25 سال گذشت؛ وب چگونه شروع شد؟

کلیک - زمانی که یک پسر نوجوان بودیم، زندگی خیلی سختی داشتیم. ما مجبور بودیم ساعت 12 نیمه‌شب از خانه محقرمان خارج شویم و مسیرهای محل کار را طوری برق بیندازیم که انگار اصلاً کثیف نبوده است.
آهی در بساط نداشتیم و مجبور بودیم به‌صورت شبانه‌روزی، در کارخانه برای مبلغ ناچیزی کار کنیم. تازه وقتی به خانه می‌رسیدیم، پدرم آن‌قدر بد رفتار می‌کرد که می‌گفتیم الآن ما را با کارد آشپزخانه نصف می‌کند. آن روزها اینترنت وجود داشت، ولی وب نداشتیم.
اولین صفحات وب در مقایسه با الآن، بسیار ساده و مبتدیانه به نظر می‌رسند، ولی در زمان خود تحولی در دنیای اینترنت محسوب می‌شدند.
قبل از اینکه وب اختراع شود، سال‌ها با اینترنت کار کرده بودم. ولی وقتی‌که تیم برنرزلی، وب را به‌عنوان یک سیستم ابرمتن مبتنی بر اینترنت، به رئیس خودش در موسسه سرن (آزمایشگاه فیزیک ذرات بنیادی اروپا) پیشنهاد داد، نمی‌دانستیم چیست؛ اما واقعیت این بود که در آستانه یک انقلاب در فناوری بودیم.
ایده برنرزلی چیز جدیدی نبود و در مقاله ونیوار بوش با عنوان "چنان‌که می‌توانیم بیاندیشیم" در سال 1945، ردپای آن را می‌توان دید.
درهرصورت برای برنرزلی همه شرایط مهیا بود تا رویای ابرمتن را برای بشر به واقعیت وب تبدیل کند. در اکتبر 1990، برنرزلی از ماشین‌های NeXT استیو جابز که کامپیوترهای مبتنی بر سیستم‌عامل یونیکس BSD و جد مستقیم ماشین‌های مدرن مک (MAC) هستند، استفاده و اولین سرور وب را با آدرس info.cern.ch ایجاد نمود. یک نسخه از این سرور، از آن روز تاکنون همچنان فعال است.
در 25 دسامبر سال 1990، خانم نیکولا پیلو که یک دانشجوی کارآموز در سرن بود، اولین مرورگر وب را اختراع نمود. این مرورگر یک نسخه مبتنی بر متن ساده بود. در طی سال 1991، فهرست شماره تلفن‌های موسسه سرن به‌عنوان اولین داده‌های واقعی، به‌صورت آنلاین در سرور قرار داده شد و از طریق وب جهان‌گستر (www) در دسترس سایر کاربران سرن قرار گرفت.
در طی چند سال بعد از آن، وب جهانی آهسته‌آهسته شروع به گسترش در بین مراکز و جوامع دانشگاهی و تحقیقاتی نمود و دیگران هم کار بر روی آن را شروع کردند. من هم وارد ماجرا شدم. من یک ویراستار همکار در مجله کامپیوتری Computer Shopper بودم که بخشی به یک شرکت انتشارات مشابه بود که بعدها به ZDNet واگذار شد.
اولین نقد خودم بر وب را در آوریل 1993 برای شاپر نوشتم و در آن اعلام کردم: «وب جهان‌گستر (World-Wide Web) هنوز در حد یک پروژه درحال‌توسعه است، اما در آینده به‌صورت عمومی در دسترس همگان قرار خواهد گرفت و قدرت زیادی را در اختیار شکارچیان اطلاعات اینترنت قرار خواهد داد. وب، ابرمتن را به اینترنت خواهد آورد.»
سپس نتیجه گرفتم: «متأسفانه در حال حاضر بیشتر قدرت وب به‌صورت بالقوه باقی مانده و کمتر عملی شده است. در حال حاضر، سرور وب تنها برای استفاده در تل-نت (telnet) به info.cern.ch یا nxo01.cern.ch در دسترس است و منابع اطلاعاتی ابرمتن آن محدود هستند، اما به‌تدریج رشد خواهند کرد. وب، موجی از اطلاعات را در آینده شکل خواهد داد.»
خیلی سریع‌تر ازآنچه فکر می‌کردیم، وب تبدیل به یک موج کشنده و به کمک سرویس‌هایی مانند CompuServe و Genie تمام سرویس‌های اولیه را کنار زد و دنیا را تغییر داد.
چند سال بعد، من آخرین نقدهایم را در مورد وب نوشتم و طی آن کاوشگرهای وب اولیه مانند Cello، Mosaic و Viola را نقد و بررسی کردم.
من همچنین با توجه به تعصب شدیدم نسبت به ربط دادن همه‌چیز به وب، در مورد اینکه TCP/IP، به‌عنوان اساسی‌ترین پروتکل شبکه اینترنت، چگونه کار می‌کند، مطالب متعددی را منتشر کردم. سخت‌ بود،که برای مردم توضیح دهم که چگونه در ویندوز آن زمان که Windows 3.1 بود، از طریق برنامه‌ای به نام Trumpet Winsock بتوانند از اینترنت استفاده کنند.
بدون این برنامه و چند برنامه مشابه دیگر، کامپیوترهای مجهز به ویندوز نمی‌توانستند به اینترنت متصل شوند. حتی باوجود این برنامه‌ها، شما مجبور بودید وقت زیادی را با برنامه تلف کنید، با مودم‌های V32bis متداول آن زمان که حداکثر سرعتشان 28.8 کیلوبیت بر ثانیه بود، سروکله بزنید و علاوه بر این، از طریق تلفن بر سر مسئول پشتیبانی ISP که بالای یک رستوران محلی چینی بود، فریاد بزنید که چرا نمی‌توانید به اینترنت وصل شوید. من یادم نمی‌آید که در آن روزها چند بار برای مردم توضیح داده‌ام که چگونه می‌توانند از کامپیوترشان به وب وصل شوند، ولی قطعاً تعداد آن‌ها به ده‌ها بار می‌رسد.
در آن روزهای ابتدایی، هر کسی که می‌خواست به وب وصل شود، باید در حد یک متخصص کامپیوتر اطلاعات می‌داشت. همان‌طور که من در مجله PC Magazine در سال 1994 گفتم، «کاوشگر Mozaic یک روش یا یک نوع برنامه نیست که برای استفاده توسط تمام افراد طراحی شده باشد، ولی هرکسی که رشته کامپیوتر را دوست دارد، می‌تواند از آن لذت ببرد.»
امروزه، شما تنها زمانی واقعاً در مورد وب به‌طور مستقیم فکر می‌کنید که یکی از سایت‌های بزرگ مانند توییتر از کار بیفتد. البته حتی در این صورت هم طوری به وب فکر نمی‌کنید که انگار در یک دردسر بزرگ افتاده‌اید و نحوه تفکر شما در حد یک دلخوری خیلی جزئی خواهد بود.
در طی 25 سال گذشته، ما از وب به‌جایی رسیده‌ایم که در فیس‌بوک همیشه با دوستانمان هستیم، از تمام اخبار روز مطلع می‌شویم و درحالی‌که در مقابل تلویزیونمان که به اینترنت متصل است نشسته‌ایم، هر شب فیلم‌های نت فلیکس (Netflix) را تماشا می‌کنیم.