ایران بابت حذف اپلیکیشن‌های ایرانی از گوگل خسارت می‌خواهد

نگاهی به یک اطلاعیه تأمل‌برانگیز

روز گذشته مرکز ملی فضای مجازی با انتشار بیانیه‌ای در خصوص حذف دو اپلیکیشن ایرانی از گوگل‌پلی اعلام کرد:

«در پی اقدامات انحصارگرایانه اخیر شرکت گوگل در خصوص حذف برنامک (اپلیکیشن)های پراستفاده ایرانی مانند روبیکا و ذره‌بین، مرکز ملی فضای مجازی ضمن محکوم کردن این اقدام اعلام می‌کند که شرکت‌های مذکور با این شیوه اعمال حکمرانی سکویی، در ثبات و پایداری کسب‌وکارهای ایرانی در بستر فضای مجازی مخاطره ایجاد کرده‌اند و از جایگاه انحصاری خود در بازار برای مقابله با ظهور رقیب در بازارهای محلی سوءاستفاده می‌کنند و بدین ترتیب حقوق فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی میلیون‌ها شهروند و کسب‌وکار ایرانی را نقض می‌کنند.

مرکز ملی فضای مجازی در راستای بهبود شرایط کسب‌وکار مرتبط با فناوری‌های مجازی و بهره‌گیری از فرصت‌های اشتغال‌زایی و نیز رونق محتوا، خدمات و تجارت در این عرصه، این اقدامات یک‌جانبه و مداخله‌گرایانه گوگل بدون اطلاع یا امکان دادخواهی کاربران و شرکت‌های ایرانی را مصداق نقض مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در احترام به حقوق شهروندان از جمله حق توسعه کسب‌وکار قانون‌مند و نیز تهدیدکننده حاکمیت ملی کشور در فضای مجازی محسوب می‌کند.»

مرکز ملی فضای مجازی در ادامه این اطلاعیه عنوان کرد:

«ما برای ایجاد شرایط رقابت منصفانه کسب‌وکارهای ایرانی اقدامات لازم را به عمل می‌آوریم و با توجه به اینکه شرکت گوگل در موارد متعددی در جهان بابت نقض قوانین ضدانحصار محاکمه و مجرم شناخته شده است، این موضوع را از مجاری بین‌المللی و دادگاه‌های ذی‌صلاح حقوقی پیگیری می‌کنیم تا خسارت وارده جبران شود و در ادامه در صورت عدم پذیرش آن شرکت و تکرار رفتار ضدرقابتی غیرقانونی، اقدامات بازدارنده قانونی را در قبال فعالیت آن در بازار ایران انجام می‌دهیم.»

درخواست اقدام از دو وزارتخانه

مرکز ملی فضای مجازی از وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز خواسته در اسرع وقت در چارچوب حمایت از حقوق کاربران و کسب‌وکارها، بر اساس سند طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات با همکاری سایر دستگاه‌های مسئول، نسبت به کاهش وابستگی به خدمات پایه کاربردی خارجی به‌خصوص سیستم‌عامل‌های ناقض حقوق کاربران، کسب‌وکارها و حاکمیت ملی اقدام کند و حمایت لازم را از خدمات پایه کاربردی داخلی به عمل آورد.

همچنین از وزارت امور خارجه هم خواسته شده است که با همکاری قوه قضاییه و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پیگیری لازم را از مجامع بین‌المللی برای ایجاد هنجارها و سازوکارهای لازم جهت شناسایی و مواجهه با روند رو به گسترش نقص سیستماتیک حقوق دیجیتال کاربران توسط سکوهای فراملی انجام دهد.

در نهایت مرکز ملی فضای مجازی در راستای حفظ حریم خصوصی آحاد جامعه و فتوای رهبر انقلاب مبنی بر حرمت نقض حریم کاربران در فضای مجازی، اعلام کرده است چنانچه هر خدمت و اپلیکیشنی در مظان تخلف در خصوص نقض حریم خصوصی و دیگر حقوق کاربران باشد، موضوع را از مجاری قانونی پیگیری می‌کند تا حقوق شهروندان و کسب‌وکارها صیانت شود.

و حالا، طرح صیانت

مرکز ملی فضای مجازی کشور در شرایطی علیه اقدام گوگل برای حذف دو اپلیکیشن روبیکا و ذره‌بین از گوگل‌پلی اعلامیه صادر کرده است که این حذف به درخواست خود کاربران ایرانی و بعد از گزارش‌‌های گروهی آنان صورت گرفت. (بخوانید: ماجرای اکانت های جعلی روبیکا چیست؟ | بازنشر محتوا یا جعل حساب؟)

این اقدام هفته گذشته در شرایطی انجام شد که مشخص شد روبیکا اقدام به جعل هویت کاربران شبکه‌های اجتماعی دیگر در شبکه اجتماعی خود کرده و برایشان صفحه‌هایی به نامشان ایجاد کرده است. به دنبال این اقدام روبیکا، کاربران عصبانی فارسی با تدوین متن‌هایی به زبان انگلیسی، از این اقدام غیرقانونی و غیرحقوقی روبیکا شکایت کردند و از گوگل خواستار حذف این اپلیکیشن به دلیل سرقت و نقض حریم خصوصی کاربران شدند؛ نکته‌ای که این مرکز در اطلاعیه‌اش اشاره‌ای به آن نکرده است.

دیگر نکته‌ای که در این اطلاعیه به چشم می‌خورد، درخواست همکاری و اقدام از جانب دو وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات و نیز وزارت امور خارجه است. در واقع از وزارت ارتباطات (که هنوز مشخص نیست زارع‌پور به صندلی وزارتش برسد یا نه و در صورت گرفتن رأی اعتماد چه برنامه‌های مشخصی برای طرح صیانت داشته باشد) خواسته شده این طرح را جدی‌تر دنبال کند تا هدف غایی که همان کاهش وابستگی به خدمات پایه کاربردی خارجی است، زودتر اجرایی شود؛ آن هم در شرایطی که کاربران ایرانی هنوز تمایل و اعتمادی به جایگزین کردن سایت‌ها و خدمات کاربردی بومی و ایرانی با سایت‌هایی چون گوگل ندارند.

درباره طرح صیانت بیشتر بخوانید: طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی این هفته به مجلس می‌رود | استفاده شهروندان از اینترنت دوباره محدود می‌شود؟

همچنین اقدام از سوی وزارت امور خارجه هم می‌تواند به کشمکش‌های پیچیده حقوقی میان ایران و چنین شرکت‌هایی چون گوگل منجر شده و در نهایت تحریم‌های بیشتر کاربران ایرانی و کوتاه ماندن دست آنان از خدمات روز دنیا را در پی داشته باشد. اتفاقی که نمونه‌های مشابه و خرد آن بارها در سال‌های گذشته تکرار و فقط باعث آزار کاربران ایرانی شد. کاربرانی که گفته می‌شود برای صیانت از آنان چنین تصمیم‌هایی گرفته می‌شود، اما خود این کاربران در عمل فقط محدودتر شدن هر روزه‌شان را می‌بینند و بس!