پیوند سلول های بنیادی، روشی نوین در درمان اختلالات حرکتی

به گزارش کلیک، نتایجی که از یک آزمایش بالینی به دست آمد امید را به افرادی که پس از بروز سکته مغزی دچار اختلال حرکتی شده اند باز می گرداند. در این مطالعه مشخص شد تزریق سلول های بنیادی بالغ در مغز به بازیابی عملکردهای حرکتی در این افراد کمک کرده و توانایی راه رفتن را به آن ها باز می گرداند.

با اینکه تعداد کمی از بیماران سکته مغزی در این مطالعه شرکت کردند اما نتایج به دست آمده از آن مثبت و بسیار رضایت بخش بوده و برخی از متخصصان سلامتی اظهار داشتند این نوع درمان زندگی افرادی که دچار سکته مغزی شده اند را تغییر خواهد داد.

هرساله بیش از ۷۹۵ هزار نفرد در ایالات متحده دچار سکته مغزی شده یا این مشکل در آن ها عود می کند.

سکته مغزی ایسکمیک شایع ترین نوع سکته مغزی است که در ۸۷ درصد مواقع رخ می دهد. این نوع سکته زمانی رخ می دهد که خون غنی از اکسیژن به مغز نمی رسد و دلیل اولیه آن وجود لخته های خون است. در ۱۳ درصد موارد نیز سکته هموراژیک رخ می دهد که ناشی از نشتی یا پارگی رگ های خونی در مغز است.

نوع تاثیرگذاری سکته مغزی بر افراد بسته به اینکه سکته در کدام سمت مغز اتفاق بیفتد و میزان صدمات وارده چقدر باشد متفاوت است. برای مثال ممکن است برخی افراد ضعف موقتی در دست یا پای خود احساس کنند اما برخی دیگر ممکن است قدر تلکم یا راه رفتن خود را از دست بدهند.

به گفته انجمن ملی سکته مغزی آمریکا، از هر ۳ نفری که سکته مغزی در آن ها رخ می دهد ۲ نفر دچار نوعی از ناتوانی می شوند و سکته مغزی دلیل برجسته ای در بروز ناتوانی بین افراد بزرگسال آمریکایی است.

در حال حاضر درمان هایی برای سکته مغزی وجود دارد از جمله فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (tPA) - به عنوان درمانی با استاندارد طلایی برای سکته مغزی ایسکمیک در نظر گرفته شده است. در این نوع درمان لحته های خونی که مانع رسیدن جریان خون اکسیژن دار به مغز می شود متلاشی می شود.

اما برای به حداکثر رساندن احتمال بهبودی بیمار، لازم است tPA در همان ساعات بروز سکته مغزی انجام شود. اگر درمان به موقع انجام نشود شانس بهبودی پایین می آید. اما محققان در این مطالعه دریافتند تزریق سلول های بنیادی اگر حداکثر تا ۳ سال پس از بروز سکته انجام شود موجب بهبودی بیمار می شود.

۱۸ نفر در این مطالعه حضور داشتند و میانگین سنی آن ها ۶۱ سال بود و بین ۶ ماه تا ۳ قبل سکته مغزی در آن ها رخ داده بود. تمامی شرکت کنندگان بر اثر سکته دچار اختلال حرکتی شده بودند؛ برخی از آن ها قادر به حرکت دادن دست خود نبودند و برخی دیگر توانایی راه رفتن نداشتند.

محققان برای تزریق سلول های بنیادی در استخوان سر بیماران سوراخی ایجاد کردند و از طریق آن سلول های SB623 را در مناطق آسیب دیده مغز تزریق کردند.

سلول های SB623 سلول های بنیادی مزانشیمی (MSC) هستند که از مغز استخوان دو اهدا کننده گرفته و به هدف تقویت عملکرد مغز اصلاح شد.

پس از تزریق سلول ها بیماران تحت نظارت دقیق توسط عکس برداری های مغزی، آزمایش خون و ارزیابی های بالینی قرار گرفتند.

به گفته محققان در طول یک ماه نشانه های بهبودی در بیماران دیده شد و طی چند ماه این بهبودی کامل شد. علاوه بر این یکی پزشکان دست اندر کار در این مطالعه بیان کرد روند بهبودی برای برخی بیماران حداقل تا یک سال و گاهی بیش از دو سال ادامه خواهد داشت.

یکی از شرکت کنندگان ۳۶ ساله در این مطالعه از بهبودی چشمگیری پس از تزریق سلول های بنیادی برخوردار شد. وی پس از سکته مغزی در مه سال ۲۰۱۱ دیگر نتوانست از دست راست خود استفاده کند اما تا حدودی می توانست از پای راستش استفاده کند ولی از آن پس از صندلی چرخ دار استفاده می کرد. پس از جراحی وی اظهار کرد حس دست و پای او برگشته است. محققان امیدوارند تمامی افراد تحت درمان در آینده از چنین نتیجه ای برخوردار شوند.

به گفته پزشکان این مطالعه حدود ۷ میلیون نفر در ایالات متحده دچار پیامدهای مزمن ناشی از سکته قلبی شده اند و این درمان به معنای واقعی می تواند به این افراد کمک کند.

درمان سکته مغزی و دیگر اختلالات عصبی

محققان در کمال تعجب متوجه شدند پس از اینکه سلول های SB623 در مغز تزریق می شوند تنها ۱ ماه زنده می مانند اما بهبودی بیماران تا چند ماه ادامه پیدا می کند. پزشکان می گویند در مدت زمان اندکی پس از تزریق سلول های SB623، این سلول ها موادی در نزدیکی قسمت های آسیب دیده ترشح می کنند که باعث فعال سازی مجدد یا تولید بافت های عصبی که عملکردهای حرکتی را بهبود می بخشد می شود.

محققان بر این باورند که چنین درمانی ممکن است محدود به بیماران سکته مغزی نباشد و توانایی درمان برخی از آسیب های مغزی دیگر را نیز داشته باشد.

به گفته محققان این نوع درمان می تواند تصور کلی ما را از آنچه که پس از سکته مغزی، آسیب های مغزی و اختلالات عصبی رخ می دهد تغییر دهد.

عقیده کلی بر این بود که مغز در صورت آسیب دیدن به حالت قبل باز نمی گردد و افراد تا آخر عمر با این مشکل دست به گریبان خواهند بود. اما اگر بتوانیم دریابیم که چگونه کاری کنیم که مدارهای مغزی آسیب دیده شروع به کار کنند همه چیز تغییر خواهد کرد. تا الان فکر می کردیم مدارهای مغزی آسیب دیده مرده اند اما اکنون دریافتیم که این چنین نیست.

آن ها بیان کردند ۷۸ درصد از شرکت کنندگان پس از عمل سردردهای موقتی را تجربه کردند که به گفته آن ها مربوط به روند تزریق و پیوند بوده است.

برخی از آن ها نیز دچار تهوع و استفراغ گذرا شدند و هیچگونه ناهنجاری خونی در آن ها مشاهده نشد.

یکی از مزیت های کلیدی استفاده از سلول های بنیادی مزانشیمی این است که با وجود اینکه از مغز استخوان اهدا کنندگان گرفته می شود سیستم ایمنی بدن آن ها پس نمی زند. در این مطالعه هیچکدام از شرکت کنندگان داروهای سرکوب کننده ایمنی مصرف نکردند.

محققان هم اکنون در حال انجام کارآزمایی های فاز IIB رندوم، دوسوکور و چند مرکزی هستند که امنیت و کارایی روش استفاده از سلول های بنیادی را در ۱۵۶ بیمار سکته مغزی که از ناتوانی حرکتی رنج می برند ارزیابی خواهد کرد.

یکی از پزشکان اظهار داشت ما در مورد نتایج کارآزمایی فاز II که اطلاعات بیشتری در مورد این نوع درمان با سلول های بنیادی به ما خواهد داد خوش بین هستیم. این پژوهش هنوز در مراحل اولیه به سر می برد اما در آینده پتانسیل تغییر زندگی افرادی که از پیامدهای منفی سکته مغزی رنج می برند را خواهد داشت.

منبع :medicalnewstoday