آخرین تغییرات معافیت خدمت نظام وظیفه | چطور معافیت خدمت سربازی بگیریم؟
خدمت سربازی برای تمامی آقایان 18 تا 50 ساله اجباری است، مگر افرادی که شرایط معافیت از خدمت را داشته باشند. معافیت از خدمت سربازی انواع مختلفی دارد که به دو دسته معافیت دائم و موقت تقسیم میشود و هرکدام شامل زیرشاخه‌های گوناگون است.
معافیت سربازی چیست؟
بر اساس قوانین نظام جمهوری اسلامی ایران، پسران در همان ماهی که سن آن‌ها به 18 سال تمام می‌رسد موظف هستند مدارک خود را برای معرفی جهت اعلام آمادگی خدمت سربازی به سازمان نظام وظیفه ارائه کنند. خدمت وظیفه عمومی یا سربازی به معنای خدمت موقت و یا دائم در نیروهای مسلح کشور است. سربازی برای تمام مردان 18 تا 50 سال به جز دارندگان شرایط معافیت خدمت سربازی اجباری است. افرادی که به هر دلیلی امکان یا تمایل گذراندن این دوره را ندارند، به دنبال یافتن مؤثرترین راه‌های دریافت معافیت سربازی هستند.
در ادامه جزئیات مربوط به مقررات معافیت خدمت سربازی را مرور می‌کنیم.
باید بدانید مدارک پزشکی افرادی که می‌خواهند از معافیت پزشکی خدمت سربازی استفاده کنند، باید به تأیید کمیسیون پزشکی سازمان نظام وظیفه برسد.
انواع معافیت خدمت سربازی 1400
همان‌طور که در شروع مطلب اشاره کردیم، خدمت سربازی برای تمامی آقایان 18 تا 50 ساله اجباری است، مگر افرادی که شرایط معافیت از خدمت را داشته باشند. معافیت خدمت سربازی انواع مختلفی دارد که به دو دسته معافیت دائم و موقت تقسیم میشود.
معافیت موقت: به این معناست که فرد با داشتن یک سری شرایط می‌تواند برای مدتی از خدمت معاف شود.
انواع مختلف معافیت موقت شامل موارد زیر است:
- معافیت تحصیلی
- معافیت بنیاد ملی نخبگان
- گواهی اشتغال به خدمت
معافیت دائم: این نوع معافیت به افرادی که دارای شرایط ذکر شده در فهرست زیر باشند تعلق می‌گیرد:
- معافیت پزشکی
- بخشودگی سن
- معافیت کفالت
- معافیت مددجویان
- معافیت متعهدین خدمت
- معافیت ایثارگران
نحوه دریافت معافیت پزشکی خدمت سربازی 1400 چیست؟
طبق قوانین نظام وظیفه و ضوابط معافیت پزشکی، در صورتی که افراد مشکلاتی از قبیل بیماری‌های جسمی یا ذهنی داشته باشند، می‌توانند برای دریافت کارت معافیت از خدمت اقدام کنند.
البته توجه داشته باشید که این امر تنها پس از انجام معاینات لازم توسط پزشکان نیروهای مسلح و تأیید آن‌ها انجام میشود. همچنین مدارک پزشکی فرد باید مورد تأیید کمیسیون پزشکی سازمان نظام وظیفه قرار بگیرد.
مراحل دریافت معافیت پزشکی به صورت زیر است:
- فرد مشمول باید نسبت به تکمیل مدارک موردنیاز خود که در دفترچه راهنمای نظام وظیفه عمومی درج شده، اقدام کند.
- معاینات اولیه را جهت اطمینان از داشتن بیماری مورد نظر پشت سر بگذارد. (افراد مشمولی که دارای نقص عضو یا بیماری‌های قابل مشاهده هستند، نیازی به مراجعه به بیمارستان ندارند.)
- فرد باید درخواست خود را مبنی بر دریافت معافیت پزشکی خدمت سربازی، در سیستم دفاتر پلیس +10 ثبت کند.
- پس از ثبت درخواست لازم است فرد مشمول برگه معرفی به بیمارستان را از سازمان نظام وظیفه دریافت کند. در این مرحله به منظور تأیید مشکل و یا بیماری فرد، معاینات پزشکی مجدداً توسط پزشکان متخصص نیروهای مسلح انجام میشود.
- نتایج معاینات پزشکان متخصص به کمیسیون مرکز رسیدگی به درخواست معافیت پزشکی ارسال شده و جلسه‌ای با عنوان شورای پزشکی جهت تصمیم‌گیری نهایی تشکیل میشود.
- چنانچه فرد مشمول به عنوان معاف دائم تلقی شود، کارت معافیت وی صادر میشود و اگر سرباز یا معاف از رزم شناخته شود، برگه آماده به خدمت برای او صادر میشود.
کدام بیماری‌ها موجب معافیت پزشکی می‌شوند؟
فهرست کامل بیماری‌هایی که شامل معافیت پزشکی می‌شوند، موارد زیر است:
- بیماری‌های عمومی
- بیماری‌های غدد مترشحه داخلی
- پوست و بافت‌های زیر پوست
- داخلی و مغز و اعصاب (نورولوژی)
- اعصاب و روان
- جراحی مغز و اعصاب
- ریه و قفسه صدری
- بیماری‌های استخوان (اسکلت)
- شکم و دستگاه گوارش و جراحی عمومی
- خون و انکولوژی (بدخیمی‌ها)
- دستگاه ادراری و تناسلی
- فک و دهان و دندان
- چشم و عوارض بینایی
- گوش و حلق و بینی
- قلب و عروق
- روماتولوژی و بافت همبند
- بیماری‌های عفونی
در نظر داشته باشید مشمولانی که وارد دوره غیبت سربازی شده و سپس درخواست معافیت پزشکی می‌کنند، در صورتی که در جلسات شورای پزشکی شناسایی شوند طبق قوانین غیبت و اضافه خدمت با آن‌ها برخورد شده و به سربازی اعزام می‌شوند.
شرایط معافیت کفالت خدمت سربازی 1400
احراز شرایط معافیت کفالت از دیگر مواردی است که مشمولان می‌توانند با استفاده از آن نسبت به انجام فرآیند معافیت خود اقدام کنند.
انواع مختلف معافیت کفالت عبارتند از:
- کفالت پدر
- کفالت مادر
- کفالت پدربزرگ
- کفالت مادربزرگ
- کفالت برادر
- کفالت خواهر
- کفالت فرزند
- کفالت والدین معلول
- کفالت اعضای نیازمند به مراقبت خانواده
در واقع می‌توان گفت معافیت کفالت رایج‌ترین شیوه معافیت خدمت سربازی است اما با توجه به قوانین و مقررات خاص موجود، بهره‌مندی از این نوع معافیت تنها در صورت احراز شرایط عمومی و اختصاصی آن امکان‌پذیر است.
شرایط عمومی دریافت معافیت کفالت چیست؟
- برای فرد مشمول نباید غیبت ثبت شده باشد.
- متقاضی باید به سن مشمولیت یعنی 18 سال تمام رسیده باشد.
- داوطلب باید تنها مراقب شخص مکفول (پدر، مادر، پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و برادر) باشد. در صورتی که فرد دارای برادر دیگر با سن بالای 18 سال باشد فاقد شرایط معافیت است، مگر اینکه بر اساس رأی شورای پزشکی وظیفه عمومی، آن برادر توانایی لازم برای مراقبت و نگهداری از شخص مکفول را نداشته باشد.
شرایط اختصاصی دریافت معافیت کفالت چیست؟
کفالت پدر
- سن پدر مشمول باید بالای 75 سال تمام باشد.
چنانچه پدر مشمول دارای سن کمتر از 75 سال بوده و مطابق با رأی شورای پزشکی وظیفه عمومی نیاز به مراقبت داشته باشد نیز در شمول معافیت کفالت قرار می‌گیرد.
مادر فاقد همسر
- پدر مشمول در قید حیات نباشد.
- مادر فرد ازدواج مجدد نداشته باشد.
- طلاق قطعی مادر مشمول به ثبت رسیده باشد.
برادر کمتر از 18 سال تمام (صغیر)
- پدر در قید حیات نباشد.
- مشمول تنها برادر و سرپرست برادر کمتر از 18 سال خود باشد.
خواهر فاقد پدر، همسر و فرزند پسر سالم
- خواهر مشمول باید فاقد پسر باشد.
- خواهر فرد باید از همسر خود طلاق گرفته و یا همسرش فوت کرده باشد.
- خواهر شخص نباید دارای فرزند پسر سالم باشد.
- مشمول تنها برادر تنی و سرپرست بالای 18 سال خواهر باشد.
برادر بیش از 18 سال فاقد همسر، فرزند پسر سالم بالای 18 سال فاقد شغل و فاقد پدر که با رأی شورای پزشکی نیاز به مراقبت داشته باشد
- برادر مشمول به علت بیماری یا نقص عضو نیاز به مراقبت داشته باشد.
- برادر مشمول باید فاقد پدر، همسر و فرزند باشد.
پدربزرگ فاقد فرزند و نیازمند مراقبت با تشخیص شورای پزشکی وظیفه عمومی
- پربزرگ مشمول هیچ فرزند دختر یا پسری نداشته باشد.
- پدربزرگ فرد مشمول بنا به رأی شورای پزشکی وظیفه عمومی، توانایی اداره امور خود را نداشته باشد.
مادربزرگ فاقد همسر و فرزند (مادربزرگ پدری و مادری)
- مادربزرگ مشمول باید فاقد فرزند اعم از دختر و پسر باشد.
- همسر مادربزرگ فرد مشمول فوت شده یا از همسرش طلاق گرفته باشد.
فوت حین خدمت پدر یا برادر
- یکی از برادران و یا فرزندان سرباز حین خدمت فوت کرده باشد.
فوت کارکنان پایور و پیمانی نیروهای مسلح در حین خدمت نیز مشمول معافیت کفالت میشود. توجه داشته باشید که کارکنان مذکور باید در طول مدت خدمت اعم از حین خدمت یا خارج از خدمت فوت کرده باشند. این مورد شامل فوت در وضعیت فرار از خدمت، غیبت و یا فوت بر اثر خودکشی و یا ارتکاب به جرایمی مانند نزاع و یا سایر موارد مشابه نمی‌شود.
فرزند صغیر
- همسر مشمول فوت کرده و از وی دارای فرزند صغیر باشد.
- همسر شخص پس از ازدواج معلول شده و فرزندش نیاز به مراقبت داشته باشد.
برادر در حال خدمت
در این شرایط، هر دو برادر باید فاقد غیبت نظام وظیفه باشند.
شرایط معافیت خدمت سربازی مددجویان 1400
معافیت مددجویان هم از جمله معافیتهایی است که سازمان نظام وظیفه، قوانین و مقررات مرتبط با آن را در اختیار مشمولان قرار داده تا افراد واجد شرایط بتوانند از حضور در دوره خدمت ضرورت معاف شوند.
این شرایط به شرح زیر است:
معافیت یک فرزند مادر فاقد شوهر تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی
بر اساس قوانین جدید نظام وظیفه، دیگر تعداد فرزندان پسر مادر تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی اهمیتی نداشته و حتی اگر مادری بیش از دو فرزند پسر داشته باشد، مشروط به آن که قبلاً برادران دیگر از معافیت کفالت مادر استفاده نکرده باشند، فرد مشمول از خدمت سربازی معاف میشود.
نکته قابل توجه در خصوص این نوع معافیت، فاقد همسر بودن مادر به سبب فوت شوهر یا طلاق از وی است. بنابراین مادرانی که همسرشان مفقودالاثر شده یا در حبس است، مشمول این قانون نمی‌شوند.
معافیت تنها پسر خانواده‌های دارای سه فرزند دختر
- مشمول باید تنها پسر خانواده بوده و هیچ برادری نداشته باشد.
- تأهل یا مطلقه بودن خواهران فرد مشمول، مانع معافیت وی نمی‌شود.
در صورتی که پدر در قید حیات باشد، وضعیت جسمانی وی ملاک عمل نبوده و تنها تحت پوشش بودن وی یا مادر مشمول در کمیته امداد یا بهزیستی شرط اصلی معافیت است. به عبارت دیگر پدر یا مادر شخص مشمول حتماً باید تحت پوشش کمیته و یا بهزیستی باشند.
استفاده برادر ناتنی از این معافیت صرفاً در صورتی امکان‌پذیر است که خواهران از طریق پدر یا مادر با مشمول دارای رابطه نسبی باشند.
معافیت مشمول دارای فرزند معلول
در صورتی که فرد مشمول فاقد غیبت بوده و فرزند وی تحت پوشش بهزیستی باشد، می‌تواند از این نوع معافیت بهره‌مند شود.
معافیت مشمولانی که با بانوان دارای معلولیت جسمی - حرکتی ازدواج می‌کنند
مشمولانی که با بانوان معلول ازدواج می‌کنند، به مدت 5 سال موقتاً از خدمت سربازی معاف می‌شوند و در صورت استمرار ازدواج می‌توانند از معافیت دائم استفاده کنند.
جالب است بخوانید: شرکت‌های دانش بنیان مشمول طرح جایگزین خدمت سربازی هستند
شرایط معافیت متعهدین خدمت 1400
یکی دیگر از معافیتهایی که مشمولین خدمت سربازی می‌توانند نسبت به آن اقدام کنند، معافیت متعهدین خدمت است.
طبق قوانین نظام وظیفه، عبارت «متعهد خدمت» به افرادی اطلاق میشود که در هریک از دستگاه‌های دولتی استخدام شده و مشغول به کار هستند.
مشمولان قانون خدمت نیروی انسانی، درمانی و بهداشتی پس از طی دوره آموزش مقدماتی نظامی و بعد از تأمین نیازمندی‌های نیروهای مسلح، ادامه خدمت خود را تا 5 سال در وزارت بهداری انجام می‌دهند.
مشمولان قانون معافیت فارغ‌‌التحصیلان مراکز تربیت معلم پس از اتمام دوره آموزش مقدماتی نظامی، موظف به انجام ادامه خدمت خود در آموزش و پرورش خواهند بود.
داوطلبان شغل معلمی خلبانی در آموزشگاه فنون هواپیمایی تنها در صورت ارائه تعهد و گذراندن 10 سال خدمت و همچنین داوطلبان شغل تکنسینی هواپیما در این آموزشگاه، مشروط به سپردن تعهد و انجام 12 سال خدمت، از حضور در دوره سربازی معاف خواهند بود.
همچنین دولت می‌تواند از حضور کارکنان خود که مشمول خدمت سربازی نیز هستند، به دو شکل زیر استفاده کند:
- به عنوان استخدام تعهد خدمتی
- به عنوان کارکنان وظیفه برای انجام خدمت دوره ضرورت
معافیت بخشودگی سن نیز فقط شامل افرادی میشود که 50 سال آن‌ها به پایان رسیده اما به خدمت سربازی نرفته‌اند. در واقع شناسنامه این افراد نشان‌دهنده کارت پایان خدمت سربازی آن‌هاست.
در ضمن این نکته را هم در نظر داشته باشید که بسیاری از مشمولان می‌توانند در صورت برخورداری از شرایط کسری خدمت، مدت زمان خدمت سربازی خود را با توجه قوانین و ضوابط نظام وظیفه کاهش دهند و یا در یصورتی که از شرایط و قوانین ایست خدمت سربازی برخوردار باشند، زمان اعزام خود را به تعویق بیندازند.
نظر شما در خصوص اجباری بودن خدمت سربازی چیست؟ با روش‌ها و قوانین معافیت خدمت سربازی موافق هستید؟ در قسمت نظرات برایمان بنویسید.