استفاده سالمندان از فناوری های دیجیتال کمتر از 10 درصد است | لزوم تغییر نگرش‌های غلط
عضو هیئت علمی گروه آموزشی و مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی گفت استفاده سالمندان از فناوری های دیجیتال در کشور کمتر از 10 درصد است، در صورتی که این رقم در اروپا و آمریکا ۶۷ تا ۷۰ درصد است.
دکتر یدالله ابوالفتحی ممتاز به عنوان متخصص و محقق حوزه سالمندی، بر برقراری عدالت در استفاده از فضای مجازی و فناوری‌های دیجیتال برای همه سنین تأکید کرد و گفت: «متأسفانه قشر زنان و جمعیت سالمندان کشور از کمترین امکانات در این زمینه برخوردارند.»
تأثیرات مفید فضای مجازی روی سالمندان
وی ادامه داد: «استفاده از امکانات دیجیتال و فضای مجازی در کاهش اختلالات شناختی، کاهش افسردگی و احساس تنهایی مؤثر است و به دلیل تأثیرات آن بر سلامت روانی و اجتماعی سالمندان، امسال شعار روز جهانی سالمند به این موضوع اختصاص داده شد.»
ممتاز با تشریح 3 دلیل استفاده کم سالمندان از امکانات فضای مجازی و فناوری‌های دیجیتال عنوان کرد: «آگاهی کم سالمندان از شیوه استفاده از امکانات دیجیتال، دسترسی کم سالمندان به این امکانات و نگرش مردم و خانواده‌ها نسبت به استفاده سالمندان از فضای مجازی دلایلی است که سبب استفاده کم جمعیت سالمندان از این امکانات می‌شود.»
او کلیشه‌های منفی فرهنگی نسبت به این موضوع را بسیار تأثیرگذار دانست و افزود: «متأسفانه بسیاری از خانواده‌های ایرانی بر اساس نگرش اشتباه، فضای مجازی را مربوط به سالمندان نمی‌دانند و سالمندان نیز بر اساس همین نگرش، برای بیان نیاز خود به این امکانات احساس شرمندگی و خجالت می‌کنند. ضمن آن که مکان‌هایی برای آموزش سالمندان برای استفاده از فناوری‌های دیجیتال و فضای مجازی نداریم؛ در صورتی که باید بدون توجه به این تفکر اشتباه که سالمندان آموزش‌پذیر نیستند، آموزش اختصاصی برای سالمندان در این خصوص پیش‌بینی شود.»
لزوم حمایت‌های دولت
ممتاز خاطرنشان کرد: «هزینه‌بر بودن تهیه امکانات دیجیتال برای سالمندان و آموزش آنان، عامل دیگری برای بی‌میلی خانواده‌ها نسبت به این موضوع است. در همین راستا حمایت از خانواده‌هایی که سالمندان را در کنار خود مراقبت می‌کنند، مخارج زندگی و خدمات بهداشت و درمان آنان را هزینه کرده و به نیازهای روانی و اجتماعی آنان توجه می‌کنند، از ضروریات زندگی امروزی است. خانواده‌های امروزی به نسل ساندویچی معروف شده‌اند؛ یعنی از 2 طرف و برای نگهداری 2 نسل (کودکان و سالمندان) تحت فشار هستند و لذا این خانواده‌ها باید مورد حمایت مادی و معنوی دولت‌ها قرار بگیرند، در صورتی که حمایتی از این خانواده‌ها نمی‌شود.»
ممتاز گفت: «در کشورهای پیشرفته مراقبت از سالمندان توسط خانواده‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد و به روش‌های مختلف از این خانواده‌ها حمایت می‌شود. در برخی کشورها مرخصی مراقبت از والدین وجود دارد و کارمندان برای مراقبت از والدین خود از مرخصی اختصاصی این موضوع استفاده می‌کنند.»
وی تصریح کرد: «در بعضی دیگر از کشورها با کاهش یا حذف مالیات، از خانواده‌ای که سالمندی را در کنار خود دارد حمایت می‌شود و با این حمایت‌ها علاوه بر اینکه خانواده تشویق شده و بخشی از هزینه‌های سالمند جبران می‌شود، تأثیرات روانی و اجتماعی آن روی سالمندان ارزشمند است، چراکه سالمند احساس سرباری را در خانواده نخواهد داشت و می‌داند که در مقابل مراقبت از او، دولت حمایت خوبی از خانواده‌اش می‌کند.»