فردا بهترین بارش شهابی ۲۰۲۲ را تماشا کنید

بر اساس گزارش دیلی‌میل، با به اوج رسیدن یکی از بهترین بارش‌های شهابی سال 2022 که «بارش شهابی ربعی» است، فردا در هر ساعت ۵۰ ستاره دنباله‌دار در آسمان نمایان می‌شود.

ساعت اوج بهترین بارش شهابی ۲۰۲۲

این اولین بارش شهابی سال ۲۰۲۲ است که در سومین روز سال (به تاریخ سوم ژانویه) در حدود ساعت ۲۰:۴۰ به وقت گرینویچ (۰۰:۱۰ بامداد سه‌شنبه به وقت ایران) به اوج خود می‌رسد و به نظر می‌رسد از صورت فلکی «گاوران» در نزدیکی «بنات نعش» که قسمتی از صورت فلکی دب اکبر را تشکیل می‌دهد، سرچشمه می‌گیرد.

بارش شهابی ربعی یا کوادرانت چیست؟

بارش شهابی ربعی که به آن بارش شهابی کوادرانت و بارش شهابی نطاق هم گفته‌اند، یکی از پربارترین بارش‌های شهابی سال است. نرخ ساعتی سرسویی این بارش در زمان اوج، به حول و حوش ۹۰ می‌رسد و در نتیجه این بارش معمولاً دومین یا سومین بارش شهابی بزرگ ‌سال است. سرعت میانگین شهاب‌های این بارش در برابر زمین در حدود ۴۱ کیلومتر در ساعت است که نسبت به بسیاری از بارش‌های شهابی سرعت کمی به‌شمار می‌آید که خود باعث کمتر شدن نرخ ساعتی سرسویی این بارش است. این بارش معمولاً در روز ۱۱ دی ‌ماه یا روز کریسمس آغاز می‌شود و در ۱۳ دی به اوج می‌رسد و در ۱۷ دی ماه پایان می‌یابد.

بر خلاف برخی از بارش‌های شهابی چون برساوشی که بازه زمانی خیلی بلندی دارند، بازه زمانی این بارش خیلی کوتاه است. کوتاه بودن بازه زمانی این بارش نشان‌دهنده نازک بودن توده ذرات منشأ این بارش است و اگر مدار سیاره زمین کمی جابجا شود، نرخ ساعتی سرسویی این بارش شدیداً کم و زیاد خواهد شد.

کوادرانت‌ها به‌ویژه به خاطر شهاب‌های درخشان «گلوله آتشین» خود شناخته می‌شوند که انفجارهای بزرگی از نور و رنگ را بر جای می‌گذارند که طولانی‌تر از رگه‌های معمولی شهاب‌ها باقی می‌مانند.

برخلاف اکثر بارش‌های شهابی که از زباله‌های به‌جا‌مانده از دنباله‌دارها سرچشمه می‌گیرند، بارش‌های شهابی ربعی از سیارک «۲۰۰۳ EH۱» می‌آیند که ممکن است یک دنباله‌دار مرده باشد.

قابل مشاهده بودن این بارش شهابی در همه جای جهان

به گفته ناسا، برای اینکه از این بارش شهابی بهترین بهره را ببرید و بیشترین ستاره‌های دنباله‌دار و در حال سوختن را در این بارش شهابی نظاره‌گر باشید، باید یک منطقه از آسمان تاریک با حداقل آلودگی نوری و افقی روشن پیدا کنید، چرا که این بارش شهابی در هر کجای جهان که شب باشد، قابل مشاهده است.

نام «بارش شهابی کوادرانت» از «کوادرانس مورالیس» (Quadrans Muralis) گرفته شده است که یک صورت فلکی سابق است که در سال ۱۷۹۵ توسط ستاره‌شناس فرانسوی به نام «ژروم لالانده» نامگذاری شد که شامل بخش‌هایی از صورت فلکی «گاوران» و «اژدها» بود.

این بارش از اواخر دسامبر تا اوایل ژانویه هر سال به اوج خود می‌رسد و برخلاف دیگر بارش‌های شهابی که اوج آنها دو روز است، اوج این بارش فقط چند ساعت طول می‌کشد.

ناسا می‌گوید: «دلیل کوتاه بودن اوج این بارش به دلیل جریان نازک ذرات و این واقعیت است که زمین با زاویه عمود از این جریان عبور می‌کند.»

در اوج این بارش در نهایت تا ۲۰۰ ستاره دنباله‌دار در ساعت را می‌توان دید، اما این به شرایط عالی در نقطه ایده آل روی زمین برای رصد بستگی دارد.

شهاب‌ها نتیجه ذرات کوچکی هستند که با سرعت بالا به جو زمین وارد می‌شوند که این سرعت برای بارش شهابی ربعی حدود ۹۰ هزار مایل در ساعت است. سپس این بقایا به دلیل اصطکاک با جو زمین گرم می‌شوند و معمولا در کمتر از یک ثانیه در ارتفاعات بالای ۵۰ مایلی زمین می‌سوزند و از بین می‌روند. در نهایت نیز هوای فوق‌العاده داغ اطراف شهاب برای مدت کوتاهی می‌درخشد و از روی زمین به‌عنوان رگه‌ای از نور به ‌عنوان «دنباله‌دار» قابل مشاهده است.

این بارش شهابی در طول شب و ساعات قبل از سحر از نیم‌کره شمالی به بهترین شکل قابل مشاهده است و بهترین وضعیت برای مشاهده آن، صاف بودن هوا است.

بارش شهابی ربعی با سیارک نزدیک به زمین موسوم به «۲۰۰۳ EH۱» مرتبط دانسته می‌شود که ممکن است یک دنباله‌دار نابود شده باشد که توسط ستاره‌شناسان چینی در سال ۱۴۹۰ دیده شده است.

پیش‌بینی می‌شود امسال اوج بارش شهابی ربعی در ساعت ۲۰:۴۰ به وقت گرینویچ در تاریخ ۳ ژانویه (۰۰:۱۰ بامداد سه‌شنبه ۱۴ دی ماه به وقت ایران) باشد و تنها دو ساعت بعد، حدود ۵۰ درصد کاهش یابد.

تماشای این بارش شهابی نیاز به تجهیزات ندارد

طبق گفته ستاره‌شناسان، نور ماه با این منظره تداخلی نخواهد داشت و در آسمان تاریک شب به دور از نور شهرها می‌توان این بارش شهابی را به خوبی تماشا کرد و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد. 

برای مشاهده این بارش شهابی ربعی، می‌توانید با یک پتو و یک نوشیدنی گرم روی یک صندلی راحتی دراز بکشید و با چشم غیر مسلح از تماشای آن لذت ببرید. 

آموزش یافتن بارش شهابی ربعی ۲۰۲۲ در آسمان

آسان‌ترین راهی که می‌توانید این بارش شهابی را در آسمان بیابید، این است که شمال را در صورت فلکی دب اکبر که شامل گروه متمایزی از هفت ستاره درخشان است جستجو کنید. سپس باید قسمت بنات نعش دب اکبر را در آسمان دنبال کرده و به سوی ستاره غول سرخ ژوبین‌دار (Arcturus) یا نگهبان شمال که در پایین صورت فلکی گاوران قرار دارد، بروید. بارش شهابی ربعی، فردا از همین زاویه ظاهر می‌گردد.

منبع: ایسنا