تمیزترین کشورهای دنیا را بشناسید!

در این مطلب قصد داریم به معرفی 10 مورد از تمیزترین کشورهای دنیا بپردازیم. یکی از بهترین روش ها برای شناسایی این کشورها، بررسی شاخص عملکرد زیست محیطی (EPI) در هر کشور است. پروژه معرفی این شاخص و بررسی آن در کشورهای مختلف توسط دانشگاه های ییل و کلمبیا انجام شده است.

برای محاسبه شاخص عملکرد زیست محیطی، متخصصان تعدادی از فاکتورهای کلیدی را که ارتباط مستقیمی با محیط زیست دارند (مانند آلودگی هوا و وضعیت آب و فاضلاب در هر کشور) محاسبه و با روش های مختلف با یکدیگر ادغام کرده و به عددی دست پیدا می کنند؛ این عدد می تواند وضعیت کلی زیست محیطی هر کشور را نشان دهد. نیمی از این شاخص های کلیدی بستگی به سلامت زیست محیطی و نیم دیگر بستگی به سلامت و سرزندگی اکوسیستم ها دارند.

1- فنلاند

فنلاند با دارا بودن امتیاز 90.68 در شاخص عملکرد زیست محیطی به عنوان تمیزترین کشور دنیا برگزیده شده است. فنلاند همچنین به عنوان یکی از بهترین کشورهای دنیا برای زندگی شناخته می شود. این کشور همچنین به داشتن هوایی با کمترین آلودگی و بسیار تمیز و استفاده از منابع انرژی دوست دار محیط زیست مشهور است. احتمال مبتلا شدن مردم فنلاند به بیماری های وابسته به آلودگی های زیست محیطی به علت سطح پاکیزگی این کشور، بسیار پایین است.

فنلاند از نظر اثرات سلامتی رتبه چهارم، کیفیت هوا رتبه 18ام، آب و فاضلاب رتبه 26ام، منابع آبی رتبه 18ام، ماهیگیری رتبه هشتم، تنوع زیستی و زیستگاه ها رتبه 19ام و تغییرات اقلیمی و انرژی رتبه 18ام در جهان را کسب کرده است. با این وجود، فنلاند از نظر منابع جنگلی رتبه پایینی داشته و در دنیا در مقام 106ام قرار دارد، بنابراین نیاز است که به این جنبه زیست محیطی نیز توجه بیشتری نشان دهند.

2- ایسلند

کشور ایسلند نیز همچون فنلاند یکی از تمیزترین کشورهای دنیا بوده و کیفیت هوای فوق العاده ای دارد. این کشور برای سیگار کشیدن خصوصا در فضاهای عمومی بسته قوانین خاصی دارد. در سال 2007 دولت این کشور سیگار کشیدن در مکان هایی همچون رستوران ها را ممنوع اعلام کرد. اکثر ساکنان این کشور نیز در خیابان سیگار نمی کشند؛ این موضوع به معنای کمترین میزان آلودگی هوا و مشاهده نکردن زباله های سیگار در خیابان ها است.

با وجود هوای پاک، ایسلند در زمینه جنگل ها چندان ظرفیت خاصی ندارد؛ در واقع تنها 2 درصد از تمام مساحت ایسلند پوشیده از درخت و یا جنگل است. مسبب این موضوع می توانند وایکینگ هایی باشند که به محض رسیدن به این سرزمین تمام درختان آن را قطع کردند! کمبود درخت و فضای سبز در ایسلند باعث لطمه وارد شدن به جایگاه این کشور در زمینه تنوع زیستی و زیستگاه ها شده است. این کشور در این زمینه امتیاز 66.04 و رتبه 129ام جهان را کسب کرده است.

ایسلند در سایر زمینه ها عملکرد خوبی داشته است. این کشور در زمینه اثرات سلامتی رتبه سوم، کیفیت هوا رتبه چهارم، آب و فاضلاب 20ام و تغییرات اقلیمی و انرژی رتبه سوم را به‌دست آورده است. امتیاز کلی این کشور در شاخص عملکرد زیست محیطی 90.51 است.

3- سوئد

سوئد یکى دیگر از کشورهاى نوردیک فهرست تمیزترین کشورهاى دنیا است. بسیارى از افراد معتقدند که این کشور باید در جایگاه اول فهرست قرار داشته باشد. سوئد با داشتن خیابان هایى بدون زباله، کمترین سطح آلودگى هوا و تجهیزات پاکیزگى در همه جاى آن، یکى از زیباترین و تمیزترین کشورهاى دنیا محسوب مى شود.

سوئد همچنین به سیاست هاى جالب بازیافت زباله اش شهرت دارد. این کشور در زمینه بازیافت یکى از بهترین کشورهاى دنیا به شمار مى رود. این کشور به قدرى در زمینه بازیافت زباله خوب عمل کرده که زباله را براى بازیافت از کشورهاى دیگر وارد مى کند! سوئد در زمینه منابع انرژى تجدیدپذیر نیز عملکرد بسیار خوبی دارد.

سوئد از نظر اثرات سلامتى رتبه پنجم، کیفیت هوا رتبه 22ام، آب و فاصلاب رتبه 16ام، کشاورزى رتبه اول (مشترک با سایر کشورها) و تغییرات اقلیمى و انرژى رتبه دهم دنیا را کسب کرده است. مجموع امتیازات این کشور در شاخص عملکرد زیست محیطى برابر با 90.43 است.

4- دانمارک

کشور دانمارک یکى دیگر از کشورهاى نوردیک در فهرست تمیزترین کشورهاى دنیا است. امتیاز دانمارک در شاخص عملکرد زیست محیطى 89.22 است؛ بنابراین این کشور تنها کشور نوردیک فهرست بوده که امتیازى پایین تر از 90 کسب کرده است. این نکته نشان مى دهد که نروژ در فهرست 10 مورد از تمیزترین کشورهاى دنیا جایى ندارد.

دانمارک یکى از کشورهایى است که به جاى منابع سنتى انرژى مانند زغال سنگ، توجه بسیارى به منابع انرژى تجدیدپذیر کرده است. این کشور از نظر اثرات سلامتى رتبه 14ام، آب و فاضلاب رتبه 12ام، منابع آبى رتبه 13ام، تنوع زیستى و زیستگاه ها رتبه 17ام و انرژى و تغییرات اقلیمى رتبه 24ام را کسب کرده است.

5- اسلوونى

کشور زیباى اسلوونى که توسط کشورهاى ایتالیا، اتریش، مجارستان و کرواسى احاطه شده داراى کوهستان هاى بى نظیرى است. با این وجود کوهستان هاى این کشور تنها جاذبه هاى آن نیستند؛ زیرا اسلوونى نمونه تمام عیارى از تمیزى و پاکیزگى است.

شهرها و روستاهاى اسلوونى بسیار تمیز هستند و این موضوع جذابیت پیاده روى در خیابان هاى آن ها را براى گردشگران دوچندان مى کند. در سال 2010 یکی از سازمان های زیست محیطی به نام Ecologists Without Borders پروژه ای را به منظور حذف چندین تن زباله جامد از زمین های غیرقانونی این کشور تعریف کرد.

برای شرکت در این پروژه بیش از 200 هزار نفر داوطلب شده و 12 هزار تن زباله را از زمین ها خارج کردند. این سازمان در سال 2012 نیز پروژه مشابهی را تکرار کرد که نتیجه آن نیز بسیار مثبت بود.

اگرچه تاکنون به اسلوونی مانند سایر کشورهای اروپا توجه نشده؛ با این حال این کشور بدون تردید یکی از زیباترین و تمیزترین کشورهای این قاره است. اسلوونی به علت ساختار جغرافیایی خاص خود امتیازات بالایی در زمینه تنوع زیستی و زیستگاه ها و جنگل ها کسب کرده و در رابطه با تنوع زیستی رتبه اول و در رابطه با جنگل ها رتبه 15ام را به دست آورده است. امتیاز کلی این کشور در شاخص عملکرد زیست محیطی برابر با 88.98 است.

6- اسپانیا

اسپانیا یکی از زیباترین کشورهای جهان است؛ با این وجود معمولا به گردشگران توصیه می شود که برای داشتن تجربه ای بهتر و آرام تر، از شهرهای بزرگی همچون مادرید دوری کنند. علت این موضوع آن است که اگرچه از اسپانیا به عنوان یکی از تمیزترین کشورهای دنیا یاد می شود؛ با این وجود شهرهایی همچون مادرید نمونه چندان خوبی برای این موضوع نیستند!

اسپانیا در گذشته مشکلات زیادی در رابطه با آلودگی هوا داشت؛ اما دولت این کشور اقدامات مناسبی را در چند سال اخیر جهت کاهش این موضوع انجام داده است. دولت این کشور همچنین اقدامات و سیاست گذاری های دیگری در زمینه های تغییرات اقلیمی، انرژی پاک و منابع آبی پاک انجام داده است.

این کشور از نظر اثرات سلامتى رتبه 24ام، کیفیت هوا رتبه 33ام، آب و فاصلاب رتبه 9ام، تنوع زیستى و زیستگاه ها رتبه 20ام را کسب کرده است. امتیاز کلی این کشور نیز در شاخص عملکرد زیست محیطی 88.91 است.

7- پرتغال

کشور پرتغال که در فهرست تمیزترین کشورهای دنیا پس از اسپانیا در جایگاه هفتم قرار گرفته، روی نقشه نیز همسایه این کشور محسوب می شود. این کشور کیفیت هوای بهتری از اسپانیا داشته و تجهیزات انرژی تجدیدپذیر کارآمدتری نیز دارد.

این کشور دارای یکی از بزرگترین نیروگاه های انرژی خورشیدی در دنیا به نام نیروگاه فوتوولتائیک Moura بوده و اولین مزرعه تجاری جهان را که با انرژی موج کار می کند (Agucadoura Wave Farm) در خود جای داده است. این کشور در استفاده از انرژی باد نیز بسیار خوب عمل کرده؛ بنابراین تامین برق هرگز یکی از مشکلات آن نخواهد بود.

پرتغال از نظر اثرات سلامتى رتبه 13ام، کیفیت هوا رتبه 21ام، آب و فاضلاب رتبه 11ام، کشاورزی رتبه اول، تنوع زیستى و زیستگاه ها رتبه 22ام و انرژی و تغییرات اقلیمی رتبه 16ام را کسب کرده است. امتیاز کلی این کشور نیز در شاخص عملکرد زیست محیطی 88.63 است.

8- استونی

استونی با داشتن 1.3 میلیون نفر جمعیت یکی از کم جمعیت ترین کشورهای اروپا به شمار می رود.استونی کشوری توسعه یافته بوده و دارای سیستم های آموزشی و درمانی بسیار خوبی است. اگر از وابستگی استونی به نفت که یکی از بزرگترین منابع آلوده کننده است چشم پوشی کنیم، این کشور یکی از تمیزترین کشورهای دنیا محسوب می شود.

به علت وابستگی شدید به نفت، دولت این کشور سرمایه گذاری خاصی روی انرژی های پاک و تجدیدپذیر انجام نداده است. استونی در زمینه پاکیزگی خیابان ها امتیاز بالایی کسب کرده و تقریبا اکثر مکان های این کشور خالی از زباله هستند. بدون تردید جمعیت کم این کشور نیز در این موضوع موثر است؛ کشورهای پرجمعیت تر معمولا آلودگی و زباله های بیشتری را در شهرهای خود جای می دهند.

استونی از نظر اثرات سلامتى رتبه 10ام، کیفیت هوا رتبه 24ام، آب و فاضلاب رتبه 34ام، منابع آبی رتبه 25ام، کشاورزی رتبه اول (مشترک با دیگر کشورها) و تنوع زیستى و زیستگاه ها رتبه اول (مشترک با دیگر کشورها) را کسب کرده است. امتیاز کلی این کشور نیز در شاخص عملکرد زیست محیطی 88.59 است.

9- مالت

مالت یکی از کوچکترین و متراکم ترین کشورهای جهان از نظر جمعیت است. طبق آمار، این کشور 450 هزار نفر جمعیت دارد؛ با این حال این کشور با داشتن سواحلی بی نظیر یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری اروپا محسوب می شود.

دولت مالت طی چند سال اخیر تلاش های جدی تری در زمینه مراقبت از محیط زیست انجام داده و این موضوع باعث شده این کشور در فهرست تمیزترین کشورهای دنیا قرار داشته باشد. اگر چه این کشور به طور کامل خالی از آلودگی نیست؛ با این وجود اکثر نقاط آن تمیز و پاک بوده و کیفیت هوای بسیار مناسبی نیز دارد.

مالت از نظر کیفیت هوا رتبه 11ام، آب و فاضلاب رتبه اول، کشاورزی رتبه اول، منابع آبی رتبه 29ام، ماهیگیری رتبه ششم و انرژی و تغییرات اقلیمی رتبه 29ام را کسب کرده است. با توجه به این امتیازات می توان فهمید که مالت در دسته بندی های مرتبط با مسئله آب بسیار خوب عمل کرده است. در مجموع، امتیاز کلی این کشور نیز در شاخص عملکرد زیست محیطی 88.48 است.

10- فرانسه

فرانسه یکی از صنعتی ترین کشورهای اروپا بوده و در فهرست تمیزترین کشورهای دنیا نیز رتبه دهم را به خود اختصاص داده است. فرانسه طی سال ها به انرژی هسته ای برای تولید برق وابستگی زیادی داشته است؛ به همین خاطر در زمینه های مرتبط با کربن دی اکسید آلودگی بسیار کمی تولید می کند.

با این حال کیفیت هوا در همه جای این کشور خصوصا در پاریس و سایر شهرهای بزرگ آن کاملا عالی نیست. اما مشابه اکثر کشورهای اروپایی، فرانسه نیز اقدامات متعددی در راستای کاهش خروجی های کربن دی اکسید دار به ویژه در افق سال 2020 انجام داده است.

فرانسه از نظر اثرات سلامتی رتبه 37ام، آب و فاضلاب رتبه 21ام، منابع آبی رتبه 21ام، ماهیگیری رتبه 31ام و تنوع زیستی و زیستگاه ها رتبه دهم را کسب کرده است. امتیاز کلی این کشور نیز در شاخص عملکرد زیست محیطی 88.20 است.

سایر کشورهای فهرست تمیزترین کشورهای دنیا تا رتبه بیستم را کشورهای نیوزلند با امتیاز 88.00، انگلستان با امتیاز 87.38، استرالیا با امتیاز 87.22، سنگاپور با امتیاز 87.04، کرواسی با امتیاز 86.98، سوئیس با امتیاز 86.93، نروژ با امتیاز 86.90، اتریش با امتیاز 86.64، ایرلند با امتیاز 86.60 و لوکزامبورگ با امتیاز 86.58 تشکیل می دهند.