افزایش صادرات و ارزآوری نتیجه ساخت پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی در ایران
رسانه کلیک – شرایط سخت تحریم‌ها از یک‌سو و شیوع بیماری کرونا از طرف دیگر ایران را با کمبود تجهیزات پزشکی مواجه کرد؛ اما با تلاش نخبگان ایرانی اکنون از این سختی‌ها عبور کرده و به بهترین تولیدکننده ونتیلاتور در جهان مبدل شده‌ایم.
به گزارش کلیک، به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ بااینکه ایران در سال‌های اخیر به‌شدت تحت‌فشار تحریم‌های خارجی بوده است، اما روزی نیست که خبری از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان مبنی بر رشد این شرکت‌ها در جهت فناوری شنیده نشود. نکته جالب این است که اغلب شرکت‌های خبرساز بسیار نوپا بوده و با تلاش کادر جوان به موفقیت می‌رسند.
تولید ونتیلاتور در ایران در دوران سخت تحریم
دستگاه تنفسی ونتیلاتور یکی از ضروری‌ترین تجهیزات برای کمک به درمان بیماران کرونایی است. نیاز به این دستگاه در دوران کرونا به‌شدت احساس می‌شد درحالی‌که هیچ‌یک از کشورهای خارجی به بهانه تحریم حاضر به ارسال حتی یک عدد دستگاه ونتیلاتور به ایران نشدند.
در این زمان بود که شرکت‌های دانش‌بنیان ایرانی با تکیه‌بر هوش و توانایی جوانان موفق به ساخت بهترین دستگاه‌های ونتیلاتور و سایر تجهیزات پزشکی مورد نیاز شدند و آن‌قدر پیشرفت کردند که هم‌اکنون به مرحله صادرات رسیده‌اند و خودکفایی و بومی‌سازی دانش را به حد اعلا رسانده‌اند.
احمد بهفر مقدم مدیرعامل یکی از این شرکت‌های دانش‌بنیان در این خصوص گفت: شرکت ما تولیدکننده ونتیلاتور در حوزه ICU، ماشین‌های بیهوشی در حوزه در اتاق عمل و دستگاه سی‌تی‌اسکن در حوزه تصویربرداری است.
او افزود: «حوزه دستگاه‌های پزشکی حوزه بسیار پیچیده‌ای است و عمدتا دانش‌آموختگان طراز اول مملکت در حوزه الکترونیک، نرم‌افزار، مکانیک و همچنین حوزه بالینی و پژوهشی شامل پزشکان متخصص، به مجموعه کمک می‌کنند. در تیم ما چندین استاد دانشگاه حضور دارند که با مباحث تحقیقاتی که روی بیماران انجام می‌دهند، کمک‌های شایانی به ما می‌کنند و نکته حائز اهمیت این است که افراد فعال در مجموعه ما، مستعد مهاجرت هستند و وقتی چنین زمینه کاری را در مملکت می‌بینند، منصرف شده و در راستای ارتقا دانش فنی کشور گام برمی‌دارند.»
بهفر مقدم ادامه داد:
با توجه به اینکه این شرکت دانش‌بنیان بیش از ده سال است که دستگاه‌های ونتیلاتور تولید می‌کند، ما تا قبل از کرونا موفق به تولید ۳ هزار دستگاه ونتیلاتور شدیم و با مواجهه با ویروس کووید، توان تولیدمان را ۶ برابر کردیم و توانستیم به‌تنهایی بیش از ۲۵۰۰ ونتیلاتور را در اختیار مراکز درمانی قرار دهیم و به‌اتفاق یک شرکت دیگر که بعدا به ما ملحق شدند، تمام نیاز کشور که بالاتر از ۴۵۰۰ دستگاه بود، تامین شد و فقط شرکت ما توانست علاوه بر تامین مراکز و حفظ عزت ملت و دولت، ۵۰ میلیون یورو، صرفه‌جویی ارزی داشته باشد.
او افزود:
نکته حائز اهمیت، موقعیت ویژه و استراتژیکی که این دستگاه دارد؛ زیرا در اوج کرونا، تقریبا کشوری به کشور دیگر ونتیلاتور نمی‌داد و این توان باعث شد که علاوه بر پوشش نیاز کشور، برای کشور ارزآوری هم داشته باشیم. همچنین هزینه ریالی که وزارت بهداشت در این قضیه متحمل می‌شد، یک‌ششم مشابه خارجی بود که حتی در صورت تامین هزینه، این دستگاه را در اختیار ما قرار نمی‌دادند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار کرد: با توجه به ظرفیت به وجود آمده و تولید ۶ برابری، این ظرفیت در شرکت به یک فرصت صادراتی تبدیل شد. در حال حاضر ما نمونه‌های صادراتی ونتیلاتور را تولید کرده‌ایم. این نمونه مشابه نمونه‌های دیگر دارای استاندارد اروپاست و تاکنون سفارش‌های خیلی خوبی در سطح دنیا داشته‌ایم.
او گفت:
ما این توان به وجود آمده ناشی از جهش تولید را به سمت صادرات و ارزآوری هدایت کردیم. نفس این جهش تولید، اشتغال‌زایی برای بیش از ۱۲۰ نفر ایجاد کرد و با این ارزآوری که صورت گرفت این توان را برای مجموعه ایجاد کرد بتوانیم روی محصولات و مدل‌های دیگر کار کنیم.
وی ادامه داد:
وجود ونتیلاتور و دانش فنی آن، ارزش استراتژیک برای کشور دارد، زیرا این تکنولوژی یک تکنولوژی مادر است و با استفاده از این دانش فنی، دستگاه‌های ونتیلاتور پرتابل برای اتاق عمل‌ها و ICU های صحرایی و برای Home ICU، تکنولوژی مورد نیازی است که در آینده خبر‌های خوشی در این مورد برای هم‌وطنان خواهیم داشت.
بهفر مقدم بیان کرد: با شروع کرونا از اسفند ۹۸ تا اردیبهشت ۹۹، ما توانستیم ۱۰۰۰ دستگاه ونتیلاتور، به شکل ویژه در پیک اول کرونا در اختیار مراکز درمانی قرار دهیم و چند ماه بعد، در مجموع ۲۵۰۰ دستگاه در اختیار ۸۴۰ مرکز درمانی در ۷۲ استان قرار گرفت و توانست دغدغه ناشی از کمبود ICU ها را با توان خوبی پوشش دهد و توانستیم خیال وزارت بهداشت را راحت کنیم و این مهم به وجود نمی‌آمد مگر با اقتدا به فرمایشات مقام معظم رهبری که همواره بر تولید و ارزش‌افزوده تولید و اقتدار ملی، تاکید دارند.
نخبگان ایرانی موفق به ساخت پیچیده‌ترین تجهیزات پزشکی شدند
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان اظهار کرد: دستگاه سی‌تی‌اسکن، در لبه تکنولوژی دستگاه‌های پزشکی است و به‌طورکلی این دستگاه، پیچیده‌ترین دستگاه تجهیزات پزشکی است. ما با ۴ سال تلاش جوانان این مملکت و با پیگیری‌هایی که با همکاری معاونت علمی صورت گرفت و با حمایت‌های وزارت بهداشت توانستیم، تکنولوژی تولید دستگاه سی‌تی‌اسکن را در کشور بومی کنیم و تا امروز ۳۸ دستگاه تولیدی ما در بیمارستان‌ها آماده به کار است.
بهفر مقدم گفت:
ما تولید دستگاه سی‌تی‌اسکن را تمام کرده‌ایم و چند سالی است در حوزه ساخت قطعات این دستگاه کار می‌کنیم. در حوزه تولید دستگاه سی‌تی‌اسکن، کمپانی‌های بزرگی وجود دارند که تعدادشان هم زیاد نیست و عمدتا قطعات موردنیاز را جمع‌آوری می‌کنند و تولیدکنندگان مستقل این دستگاه، کمپانی‌های خاصی در دنیا هستند و با توجه به شرایط تحریم ما نگران بودیم که اگر قرار باشد ما هم مشابه سایر کمپانی‌ها فقط قطعات را گردآوری کنیم، ممکن است در آینده به مشکل بربخوریم.
۱۵۰ دستگاه سی‌تی‌اسکن در سال تولید می‌شود
او گفت: ما در حوزه ساخت قطعات دستگاه سی‌تی‌اسکن، آغاز به کار کردیم و در حال حاضر ۵۵ درصد از تکنولوژی آن بومی شده است. اهمیت استراتژیک دستگاه سی‌تی‌اسکن به این دلیل است که یک تکنولوژی مادر است و به واسطه دستیابی به دانش آن، می‌شود دستگاه‌هایی با اسلایس‌های بالاتر ۱۲۸ و ۲۵۶ تولید کرد و علاوه بر آن می‌شود در حوزه پت سی تی با داشتن این دانش اقدام کرد. همچنین این فناوری ارزش تشخیصی بسیار زیادی در حوزه تشخیص بیماری‌های خاص مثل سرطان دارد.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان بیان کرد:
ما باید آمادگی‌های لازم را برای رویارویی با بحران‌های طبیعی و اجتماعی مثل جنگ و سیل و زلزله داشته باشیم و دستگاه سی‌تی‌اسکن تولیدی ما این قابلیت را دارد که پشت کشنده نصب شود و به‌عنوان یک سی‌تی‌اسکن پرتابل استفاده شود.
او ادامه داد:
اهمیت اصلی این دستگاه در دوران کرونا، به این دلیل بود که تشخیص قطعی کرونا با سی تی از ریه انجام می‌شد و وقتی‌که بیمارستان‌ها با ازدحام بیماران در بیمارستان مواجه می‌شوند، وجود دستگاهی که بتوان پشت کانتینر و در جوار بیمارستان نصب کرد تا از مواجهه بیمار کرونایی با بیمار معمولی جلوگیری کند، ارزش‌افزوده زیادی برای کشور داشت.
بهفر مقدم اظهار کرد:
خیلی از کشورهای دنیا توانستند به این تکنولوژی دست پیدا کنند و ما در حال حاضر و با آمادگی کامل می‌توانیم در این حوزه هم نقش‌آفرینی کنیم و در این فاصله مثل ونتیلاتور که با استفاده از ظرفیت ایجاد شده در کشور به وجود آمد، آن را بلافاصله وارد مرحله صادرات کردیم و در آینده‌ای نزدیک، شاهد صادرات سی‌تی‌اسکن نیز خواهیم بود.
او گفت:
این دستگاه سی‌تی‌اسکن صرفه‌جویی ارزی قابل‌توجهی نیز دارد و در حوزه‌ای باعث کارآفرینی شده که بیشترین نگرانی در مورد مهاجرت، وجود داشته است. در حال حاضر حد صرفه‌جویی ارزی ما ۳۰ درصد است، اما بالقوه ما بالاتر از ۵۰ درصد هم می‌توانیم صرفه‌جویی داشته باشیم و دلیلی که در حال حاضر روی ۳۰ درصد مانده‌ایم این است که حجم بسیار کمی از بازار تاکنون در اختیار ما بوده است و اگر ما بتوانیم حجم تولید را بالا ببریم، قطعا در حوزه صرفه‌جویی ارزی به هدف صرفه‌جویی بالای ۵۰ درصد هم خواهیم رسید.
وی افزود:
در حال حاضر ۳۸ دستگاه از دستگاه‌های سی‌تی‌اسکن ما در مراکز درمانی مهم کرونا در حال کار است و روزانه به‌طور نرمال، به ۲۰۰ بیمار کرونایی سرویس می‌دهد.
بهفر مقدم بیان کرد:
وجود این تکنولوژی در کشور، کمک شایانی به خدمات پس از فروش نیز خواهد کرد. وقتی ما دانش فنی تولید این قطعات را داشته باشیم نه تنها قطعات به‌وفور در اختیار ماست، بلکه فرصتی هم برای مسائل وارداتی و گمرکی و حواله پول، گرفته نمی‌شود و به‌محض اینکه نیازی برای خدمات پیش می‌آید، ما با اتکا به این تولید در حوزه خدمات بلافاصله وارد عمل می‌شویم.
بهره‌مندی از دانش فنی جوانان راهی برای جلوگیری از فرار مغزهاست
این موفقیت‌ها جز با تلاش نیروی نخبه و جوان کشور ممکن نمی‌شد. این جوانان فارغ‌التحصیلان بهترین دانشگاه‌های کشور بوده و به کمک علم و پشتکار آن‌ها است که امروز موفق به تولید و حتی صادرات برترین محصولات دانش‌بنیانی به‌ویژه در حوزه درمانی شده‌ایم. لذا پیداست که با ایجاد انگیزه و امید و هدفمندی در جوانان ایرانی، می‌توان مانع مهاجرت آن‌ها و کاهش نرخ فرار مغزها در کشور شد.
البته حمایت از جوانان به‌تنهایی و بدون حمایت‌های صندوق‌های مربوطه و شرکت‌های دانش‌بنیان و مسئولان علمی و فناوری و وزارت بهداشت شدنی نیست. لذا امیدواریم در دولت جدید شاهد حمایت‌های هرچه بیشتر از توانایی‌های این شرکت‌های دانش‌بنیان باشیم.
آیدین اسلام لو مدیرعامل یک شرکت دانش‌بنیان دیگر اظهار کرد:
دستگاه ونتیلاتور (اولین دستگاه تنفسی انفرادی) است که به‌عنوان اولین ماسک الکترونیکی کشور ثبت‌شده است. در مجموعه ما ۴۰۰ محصول ساخته‌شده و تست‌های بالینی آن انجام‌شده و امیدواریم بتوانیم پرونده نهایی آن را دریافت کنیم تا به‌طور انبوه این محصول وارد بازار شود.
اسلاملو افزود:
در حال حاضر با همان مجوز‌های اولیه که داریم آماده هستیم تا این ۴۰۰ دستگاه را به مجموعه‌ها و بیمارستان‌های خصوصی واگذار کنیم.
او ادامه داد:
در تیم ما، طراح اصلی این دستگاه، دکتر مهدی شهبازی است که دندان‌پزشک و مهندس الکترونیک هستند و تحقیقات و برنامه‌ریزی‌های مربوط به این محصول را ایشان انجام داده‌اند، اما به‌طورکلی تیم ما یک تیم ۱۰ نفره است که همه این ده نفر در رشته‌های مختلف الکترونیک، طراح صنعتی، رشته مهندسی پزشکی و رشته‌های فنی و تولیدی تحصیل‌کرده‌اند و کار‌های طراحی صنعتی را انجام می‌دهند.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت:
کار ما صفر تا صد تولید داخلی است و ۷۰ درصد کارمان بومی‌سازی و ایرانی است و کلیه اتصالات دستگاه ونتیلاتور را شرکتمان تولید کرده است.
او ادامه داد:
ما می‌توانیم اشتغال‌زایی خوبی در این زمینه داشته باشیم و هر چه تقاضا بیشتر باشد ما هم تولید و اشتغال‌زایی بیشتری را خواهیم داشت؛ بنابراین اگر مجوز‌های لازم را برای تولید و پخش در بازار دریافت کنیم در اشتغال‌زایی عملکرد بهتری ارائه خواهیم داد.
اسلاملو با اشاره به اینکه تابه‌حال این محصول هیچ نمونه داخلی و خارجی نداشته افزود: ما این توان را داریم که ونتیلاتور تولیدی‌مان را صادر هم کنیم.
او اظهار کرد:با توجه به اینکه این دستگاه یک سال است که تولید شده انتظار داریم تا حمایت‌ها و همکاری‌های لازم برای تولید انبوه و ارسال آن به بازار انجام شود.
مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت: مهم‌ترین مزیت این دستگاه پرتابل بودن آن است؛ و همچنین این دستگاه علاوه بر قابلیت درمان، قابلیت این را دارد تا فرد را در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها مقاوم کند.