فیلتر اینستاگرام بر معاش مردم پیامدهای منفی دارد

کسب‌وکارهای اینترنتی در کشور ما حدود چند سالی است که جان گرفته‌اند. هر چند ما دیر با این بستر آشنا شدیم، اما کسب وکارها توانستند با زیرساختی که مهیا بود به سرعت رشد کنند و به سوددهی برسند. اما این رشد و سوددهی آسان به دست نیامد. کسب‌وکارهای مجازی با فیلتر، قطعی، عدم صدور مجوز رو به رو شدند و هر بار مقداری از توان و ظرفیت خود را برای مقابله با این مشکلات از دست دادند. حالا شنیده شدن زمزمه‌های فیلتر اینستاگرام آن‌ها را دچار چالش جدی کرده است.

هر چند قوه قضاییه اعلام کرده این مسئله در دستور کار نیست، اما اظهار نظر های نمایندگان مجلس و برخی از شخصیت‌های سیاسی دیگر و فیلتر سیگنال که روز گذشته انجام شده، باعث شده این تردید همچنان بر سر جای خود باقی بماند.
علی ربیعی سخنگوی دولت در این راستا نسبت به فیلتر اینستاگرام و تاثیر منفی بر معیشت حدود یک میلیون نفر هشدار داده است.

ترس از دست دادن شغل

کسب وکارهای سال ۹۷ پس از اختلالی که به واسطه فیلتر تلگرام در کارشان ایجاد شد، به سمت تولید و به اشتراک گذاری محتوا حرکت کردند. حالا که زمزمه‌هایی از فیلتر اینستاگرام به گوش می‌رسد کسب وکارها دوباره ترس از دست دادن بستری که از آن امرار معاش می کنند را دارند.

«رضا الفت‌نسب» که سالهاست عضو هیات مدیره و انجمن صنفی کسب‌وکارهای مجازی است و از نزدیک با آن‌ها تعامل دارد روز سه شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا گفت: بر اساس آمار غیر رسمی، افراد شاغل بر بستر اینستاگرام و شبکه‌های اجتماعی قبل از کرونا حدود ۲۰۰ هزار کسب وکار بود که یا کار اصلی‌شان بر بستر اینستاگرام بوده، یا در کنار کار فروش فیزیکی، از اینستاگرام نیز کمک می‌گرفتند.

وی با بیان این‌که تعداد کسب‌وکارهای مجازی با شیوع کرونا افزایش زیادی داشته‌اند، افزود: افراد زیادی در این شبکه اجتماعی فعالیت دارند، از کسب وکارهای مجازی گرفته تا اصنافی که فعالیت آن‌ها آفلاین بود اما به دلیل محدودیت‌های کرونا به سمت فضای مجازی حرکت کردند و با فعال کردن پیج اینستاگرام‌شان، فروش خود را ادامه دادند.

ایجاد سهولت برای فعالیت کسب و کارها

وی با این توضیح که کسب‌وکارها به دلیل سهولت اینستاگرام از آن استفاده می‌کنند، خاطرنشان کرد: استفاده از بسترهای دیگری که در حوزه اقتصاد دیجیتال وجود دارد دارای پیچیدگی است. بالا آوردن سایت، دریافت مجوز و مسائلی از این دست باعث شده افراد بیشتر به سمت اینستاگرام کشیده شوند. البته تسهیل این موارد و سوق دادن کسب‌وکارها به سمت استفاده از بسترهای اصولی اقتصاد دیجیتال کاری است که مسئولین باید آن را انجام دهند.

الفت‌نسب تصریح کرد: درست یا غلط، اینستاگرام امروز به همراه همیشگی افراد در سراسر دنیا تبدیل شده است، این صرفا مختص به کشور ما نیست. پیگیری فعالیت اعضای خانواده، کسب وکارها، اخبار و حتی اداره‌ای که در آن کار می‌کنیم بعضا در این بستر وجود دارد. حجم زیادی از مردم امروز بسیاری از مسائل را در شبکه‌های اجتماعی دنبال می‌کنند تا عکس، اطلاعات، فیلم و نظراتی که درباره آن وجود دارد را بررسی و سپس خرید کنند. به همین دلیل است که حتی کسب‌وکارهای بسیار بزرگ نیز امروزه برای رشد شبکه اجتماعی خود برنامه‌ریزی دقیق و زیادی انجام می‌دهند و بسیار برای آن هزینه می‌کنند.

مردم را آزار ندهیم

وی افزود: در اینترنت خواندم یکی از نمایندگان مجلس گفته بود «اشتغال‌زایی از طریق اینستاگرام خفت است» این در حالی است که خودشان از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند. شک نکنید اگر بخواهند این شبکه اجتماعی را مسدود یا دسترسی به آن را با محدودیت و کندی مواجه کنند، بر معاش مردم تاثیر جدی می‌گذارند و آن‌ها را آزار می‌دهند.

الفت‌نسبت گفت: سالهاست مردم از این شبکه اجتماعی استفاده می‌کنند، کسب و کارشان را توسعه می‌دهند، برای رشد در این بستر هزینه کرده‌اند، مردم مقصر فقدان شبکه داخلی جایگزین برای اینستاگرام نیستند که بخواهیم با فیلتر این شبکه معاش‌شان را تحت تاثیر قرار بدهیم.

الفت‌نسب با اشاره به این‌که یکی از نگرانی‌های مردم برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی داخلی، درز اطلاعات شخصی‌شان است، تاکید کرد: زمانی که از آن‌ها می‌پرسیم چرا اطلاعات را در شبکه‌های خارجی بدون نگرانی به اشتراک می‌گذاری، پاسخ می‌دهند که حاضرند اطلاعات‌شان دست متولیان شبکه‌های خارجی باشد، اما به شبکه‌های داخلی اعتماد ندارند.

تلاش برای رشد شبکه‌های اجتماعی داخلی

عضو هیات مدیره و انجمن صنفی کسب و کارهای مجازی افزود: با تمام این‌ها من اعتقاد دارم همگی باید برای رشد شبکه اجتماعی داخلی تلاش کنیم. برای این کار زیرساخت پایه را باید دولت در اختیار کسب‌وکارهای بخش خصوصی بگذارد تا در کنار فعالیت اینستاگرام، شبکه داخلی نیز بتواند فعالیت کند. درست مانند اتفاقی که برای مسیریاب‌های بومی رخ داد و مردم الان به جای اپلیکیشن waze از مسیریاب‌های بلد و نشان استفاده می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: بسیاری از مردمی که حاکمیت نتوانسته برای آن‌ها شغل ایجاد کند، برای راه‌اندازی شغل در اینستاگرام زحمت کشیده‌اند و هزینه‌ کرده‌اند اگر این بستر فیلتر شوند، بسیاری از آن‌ها که اتفاقا جزو اقشار کم درآمد جامعه هستند، دچار مشکلات عمده در معاش خود می‌شوند. بسیاری از افراد روستایی امروز محصول خود را علاوه بر سایت‌ها، در اینستاگرام به عرضه می‌رسانند فروش می‌رسانند و فیلتر اینستاگرام بیش از همه به آن‌ها ضربه می‌زند.

معضلی به نام فیلترشکن

الفت‌نسب تصریح کرد: اگر قرار باشد به هر دلیلی اینستاگرام فیلتر شود، باید مردم جایگزینی داشته باشند تا از آن استفاده کنند. اما متاسفانه اکنون ما جایگزینی برای آن نداریم. مقصر نبود بستر مناسب هم مردم نیستند که ضررش به آن‌ها برسد. زیرساخت آماده نیست و ما این مسئله را در زمان قطعی اینترنت شاهد بودیم. زمانی که مردم مجبور به استفاده از پیام‌رسان داخلی شدند، هیچ‌کدام به درستی پاسخگو نبودند.

وی افزود: با فیلتر تلگرام مردم ما با فیلترشکن آشنا شدند الان هر فردی با هر سن و سالی به فیلترشکن دسترسی دارد و همه از مخاطرات آن باخبر هستیم. مخاطراتی که ممکن است مردم را بر اثر فیلترینگ تهدید کند، با هیچ عدد و رقمی قابل جبران نیست. فیلتر اینستاگرام بدون در نظر گرفتن یک جایگزین مناسب برای آن، اشتباه است. پلتفرم مشابه باید توسط بخش خصوصی واقعی توسعه داده شود.

منبع: ایرنا