از اطلاعاتی را نگهداری می کند که در تصمیم گیری منطقی و واقعی به فرد کمک می کنند، بسیار حائز اهمیت است.

ریچارد و همکارش به نام گل فرانکلند، با بررسی مجدد مقاله های چاپ شده که با رویکردی متفاوت به بررسی حافظه پرداخته اند مطالعات خود را آغاز کرده اند. در برخی از این مقالات به مقوله هایی مثل عصب شناسی یادآوری پرداخته شده است در حالی که در برخی دیگر سعی شده است تا عصب شناسی فراموشی و یا خود فراموشی مورد توجه قرار گیرد.

فرانکلند در توضیحات خود به این نکته اشاره کرده است که در حافظه و مغز انسان مکانیسم های برای فراموشی وجود دارد. این مکانیسم ها کاملاً از مکانیسم هایی که برای ذخیره اطلاعات در حافظه و مغز استفاده می شوند، مجزا و متفاوت هستند.

در تحقیقات صورت گرفته دانشمندان به این نتیجه رسیده اند در مکانیسم فراموشی سیناپس های شبکه های عصبی مغز که به نوعی ارتباط دهنده بین اطلاعات هستند و باعث دسترسی به این اطلاعات می شوند به طور عمدی ضعیف می شوند تا دسترسی به این اطلاعات وجود نداشته باشد.

ریچارد و فرانک در پاسخ به این موضوع که چرا مغز زمانی را برای فراموش کردن اطلاعات سپری می کند دو دلیل عمده مطرح کرده اند.

اول اینکه فراموش کردن به فرد کمک می کند تا به وضعیت جدیدی برسد. در واقع با اجازه دادن به حافظه برای فراموش کردن بخشی از اطلاعات جا برای به خاطر سپردن اطلاعات دیگر باز می شود. مثلاً اگر مکان کافی شاپ مورد علاقه فرد به جای دیگری منتقل شود و در مکان جدید دایر شود، فرد با فراموش کردن مکان قدیمی آن، مکان جدید این کافی شاپ را به ذهن خواهد سپرد.

دلیل دوم این است که فراموشی به فرد کمک می کند تا از وقایع گذشته در راستای کمک به تصمیم گیری های جدی استفاده نماید. در واقع از این مفهوم در علوم مرتبط با هوش مصنوعی به عنوان تنظیم نورون ها یاد می شود.مثلاً اگر فرد هنگام ورود به مکانی برای بار چندم هر بار فراموش کند که دفعات قبلی چگونه با افرادی که در آن مکان با آن ها برخورد کرده است، رفتار کرده بنابراین ذهن دچار مشکلات کمتری برای تصمیم گیری در خصوص اینکه برای نوبت های بعدی چگونه می بایست رفتار کند، خواهد شد . این می تواند به تصمیم گیری های جدی فرد برای رفتار با سایرین کمک کند. در واقع این سایرین افراد جدیدی هستند که فرد هیچ برخورد قبلی با آن ها نداشته است و بنابراین نیازی نیست تا با آن ها از روی اطلاعات گذشته خود رفتار کند.

ریچارد در ادامه اشاره می کند که ، در واقع اینکه فرد بخواهد مدام از روی تجربه های گذشته خود و خاطرات قبلی خود که مسلماً در تضاد با یکدیگر هستند تصمیم گیری کند نمی تواند تصمیم آگاهانه ای اتخاذ نماید.

اما دانشمندان به این نتیجه رسیده اند که میزان فراموشی فرد به طور مستقیمی با محیطی که در آن قرار دارد ارتباط دارد. یعنی هرچه تغییرات در اطراف فرد با سرعت بیشتری رخ دهد از این رو عمل فراموشی در فرد سریع تر انجام می شود.

در یک آزمایش که فرانکلند بر روی موش ها انجام داد، نشان داده شده است که وقتی مکان ماز که موش ها در آن قرار دارند تغییر یابد، موش هایی که به آن ها داروهای فراموشی به منظور فراموش کردن اطلاعات قبلی تزریق شده بود، دریافتن مکان جدید ماز بهتر عمل کرده و آن را زودتر از سایرین پیدا کرده اند.

بدون شکف فراموش کردن اطلاعاتی که ما همواره به آن ها نیاز داریم مسئله بسیار بغرنجی است و ممکن است باعث بروز مشکلات بیشتری برای ما شود اما درمطالعات جدید نشان داده شده است که فراموشی در سطح جزئی و کم می تواند به فرد برای با هوش تر شدن کمک کند.

مثلاً فراموشی در خصوص افرادی که آن ها را به نحوی در زندگی از دست می دهد می تواند به فرد برای ادامه زندگی کمک کند. به گفته ریچارد افراد معمولاً خاطرات بد را در ذهن خود نگه می دارند. مثلاً فردی که نتوانسته به رقیب در بازی فوتبال در ۴ سال قبل گل بزند اما کمتر اتفاق می افتد که نام فردی را که باعث شد تا مصلا جام جهانی را از آن تیم مورد نظر در سال ۱۹۷۲ کند به خاطر داشته باشند و چون معمولاً خاطرت تلخ در ذهن ماندگار می شوند فراموشی می تواند مفید باشد. او در ادامه توضیح داده است که اینکه گفته می شود فراموشی به باهوش تر شدن فرد کمک می کند به این دلیل است که با فراموش کردن اطلاعات به درد نخور گذشته فرد می تواند با توجه به شرایط جدید و اطلاعات جدی که کسب کرده است تصمیمات هوشمندانه تری اتخاذ نماید و این یعنی باهوش شدن فرد.