چگونه کامپیوتر خود را به قابلیت بوت دوگانه مجهز کنیم؟
اغلب کامپیوترها و لپتاپها با بهرهمندی از یک سیستم عامل عرضه میشوند، اما شما میتوانید چند سیستم عامل را به طور همزمان بر روی هر کامپیوتری نصب و راهاندازی کنید. به این قابلیت اصلاحا مولتیبوت (Multi Boot) گفته میشود.
شایعترین نوع مولتیبوت شامل نصب دو سیستم عامل بر روی کامپیوتر است. هم اکنون کاربران بسیار زیادی بنا به دلیال خاص مد نظرشان به طور همزمان از دو سیستم عامل در کامپیوترهای خود بهره میگیرند. نصب و راهاندازی همزمان دو سیستم عامل بر روی یک کامیپوتر اصطلاحا Dual Boot یا بوت دوگانه نامگذاری شده است. بنابراین از این پس اگر با نام قابلیت بوت دوگانه برخرد کردید، میدانید که این موضوع به معنای نصب همزمان دو سیستم عامل بر روی یک کامپیوتر و امکان استفاده از هر دوی آنهاست.
با استفاده از قابلت بوت دوگانه شما میتوانید نسخههای متنوعی از یک سیستم عامل را به طور همزمان بر روی کامپیوتر خود نصب کنید. به عنوان مثال میتوانید کامپیوتر خود را به ویندوز 8 و ویندوز 7 مجهز سازید. همچنین با استفاده از این قابلیت امکان نصب و راهاندازی سیستم عاملهای متفاوت بر روی دستگاه نیز وجود دارد. به عنوان مثال شما میتوانید سیستم عامل ویندوز و لینوکس را بر روی کامپیوترتان نصب نمایید.
اما بوت دوگانه چگونه عمل میکند؟ چطور یک کامپیوتر میتواند به طور همزمان از دو سیستم عامل مختلف بهرهمند شود؟ چگونه کامپیوتر خود را به قابلیت بوت دوگانه مجهز کنیم؟ پاسخ تمامی این سوالات را در طول این مقاله دریافت میکنید. بنابراین اگر قصد کسب اطلاعات جامع در رابطه با قابلیت بوت دوگانه را دارید، با ما همراه شوید.
بوت دوگانه چگونه عمل میکند؟
سیستم عامل کامیپوترها به طور کلی بر روی حافظه داخلی یا هارد درایو داخلی آنها نصب میشود. هنگامی که شما اقدام به روشن کردن کامپیوترتان میکنید، بایوس (BIOS) دستگاه شروع به بارگذاری بوتلودر (Bootloader) میکند. بوتلودر در واقع از هارد درایو شما بارگذاری میشود و نهایتا پس از بارگذاری بوتلودر، سیستم عامل اصلی دستگاه اجرا میشود. در این شرایط هیچ اجباری وجود ندارد که شما بخواهید تنها یک نوع سیستم عامل را بر روی دستگاه خود نصب و راهاندازی کنید. به بیان دیگر هیچ محدودیتی برای تعداد سیستم عاملهایی که میتوانید به طور همزمان بر روی کامیپوترتان نصب کنید وجود ندارد. شما میتوانید با اتصال یم هارد درایو دیگر به کامپیوترتان یک سیستم عامل جدید را بر روی آن نصب کرده و در زمان راهاندازی دستگاه از منوی بوت ارائه شده یا تنظیمات بایوس خود نسبت به انتخاب سیستم عامل مد نظرتان برای اجرا شدن اقدام کنید. شما همچنین میتوانید سیستم عاملهایی نظیر لینوکس یا ویندوز را در یک حافظه جانبی ذخیرهسازی کرده و در هر کامپیوتری اجرا کنید. این قابلیت برای ویندوز با اصطلاحا Windows To Go شناخته میشود. به بیان دیگر با استفاده از این قابلیت شما میتوانید سیستم عامل ویندوز را بر روی یک فلش مموری یا هارد اکسترنال ذخیرهسازی نموده و در هر زمان که نیاز داشته باشید با اتصال آن فلش مموری یا هارد اکسترنال به هر کامپیوتر و سیستمی، ویندوز مد نظرتان را بر روی آن اجرا کنید.
اما نصب و راهاندازی دو یا چند سیستم عامل بر روی کامپیوترتان حتما مستلزم به همراه داشتن یک هارد مجزا داخلی یا اکسترنال نمیشود. به بیان دیگر شما میتوانید چند سیستم عامل را به طور همزمان بر روی هارد درایو اصلی کامپیوتر خود نصب کنید. در این شرایط هارد درایو شما باید در پارتیشنهای مختلفی دسته بندی شود. به عنوان مثال برای نصب همزمان دو سیستم عامل بر روی لپتاپتا باید برای هارد درایو دستگاه حداقل دو پارتیشن تعیین نمایید که یکی از آنها مختص سیستم عامل اول و دومی مخص سیستم عامل دوم باشد.
هنگامی که سیستم عامل لینوکس را به عنوان سیستم عامل دوم کامپیوتر خود که از سیستم عامل ویندوز بهرهمند است انتخاب کنید، یوتلودر Grub بر روی هارد درایو نصب میشود. در این شرایط در هنگام راهاندازی دستگاه بوتلودر Grub به جای بوتلودر ویندوز بارگذاری خواهد شد. در این لحظه شما باید سیستم عامل مد نظرتان به منظور اجرا را انتخاب نمایید. شایان ذکر است که سیستم عامل ویندوز بوتلودر اختصاصی خود را به همراه دارد که به شما اجازه میدهد نسخههای مختلفی از این سیستم عامل را بر روی دستگاه خود اجرا نمایید.
دلایل استفاده از قابلیت بوت دوگانه
هر سیستم عاملی نقاط قوت و ضعف منحصر به فرد خود را دارد. در برخی از شرایط استفاده از سیستم عاملی خاص به منظور انجام یک فعالیت میتواند نسبت به سیستم عاملهای دیگر بازده بهتری را به همراه داشته باشد. بنابراین اگر شما بتوانید دو سیستم عامل مختلف را بر روی دستگاه خود نصب و راهاندازی کنید، قادر خواهید بود که با توجه به شرایط موجود و نیازهای خود بهترین کیفیت عملکرد و بازده را به دست آورید.
به عنوان مثال تصور کنید که دو سیستم عامل ویندوز و لینوکس بر روی کامپیوتر شما نصب هستند. شما از سیستم عامل لینوکس به منظور انجام فعالیتهای کاری خود نظیر برنامهنویسی و ... استفاده میکنید و سیستم عامل ویندوز را به منظور اجرای بازیهای رایانهای یا نرم افزارهایی که تنها قابلیت سازگاری با این سیستم عامل را دارند استفاده مینمایید. مطمئنا در این شرایط بهترین شرایط عملکردی و بازده برای شما ایجاد میشود. ضمنا عمر سیستم عامل دستگاه شما نیز افزایش پیدا میکند و کمتر با مشکلاتی همچون کند شدن سیستم عامل و ... مواجه خواهید شد.
از قابلیت بوت دوگانه میتوان به منظور بررسی نحوه عملکرد سیستم عاملهای دیگر و یا نسخههای جدید هر سیستم عامل نیز استفاده کرد. به عنوان مثال تصور کنید که شما همواره از سیستم عامل ویندوز استفاده کردهاید و حال قصد دارید که با محیط سیستم عامل لینوکس و قابلیتهای آن بیشتر آشنا شوید. در این شرایط مطمئنا حذف و پاکسازی سیستم عامل ویندوز نصب شده بر روی دستگاهتان و جایگزین کردن آن با سیستم عامل لینوکس به هیچ وجه امری معقولانه محسوب نمیشود. در این شرایط میتوانید با استفاده از قابلیت بوت دوگانه به نصب و راهاندازی لینوکس پرداخته و در عین حال سیستم عامل ویندوز خود را از دست ندهید. بنابراین با استفاده از قابلیت بوت دوگانه به راحتی میتوانید با محیط و قابلیتهای سیستم عامل لینوکس آشنا شده و سپس در صورت تمایل آن را جایگزین سیستم عامل اصلی کامپیوتر خود کنید.
قابلیت بوت دوگانه به منظور بررسی محیط و قابلیتهای نسخههای جدید هر سیستم عامل نیز به وفور مورد استفاده قرار میگیرد. به عنوان مثال تصور کنید که از طرفداران ویندوز 7 مایکروسافت هستید و این سیستم عامل بر روی کامپیوترتان نصب شده است. حال که نسخههای جدید سیستم عامل ویندوز نظیر ویندوز 10 ارائه شده، قصد دارید که با محیط آن آشنا شوید و در صورت رضایت این سیستم عامل را جایگزین ویندوز 7 دستگاهتان کنید. در این شرایط هم قابلیت بوت دوگانه بهترین کارایی را به همراه خواهد داشت و به شما اجازه میدهد تا بدون از دست دادن سیستم عامل قبلی خود به بررسی و آزمایش نسخه جدید سیستم عامل پرداخته و در صورت تمایل آن را جایگزین نسخه قدیمی کنید.
مطمئنا به جای استفاده از قابلیت بوت دوگانه میتوانید از قابلیت نرم افزار Virtual Machine نیز استفاده کنید. اما بر خلاف محیط مجازی که در نرم افزار Virtual Machine ارائه میشود، قابلیت بوت دوگانه به واقع دو سیستم عامل را بر روی یک بستر سخت افزاری واحد نصب و راهاندازی میکند. در شرایطی که از قابلیتهای نرم افزارهای Virtual Machine استفاده کنید، سرعت دستگاه افت کرده و بارگذاری اطلاعات آن به ویژه در شرایطی که به اجرای بازی بپردازید افزایش یافته و این موضوع منجر به تولید حرارت بیش از اندازه و افت بازده کامپیوتر میشود. اما قابلیت بودت دوگانه به هیچ وجه این معایب را به همراه ندارد و به بهترین شکل ممکن شما را قادر به استفاده و بهرهگیری از مزیتهای دو سیستم عامل مختلف در یک بستر سخت افزاری و کامپیوتر میکند. شاید تنها نقطه منفی بوت دوگانه نسبت به Virtual Machine مربوط به عدم توانایی آن در اجرای همزمان دو سیستم عامل خلاصه شود که در واقع دلیلی اصلی کند شدن کامپیوتر نیز به شمار میرود.
سوییچ کردن مابین سیستم عاملها
اگر هر یک از سیستم عاملهای شما بر روی یک هارد درایو مجزا نصب شده باشد، با انتخاب هر یک از درایوهای مد نظرتان در حین راهاندازی کامیپوتر میتوانید نسبت به گزینش سیستم عامل مورد نیاز اقدام کنید. اما در اغلب شرایط بدین صورت نبوده و معمولا کاربران دو سیستم عامل مختلف را بر روی یک هارد درایو نصب میکنند. در این شرایط پای قابلیت بوت منیجر (Boot Manager) به میان خواهد آمد.
در این شرایط هنگامی که کامیپوترتان را روشن یا راهاندازی میکنید، منویی بر روی صفحه نمایش دستگاه نمایان میشود که اصطلاحا بوت منیجر نام دارد. در این منو شما میتوانید سیستم عامل مورد نیاز خود به منظور اجرا را انتخاب کنید. بنابراین هر گاه که نیاز به سوییچ کردن یا تغییر دادن سیستم عامل اجرایی دستگاه داشته باشید باید حتما آن را از نو راهاندازی (ریستارت) کنید و در بخش بوت منیجر نسبت به انتخاب سیستم عامل مد نظرتان اقدام کنید.
راهاندازی قابلیت بوت دوگانه در سیستم
به طور کلی راه اندازی دو سیستم عامل بر روی یک کامپیوتر یا اصطلاحا تجهیز یک کامپیوتر به قابلیت بوت دوگانه فرآیند بسیار سادهای را به همراه دارد. در ادامه به طور مختصر این پروسه را برای هر شرایطی شرح میدهیم. توضیحات دقیقتر مربوط به هر بخش در صورت تمایل شما طی مقالههای مجزایی ارائه خواهد شد، بنابراین در صورت نیاز و تمایل در بخش نظرات درخواست ارائه هر یک مقالات مد نظرتان را ضمیمه کنید.
- بوت دوگانه ویندوز و لینوکس: هنگامی که هیچ سیستم عاملی بر روی کامپیوترتان نصب نیست (سیستم عامل پیشین را پاک کنید)، ابتدا سیستم عامل ویندوز را بر روی دستگاه نصب نمایید. حال به ساخت Linux Installation Media پرداخته و وارد اینستالر لینوکس شوید. حال گزینه با عنوان install Linux alongside Windows را انتخاب نمایید تا سیستم عامل لینوکس شما در کنار سیستم عامل ویندوز نصب شود.
- بوت دوگانه نسخههای مختلف ویندوز در کنار یکدیگر: هارد درایو خود را پارتیشن بندی کرده و یک پارتیشن مجزا و جدید برای نسخه جدید سیستم عامل ویندوزی که قصد نصب آن را دارید ایجاد کنید. حال وارد اینستالر ویندوز جدید مد نظرتان که قصد نصب آن را دارید شده و مراحل نصب را انجام دهید. در این شرایط محل نصب ویندوز جدید را پارتیشنی اعلام کنید که به تازگی و مختص آن ایجاد کرده بودید.
- بوت دوگانه لینوکس و لینوکس: در این شرایط به راحتی میتوانید قابلیت بوت دوگانه را ایجاد کنید. برای نصب نسخه جدید سیستم عامل لینوکس وارد اینستالر ویندوز شده و در مراحل نصب گزینه "install the new Linux system alongside your old Linux system" را انتخاب کنید. در سیستم عامل لینوکس قابلیت بوت دوگانه به شیوه کاملا جالبی تعریف شده و نصب دو نسخه از این سیستم عامل در کنار یکدیگر به سادگی و تنها با انتخاب همین گزینه در طول مراحل نصب امکانپذیر خواهد بود. در این شرایط اغلب اینستالر ویندوز به طور اتوماتیک تغییرات مربوط به پارتیشن لینوکس را انجام میدهد.
- بوت دوگانه ویندوز و مک او اس: در سیستم عامل مک او اس (Mac OS) قابلیتی با نام The Boot Camp وجود دارد که به راحتی شما را قادر به نصب سیستم عامل ویندوز در کنار مک او اس میکند.
- بوت مک او اس در کنار لینوکس: انجام این فرآیند تا حدی دشوارتر از سایر موارد پیشین است. متاسفانه قابلیت The Boot Camp به راحتی امکان نصب دو سیستم عامل لینوکس و مک او اس را در کنار یکدیگر نمیدهد. در صورت تمایل میتوانیم برای این گزینه مقالهای آموزشی و اختصاصی را خدمت شما عزیزان ارائه کنیم.
به طور کلی قابلیت بوت دوگانه میتواند بسیار کاربردی باشد. همانطور که اشاره کردیم شما برای مولتیبوت کردن و نصب و راهاندازی چند سیستم عامل بر روی یک کامپیوتر با هیچ محدودیتی مواجه نیستید. بنابراین امکان نصب سه یا چند سیستم عامل مختلف نیز بر روی یک کامیپوتر وجود دارد. در این شرایط تنها مشکل پیش رو مربوط به ظرفیت ذخیرهسازی اطلاعات حافظه داخلی دستگاه خواهد بود، چرا که هر سیستم عاملی که اقدام به نصب آن میکنید بخشی از حافظه داخلی دستگاه را اشغال میکند. امیدوار هستیم که در این مقاله اطلاعاتی جامع و کاربردی در رابطه با قابلیت بوت دوگانه و نحوه عملکرد آن خدمت شما عزیزان ارائه کرده باشیم.
منبع: howtogeek