ته نخ: لاتاری و مسابقه قاتل خدمات ارزش افزوده

خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به صورت مخفف VAS نامیده می‌شود، وسیله‌ای برای اطلاع رسانی، سرگرمی، ارائه خدمت و بازی در دنیاست. این خدمات در شبکه‌های نسل دوم، سوم و چهارم تلفن همراه ارائه می‌شود.

این خدمات برای کمک به کاربران طراحی شده است . در این نوع خدمات، در ازای ارائه هر خدمت با اطلاع رسانی کامل و شفاف، با رضایت کامل کاربران مبلغ مشخصی از شارژ اعتباری کاربر کم شده یا به حساب آنها اضافه می‌شود.

اما در ایران به دلیل سودجویی مدیران صداوسیما، نهادهای خصوصی و دولتی به نماد لاتاری و مسابقه تبدیل شده است تا با بی‌اطلاعی بیشتر کاربران، سود کلانی به جیب سازمان‌ها و شرکت‌ها واریز شود. در نتیجه کاربران بدون اطلاع و بدون رضایت هزینه درآمدزایی و سود کلان این شرکت‌ها را از جیب‌شان پرداخت می‌کنند.

از طرفی مدیران صداوسیما به ویژه بخش بازرگانی سازمان به دلیل درآمدازیی و سود خوبی که نصیب‌شان می‌شود، برنامه‌ها و فضاهای تبلیغاتی تلویزیونی بسیاری را در اختیار مسابقات و لاتاری‌های مبتنی بر خدمات ارزش افزوده قرار داده‌اند. هر چند در اختیار قرار دادن این فضاهای تبلیغاتی خلاف قانون نیست اما اعلام نکردن کسر مبلغ روزانه در برنامه‌های تلویزیونی یک حرکت ناجوانمردانه و تخلف به حساب می‌‌آید.

بر اساس قوانین سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، سرویس‌های ارزش افزوده در فضاهای تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی خود از جمله پیامک‌های تبلیغاتی و تبلیغات تلویزیونی خود باید میزان اشتراک سرویس VAS مورد نظر را به مشترکان اپراتورها اعلام کنند.

جالب اینجاست که اپراتورهای تلفن همراه و رگولاتوری نسبت به این تخلفات سیاست سکوت را در بر گرفتند. دلیل کار کجاست؟

در خدمات ارزش افزوده بیش از ۵۰ درصد درآمدزایی نصیب رگولاتوری(به عنوان نماینده دولت) و اپراتورهای تلفن همراه(به عنوان ارائه دهنده بستر خدمات) می‌شود. واضح است که این درآمدزایی برای اپراتورها و سازمان تنظیم مقررات سبب برخورد نکردن با این لاتاری‌ها و مسابقات همراه با قرعه‌کشی است.

اما اطلاع رسانی نکردن این موضوع در برنامه‌های تلویزیونی متعلق به این خدمات که ضرر مالی بسیاری به کاربران زد و به محلی برای ترویج لاتاری و مسابقات همراه با قرعه‌کشی شد تا مردم و رسانه‌ها در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رسمی به این موضوع اعتراض کنند. این اعتراضات زیاد سبب شد تا وزیر ارتباطات نسبت به این موضوع چند بار واکنش نشان دهد و از اپراتورهای تلفن همراه و شرکت‌های خدمات ارزش افزوده بخواهد از ارائه خدمات به مسابقات همراه با قرعه کشی و لاتوری‌طور اجازه فعالیت و استفاده از خدمات ارزش افزوده ندهند.

دستور وزیر بالاخره با واکنش مثبت از سوی اپراتور اول تلفن همراه در کشور روبرو شده و این اپراتور از ۱۷ فروردین دستور به حذف قرعه‌کشی از سرویس‌های ارزش افزوده و پرداخت جریمه در صورت تبلیغات لاتاری و مسابقات قرعه کشی داد.

البته هنوز صداوسیما زیر بار این دستور نرفته و به دنبال راهی برای ادامه لاتاری و مسابقات همراه با قرعه‌کشی در بخش خدمات ارزش افزوده است.
هرچند از لحاظ قانونی باید لاتاری و مسابقات در سرویس خدمات ارزش افزوده حذف شود اما تبلیغات گسترده این مسابقات و ضرر زیادی کاربران سبب ذهنیت منفی کاربران نسبت به خدمات ارزش افزوده شده است. در اصل باید گفت لاتاری قاتل خدمات ارزش افزوده در ایران بوده است.