چه بر سر اپلیکیشن های ردیابی افراد مبتلا به کرونا آمده است؟

در هفته های آغازین شیوع ویروس کرونا اپلیکیشن های ردیابی بسیاری معرفی شدند که قرار بود در برداشتن محدودیت ها به جوامع کمک کنند. این برنامه ها از طریق بلوتوث یا GPS، افراد مبتلا به ویروس را تشخیص داده و پیام هشداری را به دارنده گوشی ارسال می کنند. مقامات بهداشت عمومی اظهار داشتند که ورود این برنامه به بازار و قرنطینه هدفمند، می تواند محدودیت های سختگیرانه را از میان برداشته و خطر ابتلا به کرونا را کاهش دهد.

انتشار بسیاری از اپلیکیشن های ردیابی به سبب ناتوانی دولت ها در ارائه سیستم های جدید به تعویق افتاد و آن دسته از برنامه هایی که عرضه شدند نیز نتوانستند رضایت کاربران را جلب کنند. کارشناسان دانشگاه آکسفورد اعلام کرده اند که استفاده هر فرد از این برنامه، می تواند دو نفر دیگر را از خطر ابتلا مصون دارد. اما این در حالتی است که بیش از 60 درصد از کل جمعیت از اپلیکیشن های ردیابی استفاده کنند. متاسفانه هیچ یک از کشورها موفق به اجرای این طرح نشدند. در این میان ایسلند توانست بهتر از سایرین عمل کرده و 40 درصد از جمعیت خود را وادار به نصب این برنامه کند.

دولت ها برای استفاده از تکنولوژی بلوتوث یا باید اپلیکیشن اختصاصی خود را ارائه دهند و یا از برنامه ردیابی طراحی شده توسط گوگل و اپل استفاده کنند. نکته مثبت این برنامه آن است که هیچ یک از اطلاعات کاربر به طور مرکزی ذخیره نشده و حریم شخصی فرد حفظ می شود؛ اما در عین حال امکان مطالعه پایگاه داده توسط مقامات بهداشت عمومی نیز از بین می رود.

برخی از اپلیکیشن های ردیابی با استفاده از GPS مکان دقیق فرد را شناسایی می کنند و حتی اطلاعات مربوط به ورود و خروج کاربر به مراکز را نیز تحت نظارت قرار می دهند. در نتیجه حریم شخصی فرد به خطر می افتد.

همانطور که ملاحظه کردید، استفاده از برنامه های ردیابی علاوه بر مزایای بسیار، معایب اجتناب ناپذیری دارند و این امر باعث شده تا آینده آن ها همچنان نامعلوم باقی بماند. در ادامه رویکرد برخی کشورها در رابطه با این قبیل اپلیکیشن ها را با یکدیگر مرور می کنیم.

ایالات متحده آمریکا: هیچ اپلیکیشن ردیابی ملی در این کشور وجود ندارد و هر ایالت برنامه خود را ساخته است. آلاباما، داکوتای شمالی و کرولینای جنوبی جزو نخستین ایالت هایی بودند که از تکنولوژی مشترک اپل و گوگل استفاده کردند. تنها ایالتی که از برنامه مبتنی بر بلوتوث و GPS استفاده کرده و قصد دارد تا داده ها را به طور مرکزی ذخیره کند، یوتا است.

چین: ردیابی افراد مبتلا به کرونا در چین از طریق اپلیکیشن های پرطرفدار WeChat و Alipay صورت می گیرد. هر شخص یک کد QR اختصاصی دریافت می کند که هنگام ورود به ساختمان ها و یا استفاده شخص از وسایل حمل و نقل عمومی اسکن شده و پس از ورود علائم و اطلاعات مهم دیگر، وضعیت سلامتی به رنگ سبز، زرد و یا قرمز در می آید. این رنگ ها تعیین می کنند که آیا فرد اجازه خروج از خانه و حضور در مکان های عمومی را دارد یا خیر. همچنین هنگامی که ابتلای فرد به ویروس کرونا تایید شد، مقامات قادر هستند تا هر چه سریع تر او را ردیابی کرده و افرادی که با وی در تماس بوده اند را شناسایی کنند.

هند: اپلیکیشن Aarogya Setu یا پل سلامتی در حال حاضر توسط بیش از 14 میلیون شهروند هندی دانلود شده است. این برنامه بر مینای بلوتوث و GPS بوده و نصب آن اختیاری است. با این حال عبور از مرز شهرها، رفتن به بیمارستان و تعامل با تاسیسات دولتی نیازمند نصب برنامه است.

سنگاپور: سنگاپور جزو نخستین کشورهایی بود که اپلیکیشن ردیابی مبتنی بر بلوتوث خود به نام Trace Together را راه اندازی کرد. این برنامه برخی اطلاعات شخصی نظیر شماره تلفن و سابقه ابتلای فرد به ویروس کرونا را دریافت می کند. نصب Trace Together کاملا اختیاری است، برای همین تا پایان ماه مه تنها 26 درصد از جمعیت اقدام به نصب آن کردند.

استرالیا: اپلیکیشن ردیابی استرالیا CovidSafe نام دارد و تقریبا مشابه Trace Together است، اما اطلاعات بیشتری را از کاربر طلب می کند. این اطلاعات تا هنگامی که ابتلای فرد به کرونا تایید نشده، در گوشی باقی می ماند. مقامات بهداشت استرالیا گفته اند که داده ها روی پایگاه داده مرکزی آپلود می شود. این اپلیکیشن 6.1 میلیون بار توسط 25 میلیون نفر دانلود شده که 16 میلیون نفر آن ها دارای گوشی هوشمند بوده اند.

آلمان: این کشور در ابتدا قرار بود تا از اپلیکیشن اختصاصی خود برای ردیابی افراد مبتلا به ویروس استفاده کند اما در نهایت ترجیح داد تا مدل گوگل و اپل را به خدمت گیرد. این برنامه مبتنی بر بلوتوث و GPS بوده و داده ها را به صورت مرکزی ذخیره می کند. با این حال یک اپلیکیشن آلمانی جدید که توسط متخصصین بهداشت تایید شده نیز در هفته های آینده به بازار می آید.

ایتالیا: اپلیکیشن ردیابی ایتالیا Immuni نام دارد که از همان پلتفرم فناوری گوگل و اپل استفاده می کند. نسخه آزمایشی این برنامه در 8 ژوئن در چهار ناحیه عرضه می شود و به تدریج در اختیار مردم مناطق دیگر قرار می گیرد. داده ها در ایمیونی به طور مرکز ذخیره نمی شوند و کاربر نیازی به وارد کردن اطلاعات شخصی خود ندارد، اما اگر آزمایش ابتلا به ویروس مثبت بود، فرد می تواند نتیجه را به سرور مرکزی که توسط دولت اداره می شود نیز ارسال کند.

فرانسه: این کشور از به کارگیری فناوری مشترک گوگل و اپل سر باز زده و در حال توسعه اپلیکیشن ردیابی اختصاصی خود به نام StopCovid است. با لغو تدریجی محدودیت ها در این هفته، این برنامه نیز در اختیار افراد قرار گرفت. اپلیکیشن فرانسه داده ها بر مبنای بلوتوث کار می کند، داده ها به صورت مرکز ذخیره شده و مستقیما توسط مقامات دولتی مدیریت می شوند.

انگلستان: این کشور اقدام به اپلیکیشن اختصاصی خود به نام NHS Covid-19 کرده که البته هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد. این برنامه برای ردیابی افراد از بلوتوث استفاده می کند اما نیازی به ورود اطلاعات شخصی مهم نیست. داده ها به صورت مرکزی ذخیره می شوند و کاربر می تواند از وجود فردی که تنها علائم ابتدایی را دارد و بیماری او هنوز تایید نشده نیز باخبر شود.