بررسی ابهامات در محاسبه نیم بهای نرخ ترافیک سایت‌های داخلی
رسانه کلیک - در این مطلب قصد داریم تا به بررسی برخی ابهامات پیرامون محاسبه نرخ ترافیک سایت‌های داخلی و خارجی که در سال ۹۶ طی مصوبه‌ای به اپراتورها ابلاغ شد، بپردازیم.
این روزها بازار کندی و اختلالات اینترنتی گرم است و به دنبال آن کاربرانی که در زمینه حل مشکلات خود موفق به دریافت پاسخ مناسبی از مراکز پشتیبانی سرویس اینترنت نشده‌اند، گلایه‌های متعددی دارند. کیفیت و سرعت اینترنت یکی از گلایه‌های جدی بسیاری از مردم در ایران است و بارها نوک کمان این انتقادات به سمت وزیر ارتباطات نشانه گرفته شده، و به دنبال ارائه نخستین گزارش از وضعیت کیفیت اینترنت توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مهر تاییدی بر این انتقادات زده شد.
اکنون اما موضوع دیگری که با ابهاماتی همراه است و کاربران را با چالش مواجه کرده، نحوه محاسبه نرخ ترافیک سایت‌های داخلی و خارجی توسط اپراتورهای ارائه‌دهنده اینترنت است. موضوعی که مطابق مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات به اپراتورهای اینترنت ثابت و موبایل ابلاغ شده است اما به اعتقاد برخی کاربران بعضی اپراتورها آن را رعایت نمی‌کنند و زمانی که به برخی سایت‌های داخلی و پیام رسان های بومی مراجعه می‌کنند، همچنان هزینه ترافیک خارجی در بسته اینترنتشان محاسبه می‌شود.
این انتقاد درحالی مطرح شده است که مصوبه تفکیک پهنای باند داخلی و خارجی اینترنت که از ابتدای سال ۹۶ توسط سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی به تمامی اپراتورهای ثابت و سیار ابلاغ شده و بر اساس آن اپراتورها ملزم به اعمال تخفیف بر نرخ ترافیک سایت‌های داخلی هستند.
طبق مصوبه ۲۴۸ کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات، سازمان فناوری اطلاعات و شرکت مخابرات کشور با همکاری شرکت ارتباطات زیرساخت باید شرایطی فراهم می‌کردند تا ترافیک پهنای باند داخلی به‌صورت جدا از ترافیک پهنای باند بین‌المللی در دسترس سایر اپراتورها قرار گیرد. بدین ترتیب مقرر شد پس از تفکیک ترافیک پهنای باند داخلی و بین‌المللی اینترنت، قیمت اینترنت داخلی و بین‌المللی به‌صورت جداگانه و با قیمت متفاوت از هم محاسبه شود.
اما همچنان پس از گذشت ۳ سال و با وجود فراهم شدن شرایط و انجام برنامه‌ریزی‌ها، تفکیک پهنای باند داخلی و بین‌المللی اینترنت ابهاماتی برای مشترکان دارد و بسیاری از کاربران معتقدند که طرح تفکیک ترافیک داده داخلی و بین‌المللی اجرایی نمی‌شود و نحوه محاسبه ترافیک نیم بها برای سایت‌های داخلی و تعرفه یک سوم برای استفاده از پیام رسان های بومی، دچار ابهام است.
برای مثال برخی مشترکان همراه اول شبکه اجتماعی روبیکا مدعی شده اند که برخی سرویس‌های این پیام‌رسان به صورت تمام بها و معادل ترافیک بین الملل محاسبه می‌شود. این درحالی است که پیش از این اعلام شده بود که ترافیک اینترنت روبیکا برای مشترکان رایگان است و سایر مشترکان اینترنت ثابت نیز باید هزینه یک سوم پرداخت کنند.
با این وجود این سوال مطرح می‌شود که سازوکار نظارتی در این حوزه چگونه است و آیا نظارتی از سوی رگولاتوری بر عملکرد اپراتورها که سود کلانی از این بخش دریافت می‌کنند وجود دارد یا خیر؟ کارشناسان معتقدند که در حال حاضر به دلیل نامشخص بودن نحوه محاسبه تفکیک ترافیک پهنای باند، کاربران بسیاری از این موضوع ضرر کرده اند اما این موضوع درآمدزایی چشمگیری برای اپراتورها داشته است.
به نقل از خبرگزاری مهر، سید محمد امامی، مدیرکل نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی در پاسخ به این سوال که آیا در زمینه محاسبه تعرفه نیم بهای ترافیک داخلی و خارجی، سازوکار نظارتی وجود دارد، اظهار داشت: مرجع اعلام سایت‌هایی که ترافیک داخلی دارند سازمان فناوری اطلاعات ایران است. این سازمان آدرس IP هایی که باید مشمول تعرفه یک دوم و یا یک سوم شوند را به اپراتورها اعلام می‌کند و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز این موارد را چه در ستاد رگولاتوری و چه در مناطق به صورت دوره‌ای نظارت می‌کند.
وی با اشاره به اینکه با توجه به تغییر شرایط، اعمال تعرفه ترافیک داخلی دائماً در حال نظارت است، گفت: چرا که به صورت روزانه سایت‌هایی با ترافیک داخلی در لیست سازمان فناوری اطلاعات قرار می‌گیرند و این لیست به صورت مرتب در حال به روزرسانی است. براین اساس اپراتورهای اینترنت نیز به صورت مداوم و در بازه‌های زمانی منظم این لیست را به روزرسانی می‌کنند.
امامی با تاکید بر اینکه اپراتورهای اینترنت و ثابت ملزم به رعایت محاسبه تعرفه یک دوم برای سایت‌های داخلی و تعرفه یک سوم برای پیام رسان های داخلی هستند، افزود: بررسی ما نشان می‌دهد که این کار در حال انجام است.
وی افزود: ممکن است یکی از مواردی که باعث شده باشد مشترکی از سایت داخلی یا پیام رسانی استفاده کند اما تعرفه پهنای باند آن مطابق مصوبه رگولاتوری نیم بها محاسبه نمی‌شود، این است که صاحب سایت یا اداره کننده سایت، IP خود را به سازمان فناوری اطلاعات اعلام نکرده است و یا این اقدام را با تأخیر انجام داده باشد. به همین دلیل ما مطلع نخواهیم شد که آن سایت دارای ترافیک داخلی است و یا خارجی.
مدیرکل دفتر نظارت بر خدمات ارتباطی و فناوری اطلاعات سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تاکید کرد: اگر آدرس IP سایت‌های داخلی در لیست سازمان فناوری اطلاعات قرار داشته باشد، مدل محاسبه تعرفه آنها برای مشترکان، به صورت مداوم از سوی رگولاتوری در اپراتورهای موبایل و ثابت کنترل می‌شود و اگر شکایتی در این زمینه باشد، پاسخگو خواهیم بود.
وی افزود: به این معنی که کاربرانی که مدعی هستند که اپراتور ترافیک داخلی آنها را با تعرفه کامل محاسبه می‌کند، می‌توانند شکایت خود را در سامانه رسیدگی به شکایت ۱۹۵ (https://195.cra.ir/) همراه با مستندات مورد نظر ارائه دهند تا مورد رسیدگی قرار گیرد.
امامی گفت: در این زمینه اگر کاربران اپلیکیشنی مانند روبیکا و یا هر سرویس دیگری نیز مدعی هستند که تعرفه برای آنها به صورت تمام بها محاسبه می‌شود، باید شکایت خود را به رگولاتوری اعلام کنند تا بررسی شود که آیا این سرویس در لیست سازمان فناوری اطلاعات بوده و باید جز تعرفه‌های داخلی محاسبه می شده است یا خیر؟
وی افزود: در صورتی که سایتی دارای ترافیک داخلی باشد اما تعرفه آن برای مشترکان از سوی اپراتورها، تمام بها محاسبه شود، اپراتور تخلف کرده و قابل پیگیری خواهد بود. البته شکایاتی از این دست هم تاکنون وجود داشته است که رگولاتوری با دقت آن را بررسی کرده و نتیجه را به مشترکان اعلام می‌کند.