علت ناپدید شدن میدان مغناطیسی و جو سیاره مریخ چه بود؟
گروهی از محققان ژاپنی و فرانسوی با شبیه‌سازی اوضاع حاکم بر هسته مریخ، دلیل ناپدید شدن میدان مغناطیسی و جو سیاره را پیدا کرده‌اند.
چرا میدان مغناطیسی و جو مریخ ناپدید شد؟
همان‌طور که می‌دانید، دانشمندان مدت‌هاست به دنبال آب و علائم حیات روی سطح مریخ می‌گردند. آن‌ها معتقدند در گذشته یک میدان مغناطیسی بر سیاره سرخ حاکم بوده که منابع آبی متعددی را به وجود آورده است. البته این میدان حدود ۴ میلیارد سال پیش از بین رفته و محققان تازه علت آن را فهمیده‌اند.
محققان ژاپنی و فرانسوی با شبیه‌سازی شرایط موجود در هسته مریخ، تا حدودی پرده از این راز بزرگ برداشته‌اند.
میدان مغناطیسی همان نیرویی است که از سیاره‌ها در برابر عوامل فرساینده به خصوص بادهای خورشیدی محافظت می‌کند. بدین ترتیب جو سیاره متمرکز مانده و احتمال وجود آب مایع روی آن بالا می‌رود.
میدان مغناطیسی مریخ نیز مانند زمین به هسته آن مربوط می‌شود. بخش مایع هسته زمین عموما از آلیاژ آهن و نیکل تشکیل شده که حین سرد شدن، مجموعه‌ای از حرکات همرفتی را به وجود آورده و به لطف اثر دینامو، میدان مغناطیسی را در خود نگه می‌دارد. پژوهشگران می‌گویند هسته مریخ هنوز بخش‌های مایع بسیاری دارد و همین موضوع باعث توقف حرکات همرفتی و از بین رفتن میدان مغناطیسی سیاره شده است.
نتایج به دست آمده از مأموریت‌های فضایی ناسا و مطالعه جنس شهاب‌سنگ‌های مریخ، نشان می‌دهد هسته سیاره سرخ احتمالا از گوگرد و عناصر سبکی مثل هیدروژن و آهن مایع تشکیل شده است. به همین خاطر دانشمندان نیز آلیاژی از این سه عنصر را بین زیر اشعه مادون قرمز و بین دو الماس فشرده (برای شبیه‌سازی دما و فشار حاکم بر مریخ) قرار دادند تا ببینند چه بر سر سیاره سرخ آمده است.
پژوهشگران مشاهده کردند که این آلیاژ همگن رفتار عجیبی از خود نشان داده و به دو قسمت کاملا مجزا، یکی غنی از هیدروژن و دیگری غنی از گوگرد، تقسیم شده است. قسمت سبک‌تر بالای قسمت سنگین‌تر به حرکت درآمده و سبب ایجاد جریان همرفتی می‌شود. علت پیدایش میدان مغناطیسی در سیاره سرخ و وجود آب نیز همین بوده است.
اما متأسفانه این جریان همرفتی ۴ میلیارد سال پیش و در پی جدا شدن کامل دو مایع، از بین رفته و سیاره را بدون سپر محافظ (میدان مغناطیسی) در معرض تابش خورشیدی و نابودی جو قرار داده است.