بخشی از طرح صیانت امروز به تصویب رسید

محمد کشور، کارشناس فناوری اطلاعات در توییتر خود از تصویب بخشی از طرح صیانت در شورای عالی فضای مجازی به ریاست رئیس جمهور خبر داد. وی در توییتر خود نوشت: در بخشی از طرح موسوم به «طرح صیانت» (بر اساس نسخه 9 بهمن به نام نظام تنظیم‌گری) که شامل اعضا و اختیارات کمیسیون عالی تنظیم مقررات بوده و برای تصویب به شورای عالی فضای مجازی ارجاع شده بود، توسط این شورا به تصویب رسید و برای اجرا ابلاغ شد.

بر این اساس سه ماده از طرح صیانت یعنی ماده‌های ۲، ۳ و ۴ را به جای اینکه مجلس تصویب کند، شورای عالی فضای مجازی تصویب کرده است. البته این امر بدان معنا نیست که این ماده‌ها همانطور که در طرح موسوم به صیانت آمده، تصویب شده باشد بلکه ممکن است با بحث و بررسی‌های انجام شده، مواردی هم کم و زیاد شده باشد. ولی به طور کل آن سه ماده از طرح صیانت را در قالب طرح کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی، توسط شورای عالی تصویب کرده‌اند. همچنین باید درنظر داشت که بقیه موارد طرح موسوم به صیانت مسکوت است و فعلا سرنوشتش معلوم نیست.

این کمیسیون که «کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور» نام دارد، از ۱۳ عضو تشکیل می‌شود که طبق ماده۲ این مصوبه عبارت‌اند از: دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور، معاون مربوط در مرکز ملی فضای مجازی کشور، نماینده رئیس مجلس، نماینده رئیس قوه قضائیه، نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، نماینده وزارت اطلاعات، نماینده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نماینده سازمان صداوسیما، نماینده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نماینده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران، دو نفر عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی (به پیشنهاد رئیس کمیسیون و تصویب شورای عالی) و نماینده دستگاه مرتبط حسب مورد و با حق رأی.

سیاست گذاری صدور مجوز برای هر گونه فعالیت و کسب و کار در فضای مجازی شامل محتوا (اعم از داده، متن، صوت و تصویر)، خدمات و زیرساخت‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات، تعیین نیازمندی‌ها و اولویت‌های قانونی کشور در حوزه فضای مجازی برای قوای مجریه و قضاییه به منظور تدوین لوایح مورد نیاز و تصویب در مجلس شورای اسلامی، بحث حکمرانی فضای مجازی و حکمرانی‌های ذیل آن از قبیل نظام رسانه، نظام هویت، کلان داده‌های ملی، حوزه بین المللی، سرمایه‌گذاری‌های خارجی، رمزارز و فناوری‌های نوظهور مانند زنجیره بلوکی و هوش مصنوعی، نظام رقابتی و ضد انحصار سکوهای فضای مجازی، تهیه سیاست‌ها، راهبردها، الگوی نمایندگی و رویکرد تعامل با سازمان‌ها و مجامع بین المللی مرتبط در حوزه تنظیم گری فضای مجازی از دیگر وظایف این کمیسیون در این باره است.

محدودیت‌های بیشتر در راه است

در ماده 4 این مصوبه به بحث تنظیم‌گران بخشی یا همان نهادهای قانونی که در حال حاضر به عنوان رگولاتور فعالیت می‌کنند پرداخته شده است. این تنظیم‌گران قلمرو فعالیت خود وظایف و اختیاراتی را در چهارچوب مصوبات شورای عالی فضای مجازی کشور، قوانین کشور و مصوبات این کمیسیون بر عهده خواهند داشت که شامل صدور مجوز فعالیت و بهره برداری خدمات فضای مجازی، تهیه و تصویب ضوابط و مقررات فعالیت خدمات فضای مجازی، تصویب و ابلاغ تعرفه‌ها و نرخ خدمات در راستای شکل گیری رقابت سالم و تداوم ارائه خدمات و رشد، اعمال جریمه در موارد تخطی ارائه دهندگان خدمات از ضوابط و مقررات مصوب پس از طی مراحل قانونی، تدوین و پیشنهاد ضوابط فنی و اجرایی و نظام‌های کنترل کیفی مربوط به قلمرو تنظیم‌گری به این کمیسیون برای تصویب، تدوین دستورالعمل نحوه رسیدگی به شکایات ارائه دهندگان خدمات فضای مجازی برای تصویب در این کمیسیون و نظارت بر عملکرد ارائه دهندگان خدمات فضای مجازی در چهارچوب ضوابط مصوب و مفاد مجوزهای صادر شده است.

اهمیت این کمیسیون در این است که یک جایگاه، با اختیار بسیار زیادی تشکیل شده است که فعلا، روی کاغذ تاثیر ملموسی ندارد، ولی اگر بخواهد، اختیارات زیادی دارد که عملکردش به این امر بستگی دارد که از این اختیارات در جهت مثبت استفاده کند یا منفی. این مصوبه، صراحتا حاکی از محدودیت و فیلترینگ نیست و درواقع همه چیز بسته به نحوه استفاده از این اختیارت دارد. یعنی از این به بعد در حوزه‌های مختلف فضای مجازی، مثل حوزه بازی، پول، سلامت و.. هر نهادی که بخواهد مجوز دهد بر اساس سیاست کمیسیون عالی مجوز دهد تعرفه دهد و نظارت کنند. یعنی همه نهاد‌ها عملا ذیل کمیسیون عالی قرار میگیرند.

همچنین، در پایان و در ماده ۵ این متن نیز آمده است که با وجود این مصوبه، مصوبه هشتمین جلسه شورای عالی فضای مجازی (مورخ ۲۵/۶/۱۳۹۱) و بند ۳ مصوبه دهمین جلسه این شورا (مورخ ۱۱/۹/۱۳۹۱) در خصوص اختیارات و اعضای کمیسیون عالی تنظیم مقررات فضای مجازی کشور ملغی می‌شود.