تفاهم نامه آب و هوایی پاریس فراتر از حد انتظار بود

تا افزایش دما کمتر از 2 درجه سانتیگراد برای سطوح پیش صنعتی گردد و این تلاش ها برای کاهش روند افزایش دما تا 1.5 درجه ی سانتیگراد ادامه یابد.

به گزارش کلیک، بر اساس این توافق:

• کشورها از سال 2020 به بعد برنامه تعیین شده خود را در رابطه با مقاصد دارای تشعشعات پیگیری نمایند.
• اهداف ملل هر 5 سال تحت بازبینی قرار گرفته، تحکیم می شود.
• تشعشعات جهانی در کمترین زمان ممکن در راس قرار بگیرد.
• در نیمه ی دوم این قرن، میزان تشعشعات گازهای گلخانه ای باید با فرآیند پاک سازی آن ها از هوا، معتدل گردد.
• ملل پیشرفته از سال 2020 به بعد، باید حداقل مبلغ 100 بیلیون دلار در سال را به کمک به ملل غیرپیشرفته در مقابله با تغییرات آب و هوایی اختصاص دهند.

در ادامه، واکنش کارشناسان را با این تفاهم نامه می خوانیم.

رابین اسکرسلی، پروفسور علوم سیاسی، دانشگاه ملبورن

نتیجه به دست آمده از تفاهم نامه پاریس در مورد اهداف دمایی از آنچه انتظار می رفت، جسورانه تر بود: سقف گرمایش 2 درجه سانتیگراد، و به دنبال آن هدف ایمن تر 1.5 درجه ی سانتیگراد.

احزاب رسما تعهد 185 ملت را تایید کرده اند، بدین ترتیب، تا سال 2020، زمان کوتاهی برای آماده سازی ملزومات جلوگیری از تغییرات خطرناک آب و هوایی باقی ست. موفقیت تفاهم نامه پاریس بستگی به سرعت توانایی احزاب در تضمین خواسته هایشان در این زمان دارد.

این که احزاب تصمیم به ارتباط پیاپی در دوره های 5 ساله، به شکل هم فکری جمعی و تعیین شده گرفته اند، خبر خوبی ست. آن ها هم چنین توافق کرده اند که در اجلاس های پیاپی باید پیشرفتی نسبت به اجلاس قبلی حاصل شده باشد و بیشترین تلاش هر حزب منعکس شود.

خبر بد این جاست که الزامی مبنی بر بازبینی و ارتقا تعهد موجود تا پیش از سال 2030 وجود ندارد. گرچه احزاب می توانند هر زمان این عمل را به شکل داوطلبانه انجام دهند.

در یک سناریو بدتر، ممکن است با عدم ارتقا تعهدات تا 15 سال آینده مواجه شویم. درست مثل تعهدات 2020 کپنهاگ که در اوایل سال 2010 انجام گرفته بود و تغییری حاصل نشد. در این رابطه نیاز به تلاش های قوی تری در دوره های بعدی و وضع قوانین سخت گیرانه تری ست تا خطرات گرم شدن زمین کاهش یابد.

هرچند، این سناریو بعید به نظر می رسد. در سال 2019 یک گفتمان کمکی برای اطلاع از سهم تلاش های جمعی برگزار خواهد شد و انتظار می رود برخی احزاب تعهدات موجود خود را طی این گفتمان ارتقا دهند.

در سال 2020، احزاب ملزوم به ارائه دور بعدی همکاری های خود تا سال 2025 و سپس تا سال 2030 هستند. هم چنین برای تدوین استراتژی های بلند مدت کاهش تشعشعات تشویق می گردند. که این فشار بیشتری را روی احزاب به منظور گسترش برنامه هایشان اعمال می کند.

این تدارکات متفاوت در کنار هم یک اخطار واضح را برای هر کسی، به خصوص برای جامعه تجارت، به نمایش می گذارد: تنها یک جهت برای تشعشات وجود دارد و آن جهت نزولی ست. که هرچه سریع تر انجام گردد مطلوب تر است.

فعالیت خیریه فقرزدایی جهانی آکسفام با زدن نقاب هایی از چهره های برخی از رهبران کشورهای جهان در محل کنفرانس جهانی تغییرات آب و هوایی در سال 2015.

کلایو همیلتون، پروفسور اخلاق اجتماعی، مرکز فلسفه کاربردی و اخلاق اجتماعی، دانشگاه چارلز استوارت.

23 سال پس از امضای چهارچوب قرارداد تغییرات آب و هوایی سازمان ملل، سرانجام ملل جهان تصمیم به انجام آن گرفتند. توافق پاریس نقطه عطفی در بسیاری از موارد است و پیروزی را که یک یا دو سال پیش غیرممکن می نمود، عرضه می کند.

با بررسی این کنفرانس متوجه می شویم که تجسمی که از مسیر تشعشعات جهانی در این توافق انجام گرفت، به همان زودی که علم به ما می گوید نیاز است از تغییرات آب و هوایی جلوگیری کنید، اتفاق خواهد افتاد. در مسیر زمینی باقی می مانیم که 3 درجه یا بیشتر گرم می شود. جهانی که به هر قیمتی باید از آن دوری کرد.

کشورها پیش از آمدن به پاریس، تعهدات خود را برای 10-15 سال آینده، تعیین کرده بودند و آماده مذاکره نبودند. پس آنچه همواره در پاریس شرط قرار می گیرد، بازتاب نتیجه بر واقعیات جدید، تحکیم پیشرفت و تعیین مکانیزمی برای کاهش شدید تشعشعات در یکی دو دهه آینده است.

به عنوان ارزیابی در این مدت، توافق پاریس به خوبی آنچه بود که امید می رفت، بود. دو یا سه سال پیش شمول خواسته "پیگیری تلاش ها برای محدود کردن افزایش دما به 1.5 درجه سانتیگراد" غیرقابل تصور بود.

در حالی که توافق نامه به محدود کردن شدید سهم کربن اذعان ندارد، تعهد به در راس قرار دادن تشعشات، "در اسرع وقت... و با کاهش شدید بعد از آن" بازتابی از فوریتی جدید است.

و ترسیم دوباره نقشه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، و تغییر قابل توجه از سنگر آب و هوای قبلی، راه جدیدی را برای تعهدات آینده نشان می دهد.

اکنون سوال قطعی این جاست که توافق پاریس تا چه اندازه برای آن هایی که خارج از دولت های ملل هستند، مانند تجار، اخطار قدرتمندی است که جهان وارد دوره تازه ای شده است. زیرا که عملکرد آن ها در چند سال آینده است که روند تاثیرگذاری کاهش تشعشعات را تعیین می کند. در واقع تمام نشانه ها حاکی از این است که پاریس اخطار قدرتمندی فرستاده است.

اکنون زمان نجات جهان است.

پیتر کریستف، پروفسور وابسته، مدرسه جغرافیا، دانشگاه ملبورن

2015 گرم ترین سال زمین تا کنون خواهد بود. متعاقب آن، توافق پاریس شامل سخت ترین هدف دمایی در مذاکرات آب و هوایی جهانی تا کنون بوده است. هدف آن تقویت عملکرد جهانی برای نگه داشتن گرمایش زیر 2 درجه سانتیگراد و حمایت از تلاش ها برای ادامه این محدود سازی تا 1.5 درجه سانتیگراد است. چهارچوبی که خواسته این توافق بوده است.

مرجعیت دمای 1.5 درجه سانتیگراد، قویا" توسط عربستان سعودی، چین، هند و برخی دیگر از کشورهای در حال توسعه، مورد مخالفت قرار گرفت، زیرا که مانعی برای پیشرفت این کشورها به شمار می آمد.

در مقابل، ایالات متحده و اتحادیه اروپا در "ائتلافی برای اهداف بلند" که توسط ایالات جزایر کوچک رهبری می شود، عضو شدند که مشتاقانه خواهان چهارچوب های سخت تری است.

برخی نسبت به کاری که انجام داده اند، تردید دارند. به نقل از یکی از مذاکره کنندگان: "شمول این اهداف تنها نیاز ناامیدانه ناشی از آسیب پذیری آب و هوا ایالات را مشخص می کند، حمایت جلب می کند، مقاومت روی مسائل دیگر را ضعیف می کند، و به از هم پاشیدن واحد در حال توسعه ایالت کمک می کند."

چنین بدبینی هایی نکات را نادیده می گیرد. هدف جدید تنها نمادین نیست. بلکه قابل دسترسی، اساسی و برای مفهوم جهان واقعی منفعت آور است. این امر فوریت و تشدید انتظارات برای کاهش سریع دولت ها و واحدهای خصوصی و افزایش فشار برای سرمایه گذاری به منظور گذار به جهانی پیشرفته را موجب می شود. (توافق نامه هم چنین خواستار گزارش آی پی سی سی جدید در سال 2018، برای نگاهی به 1.5 درجه سانتیگراد و ادغام روندهای کاهشی ست).

ناچارا، بسیاری از تدارکات در متن نهایی، ناکافی باقی ماند. برای مثال تفاهم نامه به حد فاصل تشعشعات بین تعهدات آب و هوایی ناکافی ملل و هدف نهایی اذعان داشت اما نه بر اجرای کامل این تعهدات نه لزوم تقویتشان پیش از سال 2025 فشاری نیاورده است. به دنبال تعادلی بین تشعشعات و پاک سازی گازهای گلخانه ای در "نیمه دوم قرن" است، و هم چنین به دنبال در راس قرار گرفتن تشعشعات جهانی، "در کوتاه ترین زمان ممکن" است. بندهای امور مالی آب و هوا کند هستند و افزایش اعانه به بنیاد آب و هوای سبز (green climate fund) تا پیش از سال 2025 ضروری نیست.

اگر می خواهیم که هدف تاریخی این توافق نامه مبنی بر "کاهش موثر خطرات و تاثیرات ناشی از تغییرات آب و هوایی" را مشاهده کنیمف این محدودیت ها باید رفع شود.

شعار "برای زمین" (for the planet) روی برج ایفل به نمایش گذاشته شد.

توافق آب و هوایی

جسیکا هلمن، کارگردان، انستیتو محسط زیست، دانشگاه مینه سوتا

توافق پاریس تا حد زیادی روی قبول تعهدات جهانی در برابر کاهش گازهای گلخانه ای تمرکز دارد. اما حرف های زیادی در رابطه با اهمیت و نیاز این توافق هست.

این توافق به نیاز ارتباط و همکاری بین کشورها برای دست یابی به همبستگی تاکید دارد، به ویژه در جهان توسعه یافته، جایی که اثرات تغییرات آب و هوایی به شدت حس می شود و کسانی که ساختارها را در این مکان ها برای چنین تاثیراتی محدود کرده اند. به دنبال روش هایی برای ارزیابی نیازهای هم خوان کشورها و پیشنهادهایی برای اتخاذ در مذاکرات آینده است. تمام آژانس ها را برای در نظر گرفتن تغییرات آب و هوایی و کمک به توسعه شان مخاطب قرار می دهد و برای اجرای مستمر برنامه های توافقی ملل می کوشد.

این توافق نامه هم چنین یادآور می شود که تغییرات اب و هوایی به تمامی کشورهای جهان آسیب و ضرر می رساند، اما اجازه جبران مالی این خسارت را نمی دهد. کمک های توافقی از کشورهای پیشرفته، از این رو، بر اساس یک مسئولیت اجبازی نیست و تنها علاقه ای به کمک به کشورهای در حال توسعه است. این یک فرق ظریف اما مهم با مفهومی بالقوه برای مقدار و منبع مالی ثروتمندترین تا فقیرترین کشورهاست. گرچه توافق نامه به عنوان تلاش برای افزایش همکاری های مالی کشورهای پیشرفته، حداقل سرمایه 100 بیلیون دلار در سال از سال 2020 را برای هم کاهش و هم انطباق کشورهای در حال توسعه، تعیین کرده است.

این انطباق مانند بخش مشخصی از توافق نامه است که پله ای در مسیر درست به حساب می آید. توافق نامه نشان می دهد که چه اندازه مقدار انطباق مورد نیاز، حداکثر تلاش های مرتبط با آن و چگونگی اطمینان از امور مالی عمومی و خصوصی آن نامشخص است. با وجود این که داشتن توافق نامه ای در دست که اصول بنیادی در آن تعهد شده است، هیجان انگیز است، موارد بسیاری باقی مانده است.

رهبران بومی از سراسر جهان در حالی که روی رود سن در نزدیکی پاریس سوار کشتی بادبانی هستند دعا می خوانند و به سمت لبوجت در نزدیکی پایتخت فرانسه در حرکت اند.

کاترین گاتیر دانز، پروفسور جغرافیا، دانشگاه کالیفرنیا، سانتا باربارا

منظور این توافق نامه درباره بازه زمانی میانه قرن چیست؟ واضح است. تعهدات آب و هوایی به وسیله ی بیش از 180 کشور گذاشته شده است که در گرم کردن 1.5 درجه سانتیگرادی زمین که به وسیله 2100 برای محدود کردن خطرات آب و هوایی تعیین شده است، هم تراز نیستند. ممکن است باعث 2.7 یا 3 درجه سانتیگراد شوند. این توافق نامه هیچ مسیر جایگزینی برای رسیدن به 1.5 درجه ی سانتیگراد، ارائه نداده است.

ممکن است این راه حل های دست یابی به کاهش تشعشعات خارج از صورت جلسه باشند:

1. انقلاب انرژی های تجدید پذیر در سال 2015 با سرمایه گذاری بیشتر از سوخت های فسیلی در جهان و در کشورهای در حال پیشرفت در حال انجام است. در آینده با اتحاد خورشیدی جهانی، مصرف انرژی خورشیدی تا 100 تراوات گسترش پیدا می کند.
2. تعهد 700 شهردار مبنی بر کاهش تشعشعات ناشی از مصرف، و افزایش 50 درصدی استفاده از انرژی تجدید پذیر تا سال 2050.
3. تعهدات مالی مختلف که نزدیک به 80 بیلیون دلار باشد.
4. قراردادهای جدید بخش های خصوصی مالی و تجاری و تقاضا برای قیمت گذاری کربن به منظور حرکت رو به رشد برای حذف سوخت های فسیلی.
5. گروهی جهانی از جامعه شهری که مستقل از سازمان های دولتی، در کنار هم و برای دست یابی به موفقیت هایی مانند ترک خط لوله نفت کار می کنند و روی ایالتشان برای این هدف فشار می گذارند.

قطع تشعشعات در مدت کوتاه به شدت ضروری است اما بدون پاکسازی تشعشعات، کافی نیست. فرصت هایی برای پاکسازی تشعشعات، به عنوان مثال در ساختمان ها یا نواحی جنگلی، باید در سال های آینده مورد پژوهش قرار بگیرد. کپ (cop) لحظه ای تاریخی ست که یک تغییر نیرو جهانی را عرضه می کند و جهان را در مسیری برای حذف کربن و آب و هوایی مطلوب برای فرزندان و نوادگان ما همان طور که لایقش هستند، قرار می دهد.