تولید پروتئین قارچی و نوع خمیری آن در ایران

محققان در یک شرکت دانش‌بنیان موفق به تولید پروتئین قارچی و نوع خمیری آن شده‌اند که می‌تواند جایگزین گوشت شود.

تولید پروتئین قارچی و نوع خمیری آن در ایران

تولید پروتئین قارچی

محققان در یک شرکت دانش‌بنیان موفق به تولید پروتئین پودری و خمیری کاربردی در صنعت غذا و دارو شدند.

دکتر فتانه هاشم‌پور، فارغ‌التحصیل دکترای بهداشت و ایمنی مواد غذایی از دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان است که توانسته پروتئین قارچی را تولید کند. وی در خصوص پروتئین قارچی توضیحات زیر را ارائه داده است.

پروتئین قارچی، نوعی پروتئین تک‌یاخته است که به عنوان جایگزین پروتئین در مکمل‌های ورزشی، مکمل خردسالان و سالمندان در صنعت دارو و به عنوان غنی کننده محصولات لبنی، غله‌ای و غذای آماده مصرف، قابل‌استفاده است.

نوع خمیری این پروتئین به عنوان جایگزین گوشت در فرآورده‌های گوشتی استفاده می‌شود. این پروتئین در مقایسه با پروتئین حیوانی یا گیاهی، با سرعت بیشتر و غیر وابسته به فصل و اقلیم قابل‌تولید است.

افزایش جمعیت جامعه بشری و فقر پروتئینی از یکسو و محدود بودن ظرفیت کره زمین برای تولید پروتئین حیوانی و گیاهی از سوی دیگر به زودی بشر را مجبور به پیدا کردن منابع پروتئینی جایگزین خواهد کرد.

به این منظور قارچ مولد که مورد تأیید لیست اداره کل غذا و داروی آمریکا قرار گرفته را توانستیم در این شرکت تولید کنیم.

امکان استفاده از سوبستراهای بومی ایران مانند ملاس نیشکر و شیره خرما بررسی شده و شرایط کشت بهینه شده است؛ از این رو درصدد آمدیم تا پروتئین قارچی را به دو صورت پودر و خمیری تولید و به عنوان جایگزین پروتئین در بسیاری از فرآورده‌های دارویی (مکمل‌ها) و غذایی (فراورده‌های گوشتی و لبنی) به تولید برسانیم.

پروتئین قارچی

پروتئین تک‌یاخته مزایای ویژه‌ای در مقایسه با پروتئین حیوانی یا گیاهی دارد، من جمله اینکه برای رشد به فصل یا آب و هوای خاصی وابسته نیستند (مستقل از مکان و آب و هوا قابل‌تولید هستند) و در تمام طول سال می‌توانند تولید شوند.

پروتئین‌های قارچی خوراکی به زمین زیادی نیاز ندارند و محتوای پروتئین بالا با طیف گسترده‌ای از اسیدهای آمینه ضروری دارند. آن‌ها محتوای چربی کم و نسبت به پروتئین-کربوهیدرات بالایی دارند.

آنالیز شیمیایی پروتئین‌های قارچی تولیدشده نشان می‌دهند که ۱۰۰ گرم ماده خشک پروتئین قارچی حاوی ۶۰ گرم پروتئین، ۱۶ گرم فیبر، ۱۳ گرم چربی، ۱۰ گرم کربوهیدرات و مقادیری از ویتامین‌ها و مواد معدنی است.

مطالعات سم‌شناسی نیز نشان داده است که هیچ نگرانی برای سلامتی در اثر مواجهه حاد و مزمن پروتئین قارچی مشاهده نشده است و به علاوه باعث حفظ رشد طبیعی در انسان و حیوان می‌گردد.

همچنین بخوانید: تولید گوشت گیاهی در دانشگاه تهران

پروتئین قارچی غنی از اسیدهای چرب ضروری و فیبر بوده و میزان کربوهیدرات و چربی آن ناچیز است. همچنین عمده چربی آن از نوع غیراشباع است. تمامی آزمون‌های تغذیه‌ای و ایمنی محصول انجام شده است.

کمبود پروتئین باعث ضعف سیستم ایمنی، کاهش عضلات بسیاری از بیماری‌های مرتبط می‌شود. نوع خمیری این محصول شباهت زیادی به بافت گوشت دارد، بدون طعم و بو است و به همین خاطر به راحتی قابلیت جایگزین شدن با گوشت در محصولات غذایی را دارد.

خوشبختانه صنایع زیادی طالب این محصول هستند. بحران‌های اقتصادی اخیر ناشی از ویروس کرونا و تحریم‌های ظالمانه، باعث کوچک شدن سهم پروتئین در سبد غذایی مردم شده؛ همین موضوع سبب شده دولت و صنایع به فکر چاره‌ای برای غنی‌سازی محصولات مختلف باشند.

صنایع غذایی مختلف مانند صنایع لبنی (شیر، ماست، پنیر، بستنی) و غله‌ای و قنادی (نان، کیک، بیسکویت، شکلات) به راحتی می‌توانند پودر پروتئین تک‌یاخته را در محصولاتشان بدون اثر منفی در بافت و طعم آنها استفاده کنند.

با توجه به مذاکرات انجام شده با کارخانه‌های گوشتی، لبنی، نوشیدنی‌ها و تولیدکنندگان مکمل‌ها، هر دو شکل پودری و خمیری این محصول مشتریان بالقوه زیادی دارد که امید است با راه افتادن خط تولید آن، بالفعل تبدیل شوند.

در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد پودرهای پروتئین از جمله پودر پروتئین آب پنیر و ایزوله سویا به کشور وارد می‌شود. در صورت تولید انبوه و صنعتی این محصول در تناژ بالا تا حد زیادی به کاهش ارزبری کمک خواهد کرد.

همان‌طور که گفته شد تولید در مرحله نیمه‌صنعتی با مقیاس ۷۵۰ لیتر صورت گرفته است. طرح اولیه صنعتی با توجه به تولید با فرمنتور۴۰ تن است.

این محصول برای اولین بار در ایران به تولید به صرفه و اقتصادی رسیده است و در منطقه مشابه ندارد. به همین دلیل صادرات به کشور همسایه و همچنین هند امکان‌پذیر نیست.

هند دارای جمعیت بالایی بوده و به علت مسائل مذهبی و اخلاقی، عمدتاً گیاه‌خوار هستند، در نتیجه صادرات این محصول خدمت بزرگ به مردم هند و فرصت مناسب برای ارزآوری برای کشور خواهد بود.

با توجه به ارزش و اهمیت این محصول برای سلامتی افراد جامعه و سودآوری برای کشور، بهتر است که دولت با سازوکار خاص خود اقدام به دولتی کردن طرح کند.

منبع: مهر

ارسال نظر