علت ایجاد احساس تهوع یا فضازدگی هنگام سفر به فضا چیست؟

مدتی است سفر به فضا دیگر مختص فضانوردان فوق حرفه ای محسوب نمی شود؛ زیرا به تازگی افراد عادی (و البته با پرداخت هزینه های بسیار زیاد) نیز قادر به استفاده از فضاپیماها و خارج شدن از جو کره زمین هستند. جالب است بدانید سفر به فضا در آینده ای نه چندان دور مانند سفرهای خانوادگی تابستانی به شهر یا کشوری دیگر کاملا عادی خواهد بود!

با استناد به گفته های دکتر آنا فیشر (Anna Fisher) که در سال 1984 طی تحقیقات ناسا به فضا سفر کرد، سفر به فضا بدون شک سختی های خاص خود را داشته و برخلاف تصور عموم تنها خوش گذرانی در فضایی بدون جاذبه نیست!

یکی از مشکلاتی که طی پرواز به فضا برای اکثر مسافران رخ می دهد احساس تهوع است. تهوع ایجاد شده به علت عدم وجود جاذبه در فضا شرایط بسیار نامناسبی را ایجاد می کند. اما علت به وجود آمدن این احساس در افراد چیست؟ برای دانستن پاسخ این سوال با کلیک همراه باشید.

فضازدگی که در متون علمی سندروم تطبیق با فضا (SAS) نیز خوانده می شود یکی از شایع ترین مشکلات بین مسافران پروازهای فضایی است. گرمان تیتوف در فضاپیمای وستوک-2 موفق به ثبت یک رکورد جهانی شد: وی اولین کسی بود که در فضا استفراغ کرد!

فضانوردان برای مقابله با اثرات غیرطبیعی ایجاد شده هنگام پروازهای فضایی مانند تغییر در فعالیت های قلبی عروقی، دید، تراکم استخوان ها و عملکرد تنفسی سال ها تمرین کرده و تعلیم می بینند. بدن انسان طی هزاران سال در معرض گرانش تکامل یافته است؛ بنابراین هنگامی که گرانش طبیعی وارد شده به بدن وی تغییر کند ارگان های بدن نیز از خود واکنش نشان خواهند داد.

احساس تهوعی که هنگام سفر به فضا به مسافر دست می دهد وابسته به سیستم دهلیزی (تعادلی) بدن است. این سیستم که به حفظ تعادل بدن بر روی زمین کمک می کند، در صورت قرارگیری بدن در فضای بدون جاذبه مختل خواهد شد.

فضانورد اروپایی الکساندر گرست (Alexander Gerst) موفق به تشریح شیوه مقابله فضانوردان با احساساتی که طی قرار گرفتن در معرض جاذبه صفر ایجاد می شود، شده است. وی طی رشته توییتی اظهار کرد:

احساس پرتکرار تهوع حین سفرهای فضایی به من کمک کرد مغزم را تمرین دهم تا هنگام مقابله با احساسات نامتعارف گیج نشود؛ بنابراین پس از مدتی دیگر به فضازدگی دچار نشدم.

نمی توانم تصور کنم در آینده ای نه چندان دور که فضانوردی به یکی از فعالیت های عادی زندگی ثروتمندان بدل شده، این افراد چگونه هفته ها تمرین ذهنی و جسمی را برای مقابله با احساسات نامتعارف ایجاد شده در پروازهای فضایی انجام خواهند داد.

به یاد دارم زمانی که در فضاپیما دو دقیقه پیش از پرواز مشغول چک کردن تلفنم بودم، ناگهان متوجه دشوار شدن تنفس و بی وزنی شدم. ایجاد احساس بی وزنی بسیار سریع اتفاق می افتد؛ یکی از دلایل ایجاد حالت تهوع نیز همین سریع بودن است.

در مجموع، اگرچه امروزه سفر به فضا هنوز برای تمامی افراد عادی نشده و کماکان اکثر مسافران این سفرها فضانوردان حرفه ای هستند، در آینده ای نه چندان دور شاهد افزایش پروازهای فضایی و مسافران این پروازها خواهیم بود. بنابراین این افراد باید حتما تمرین های پیش از این پروازها را انجام دهند تا دچار مشکلات وابسته به بی وزنی نشوند؛ زیرا کسی که این مشکلات را تجربه نکند بدون شک یک استثتا خواهد بود!