کشف یک سیاره فراخورشیدی ۱۳ برابر مشتری

جهان وسیع و در حال گسترش ما پر از اجرام کیهانی متنوع و عجیب است و میلیون‌ها میلیون از آنها، منتظر کشف‌شدن هستند.

ماهواره نقشه‌بردار سیاره‌های فراخورشیدی گذران (TESS) متعلق به ناسا یکی از این ماموریت‌ها است که به جستجوی سیاره‌های فراتر از منظومه شمسی مشغول است.

کاوشگر TESS در واقع یک تلسکوپ فضایی است که ۱۹ آوریل سال ۲۰۱۸ میلادی به فضا پرتاب شد و هدف آن به عنوان ادامه برنامه کاوشگران، جستجوی سیاره‌های فراخورشیدی بیشتر در فضایی ۴۰۰ برابر پوشش مأموریت کپلر با استفاده از روش گذر است که در کهکشان‌های دیگر به ‌ویژه در مدار ستاره‌های پر نور اطراف خودشان در فاصله‌ای که امکان حیات در آن وجود داشته باشد، قرار دارند.

در مقایسه با حدود ۳۸۰۰ سیاره فراخورشیدی که تاکنون پیدا شده‌اند، انتظار می‌رود که این کاوشگر موفق به پیدا کردن بیش از ۲۰ هزار سیاره فراخورشیدی دیگر شود.

TESS از مجموعه‌ای از دوربین‌های گسترده برای انجام یک بررسی همه‌جانبه استفاده می‌کند و با استفاده از آنها توده، اندازه، تراکم و مدار یک گروه بزرگ از سیاره‌های کوچک از جمله نمونه‌ای از دنیای سنگی در مناطق قابل سکونت ستارگان میزبان را می‌سنجد.

کاوشگر TESS همچنین هدف‌های اولیه را برای تسلط بیشتر توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب و دیگر تلسکوپ‌های فضایی و زمینی آینده ارائه خواهد داد.

اکنون ستاره‌شناسان هنگام بررسی انبوه داده‌های تولید شده توسط TESS به یک گلوله کیهانی برخورده‌اند و در کمال تعجب، جرم این سیاره فراخورشیدی نزدیک به ۱۳ برابر جرم سیاره مشتری است.

در این مقاله پژوهشی آمده است: این یکی از پرجرم‌ترین و متراکم‌ترین سیاره‌های غول پیکر گذری است که تا به امروز شناخته شده است.

این کشف، درک کنونی ما از شکل‌گیری سیاره‌ها را به چالش می‌کشد.

یک سیاره فراخورشیدی عجیب

این سیاره موسوم به TOI-۴۶۰۳b توسط گروهی از ستاره‌شناسان به سرپرستی آکانکشا خاندلوال (Akanksha Khandelwal) از آزمایشگاه پژوهش‌های فیزیکی در هند مورد مطالعه قرار گرفته است. بر اساس داده‌های TESS، شعاع این سیاره فراخورشیدی ۱.۰۴۲ برابر مشتری است. این سیاره فراخورشیدی در مداری ۷.۲۵ روزه به دور ستاره‌ای در فاصله ۷۳۰ سال نوری از ما می‌چرخد.

این گروه توانست جرم TOI-۴۶۰۳b را با استفاده از اندازه‌گیری‌های سرعت شعاعی رمزگشایی کند که تخمین زده شده ۱۲.۸۹ برابر مشتری است.

ستاره‌شناسان بر این باورند که مقدار جرمی که یک سیاره می‌تواند داشته باشد، از لحاظ نظری محدود است. این گروه فرض می‌کند که این سیاره‌ها متعلق به دسته خاصی از سیاره‌ها هستند که شکل‌گیری و تکامل آنها هنوز برای ستاره‌شناسان ناشناخته است.

این گروه اشاره می‌کند که مقدار ۱۰ تا ۱۳ برابر جرم مشتری به عنوان حد بالای جرمی برای یک سیاره تخمین زده می‌شود.

این مقاله می‌افزاید که سیاره فراخورشیدی TOI-۴۶۰۳b افزودنی ارزشمندی به جمعیت کمتر از پنج سیاره غول پیکر با جرم بالا و در ناحیه همپوشانی کوتوله قهوه‌ای کم‌جرم است. به زبان ساده، این سیاره می‌تواند در جایی بین ستاره‌های کوتوله قهوه‌ای و سیاره‌ها قرار گیرد. کوتوله‌های قهوه‌ای اجرامی هستند که جرمی بین سیاره‌های غول‌پیکر مانند مشتری و کوچکترین ستاره‌ها دارند.

در نهایت، کشف این سیاره فراخورشیدی جدید می‌تواند درک ما از شکل‌گیری کوتوله‌های قهوه‌ای و سیاره‌های غول‌پیکر را کامل کند.