نجات معجزه‌آسای ماهواره سنتینل در اثر برخورد با یک ذره فضایی!

به گزارش کلیک، این تصادم که هفته گذشته روی داد، در اثر برخورد ذره بسیار کوچکی اتفاق افتاد که به عقیده دانشمندان آژانس فضایی اروپا تنها چند میلی‌متر عرض داشته است. با این حال، شدت ضربه هنگام برخورد آن‌قدر زیاد بود که باعث شد تا صفحه خورشیدی ماهواره به اندازه ۴۰ سانتی‌متر آسیب ببیند.

به گفته هولگر کراگ، رئیس بخش بقایای فضایی آژانس فضایی اروپا، ضربه‌هایی از این دست که توسط ذراتی با اندازه‌های میلی‌متری ایجاد می‌شوند، غیر منتظره نیستند. این ذره‌های بسیار کوچک را نمی‌توان از روی زمین رهگیری کرد چرا که به طور معمول،  تنها ذرات بزرگ‌تر از حدود ۵ سانتی‌متر قابل مشاهده و رهگیری هستند که می‌توان با انجام یک مانور، ماهواره را از برخورد با آن‌ها حفظ کرد.

مهندسان ESA زمانی متوجه رخداد این برخورد شدند که کاهش توان ناگهانی کوچکی را در سامانه خورشیدی ماهواره Copernicus Sentinel-1A مشاهده کردند. ماهواره کوپرنیکوس سنتینل در واقع یک ماهواره عکس‌برداری رادار است که در سال ۲۰۱۴ به‌منظور ثبت و پایش تغییرات محیطی پرتاب شد.

هم‌زمان با کاهش توان در ماهواره، گروه مهندسان متوجه بروز تغییری کوچک در گردش و مدار سنتینل-۱A شدند که می‌توانست نشانی از برخورد احتمالی بین بال‌های صفحات خورشیدی ماهواره و یک ذره از بقایای فضایی تولید شده توسط انسان و یا یک میکرو شهاب‌سنگ باشد. میکرو شهاب‌سنگ، شهاب‌سنگی است که وزن آن معادل ۱ گرم و یا کمتر باشد.

در حالی که هیچ‌کس از ماهیت ذره اطلاع ندارد، آژانس فضایی اروپا حدس می‌زند که این ذره، تکه‌ای از زباله‌های فضایی باشد. چرا که احتمال وجود و برخورد میکرو شهاب‌سنگ‌ها در محدوده مداری که سنتینل-۱A بر آن قرار دارد، یعنی فاصله ۷۰۰ کیلومتری، کمتر از احتمال وجود زباله‌های تولید شده توسط انسان است.

کراگ در ادامه گفت: در این مورد، با در نظر گرفتن تغییر ایجاد شده در زاویه و مدار ماهواره در اثر برخورد، سرعت معمول برای ذره‌هایی از این دست و برخی پارامترهای دیگر، تخمین‌های اولیه ما نشان دادند که اندازه این ذره در حد چند میلی‌متر بوده است.

وی افزود: تصاویر ارسال شده از سطح مورد برخورد، دایره‌ای به قطر حدود ۴۰ سانتیمتر را نشان می‌دهد که مؤید این نکته است که این ضربه از پشت وارد شده، درست مانند آنچه از تغییر زاویه ماهواره انتظار می‌رفت.

بسته به این ‌که چه طور به این ماجرا نگاه کنید، سنتینل-۱A می‌تواند خیلی خوش‌شانس یا خیلی بدشانس باشد، خوش‌شانس برای آن‌که از چنین ضربه‌ای جان سالم به در برد و بدشانس به این دلیل که در مسیر حرکت این ذره قرار داشت.

واضح است که قرار گرفتن در مسیر ذره فضایی کوچکی که با چنین سرعت بالایی در حال حرکت است، بدشانسی محسوب می‌شود. کراگ در گفتگو با Victoria Turk دراین‌باره توضیح داد: احتمال برخورد یک ماهواره در طول عمر خود، با ذره‌ای به این ابعاد، چیزی مابین ۱ در ۳۰ و ۱ در ۱۳۰ است.

بنابراین، ماهواره سنتینل-۱A در این مورد بدشانسی آورد. هرچند که به گفته ناسا، در این مدار بیش از ۵۰۰۰۰۰ ذرات زباله فضایی بزرگ از ذره مورد نظر ما قرار دارد که در حال حاضر رهگیری شده‌اند و همچنین میلیون‌ها ذره کوچک‌تر که نه چیزی از آن‌ها می‌دانیم و نه می‌توانیم آن‌ها را پایش کنیم. بنابراین این ماهواره خوش‌شانس بود که در معرض برخورد با ذره‌ای بزرگ‌تر قرار نگرفته بود و آسیب جدی ندید.

آژانس فضایی اروپایی در این باره گفت: برخورد صورت گرفته هیچ تأثیری بر عملکرد عادی ماهواره نخواهد داشت و علی‌رغم کاهشی که در تولید توان در قسمت مورد برخورد رخ ‌داده است، سنتینل-۱A هنوز میزان الکتریسیته مورد نیاز برای انجام وظایفش را به صورت ذخیره شده دارد.

هنوز راهی نیافته‌ایم تا به طور قطع بتوانیم بگوییم که ماهیت این ذره دقیقاً چه بوده است. اگر این ذره، قطعه‌ای از زباله‌های تولید شده توسط انسان طی اکتشافات فضایی پیشین بوده باشد، نشان دهنده آن است که حضور این زباله‌ها در فضا تا چه اندازه می‌تواند خطرناک باشد.

ما باید هرچه در توان داریم انجام دهیم که از رها کردن زباله‌های بیشتر در فضا جلوگیری کنیم تا بتوانیم احتمال رخداد چنین برخوردهایی را کاهش داده و حتی از بروز کشمکش‌های نظامی احتمالی در اثر تصادف‌هایی که در مورد آن‌ها دچار سو برداشت شده‌ایم، جلوگیری کنیم.

کراگ در پایان گفت: این اقدامات مبتنی بر مدیریت زباله‌های فضایی، چیزی است که همه ما باید به کار ببندیم تا بتوانیم فضا را برای مسافرت‌های فضایی آینده مناسب نگه داریم.