DSLR یا Mirrorless کدام دوربین عکاسی بهتر است؟

کلیک- پس از گذشت سال‌ها از آمدن اولین سنسورهای دیجیتال همچنان استفاده از انواع فیلم های نگاتیو برای عکاسی مرسوم است و برعکس تصورات مردم که فکر می‌کردند دوربین‌های DSLR از میدان به در می‌شوند آنها هنوز پرقدرت در میدان حضور دارند حتی در فرمت‌های بزرگ‌تر مانند مدیوم‌فرمت یا لارج‌فرمت، استفاده از فیلم نگاتیو حتی مرسوم‌تر است چون هزینه‌ی خرید یک دوربین مدیوم فرمت همچون هاسلبلاد بسیار سنگین است. فهمیدن آینده دوربین‌های DSLR و دوربین‌های بدون آینه یا همان Mirrorless هم اینگونه است و تا حدودی بعید به نظر می‌رسد که آینده‌ای را بتوان تصور کرد که تنها یکی از این دوربین‌ها وجود دارد. هرکدام از این دوربین‌ها با وجود تغییرات عمده‌شان بازار خود را دارند. بلکه هر کدام در برخی موارد نسبت به هم برتری دارند و در برخی موارد نیز ضعف و در برخی موارد حتی مساوی و درکنار هم شانه به شانه رقابت میکنند.

آینه در دوربین یا DSLR چیست؟

DSLR مخفف Digital Single Lens Reflex به معنای تک‌لنزی بازتابی دیجیتال است. حال اولین دوربین بازتابی تک‌لنزی در سال ۱۹۳۶ توسط Exakta یک کمپانی آلمانی وارد بازار شد. در این دوربین پشت لنز و داخل بدنه یک آینه وجود داشت که بعد از شکست نور درون لنز و رد شدن آن از لنز از طریق یک آینه به چشمی دوربین انتقال می یافت و شما قادر به این بودید که از طریق ویزور یا همان چشمی دوربین تصاویر واقعی روبرویتان را ببینید.این پدیده چندین سال بعد از ساخته شدنش به استاندارد عکاسی تبدیل شد و اکثر عکاسان از این نوع دوربین‌ها استفاده می‌کردند.

دوربین Mirrorless چیست؟

در این دوربین‌ها نور بعد از شکسته شدن و عبور از طریق لنز به صفحه حساس یا همان سنسور برخورد میکند و تصویری خلق میکند که همان تصویری است که وقتی دکمه شاتر را فشار می‌دهید دوربین ثبت خواهد کرد. در اکثر نسخه‌های دوربین‌های بدون آینه امروزی، جای چشمی یا همان ویزور روی دوربین تعبیه شده اما به جای دیدن تصویر واقعی شما به یک LCD کوچک داخل چشمی نگاه می‌کنید که تصویر واقعی روبرویتان را نمایش نمی‌دهد بلکه تصویری را نمایش می‌دهد که سنسور آن را ثبت میکند.

جالب است ک این نکته را بدانید که دوربین‌های بدون آینه پدیده‌ای تازه نیستند. بلکه این دوربین سال‌ها وجود داشته‌اند اما به پیشرفتگی حال وجود نداشته‌اند. واقعیت آن است که حتی اولین دوربین‌های تاریخ بدون آینه بوده‌اند، دوربین‌های ابتدایی تنها از یک لنز و یک اتاقک تاریک که صفحه حساس در آن قرار می‌گرفت به وجود آمده بودند. همچنین در طی سال‌های گذشته نیز دوربین‌های کامپکت Point and Shoot همیشه در بین مردم رواج داشته‌اند. دوربین‌هایی که ساختارشان سبک و ساده و ارزان قیمت بوده‌است و همیشه گزینه‌ای قابل دسترس برای عموم مردمی بودند که دوست داشتند لحظاتشان را ثبت کنند.

پس می‌توان گفت واقعیت آن است که Mirrorlessها امروزی پدیده‌ای تازه نیستند بلکه نسخه‌ای بهبود یافته از تجربیات گذشته هستند. به عنوان مثال استفاده از سنسورهای قوی‌تر و بزرگ‌تر، تا جایی که سنسور فول فریم همانند اکثر دوربین‌های DSLR بالارده در بدنه این دوربین‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. یا این امکان که میتوانید لنز این دوربین‌ها را تغییر دهید. در گذشته point and shoot ها تنها دارای یک لنز زوم بودند که اکثرا از رنج واید تا نرمال و تله را ساپورت میکرد اما آپشن دیگری همچون تعویض لنز را در خود نداشتند.

کدام نوع دوربین بهتر است؟

باید بگوییم که پاسخ این سوال تماما به خود شما و استفاده شما از دوربین بازمی‌گردد. برای مشخص کردن برتری یک دوربین و برتری امکانات آن چندین فاکتور وجود دارد که با در نظر گرفتن آن‌ها قدرت دوربین را می‌توان مشخص کرد. در برخی از این فاکتور‌ها دوربین‌های بدون آینه قوی‌تر هستند و در برخی دیگر دوربین‌های DSLR. حال انتخاب بهتر بودن این دوربین‌ها به شما برمی‌گردد که کدام را ترجیح می‌دهید.

وزن و اندازه DSLR و Mirrorless

وزن و اندازه دوربین‌های بدون آینه همیشه از ابتدا نکته‌ای مهم بوده که عکاسان را به خرید این دوربین‌ها ترغیب کرده است و شرکت‌های سازنده این دوربین‌ها این فاکتور را فاکتوری کلیدی به حساب می‌آورند و در برخی موارد می‌تواند این فاکتور برنده این دوربین‌ها باشد! اما چرا برخی موارد؟ خب برایتان توضیح می‌دهم.

این دوربین‌ها و دوربین‌های DSLR از نظر کلی به دو بخش بدنه و لنز تقسیم می‌شوند. آمار نشان می‌دهد که بدنه DSLR‌ها از بدنه دوربین‌های بدون آینه سنگین‌تر است و اینجا Mirrorless‌ها پیروز میدان هستند. اما نکته‌ای که باید به آن توجه کرد وزن خود لنز است. بدنه دوربین‌های بدون آینه با تفاوتی نسبی سبک‌تر و بسیار کوچک‌تر، اما هنگامی که یک لنز تله‌فوتو مانند ۷۰-۲۰۰ میلیمتری روی این بدنه بسته شود وزن و اندازه دوربین تفاوتی با یک DSLR با این لنز نمیشود و هر دو سنگین خواهند بود!

با این حال در این بخش دوربین‌های بدون آینه برنده هستند اما باید این نکته را دانست که اگر لنز سنگین به کار ببرید تفاوت آنچان هم مشهود نخواهد بود.

زمان دوام شارژ باطری در Mirrorless و DSLR

یکی از عناصر کلیدی برای یک عکاس چه حرفه‌ای و چه تازه‌کار عمر باطری دوربین است. در دوربین‌های DSLR به دلیل کلیدی نبودن حالت Live View یا همان قابلیت مشاهده کردن تصویر مستقیماً از طریق سنسور و همچنین بزرگتر بودن بدنه‌ها، عمر باطری به صورت قابل توجهی بیشتر است. اما در دوربین های بدون آینه چون به صورت مداوم تصویر داخل LCD نمایش داده میشود و همچنین به این دلیل که بدنه‌ها کوچک‌تر هستند پس به این ترتیب باطری‌ها هم کوچک‌تر میشوند و عمر باطری نسبت به دوربین‌های بازتابی بسیار پایین‌تر است. گرچه در استفاده‌های معمولی شاید خیلی این تفاوت مشخص نشود و همچنین میتوانید باطری‌های اضافه خریداری کنید اما برای یک عکاس حرفه‌ای این نکته ای مهم است. به عنوان مثال در یک عکاسی طولانی مدت شاید نتوانید باطری خود را شارژ کنید یا به باطری اضافه دسترسی ندارید، در این صورت اگر از دوربین بدون آینه استفاده کنید این احتمال بسیار زیاد است که شات‌های زیادی را از دست بدهید.

پس می‌توان نتیجه گرفت که صددرصد در این مورد برنده دوربین DSLR است.

مزایا و معایب آینه موجود در دوربین

همان‌گونه که توضیح دادم تفاوت کلیدی این دو رده دوربین همان آینه پشت لنز است. آینه‌ها در کنار مزایای نمایش یک تصویر واضح از اتفاقات روبروی لنز همیشه در طول تاریخ مشکلاتی را نیز برای عکاسان خلق کرده‌اند. یکی از مشکلات اساسی مسئله‌ای به نام ضربه آینه نام است. مکانیزم ثبت یک فریم عکس اینگونه است که نور از لنز عبور می‌کند و با فشردن دکمه شاتر آینه بالا می‌رود تا نور بتواند به پشت آینه نفوذ کند، بعد از آن نور از دیواری نازک و کرکره‌ای عبور میکند تا به سنسور برسد. در این پروسه هنگامی که آینه بالا و پایین میشود به دلیل سرعت این کار ضربه‌ای را به دوربین وارد می‌کند که هر چند کم اما در بعضی موارد باعث لرزش دوربین می‌شود و این لرزش ممکن است برخی شات‌های زیبای شمارا به لرزش بیاندازد و تصویر به اندازه کافی شارپ و واضح نباشد. در دوربین‌های بدون آینه طبیعتا این مشکل وجود ندارد و شما می‌توانید بدون ایجاد هر گونه لرزش و هرگونه صدای ناشی از بالا و پایین رفتن دوربین عکس بگیرید.

همچنین این نظریه وجود دارد که به دلیل وجود آینه پشت لنز، هنگامی که لنز را تعویض می‌کنید گرد و غبار موجود در هوا به سنسور شما نرسد و در دوربین‌های بدون آینه این اتفاق رخ می‌دهد. گرچه از نظر تئوری ممکن است که این حرف درست باشد اما از نظر تجربی این درست نیست. گرد و غبار حتی اگر از طریق آینه جلوگیری شود بعد از بالا و پایین رفتن و ضربه زدن طبیعتا این گرد و غبار داخل بدنه پخش خواهد شد. و همچنین بسیاری نیز گفته‌اند که طی استفاده بلند مدت دوربین‌های Mirrorless گرد و غبار کمتری را نسبت به DSLR‌ها جذب می‌کنند. که این نکته ای مثبت است چون بعد از جمع شدن گرد و غبار روی سنسور، بعد از مدتی دچار مشکلات افت کیفیت خواهید شد.

یکی دیگر از مزیت‌های وجود نداشتن آینه ثبت فریم‌های بیشتر است. در دوربین‌های DSLR به طور میانگین بین ۴ تا ۶ فریم میتوان در یک ثانیه عکاسی کرد. ممکن است بالاتر هم برود اما دوربین باید حرفه‌ای‌تر شود و طبیعتا گران‌تر خواهد شد. این مسئله به این دلیل است که هر چقدر هم شاتر شما سریع باشد اما حرکت خود آینه به بالا و پایین باعث می‌شود که وقفه ای بین ثبت شات‌ها ایجاد شود که تعداد فریم‌ها در ثانیه را کاهش می‌دهد. در دوربین‌های بدون آینه چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد، چون شما تنها با یک شاتر کرکره‌ای طرف هستید و آینه‌ای وجود ندارد که سرعتتان را کم کند.

همچنین مکانیزم وجود آینه و ساختار آن ساختاری پیچیده و ظریف است. اگر روزی آینه شما دچار مشکل شود و خرابی به بار بیاورد شما مجبور هستید هزینه‌ای را صرف تعمیرش خزج کنید. اما دوربین‌های بدون آینه نیاز به چنین تعمیری نخواهند داشت.پس در این موارد برنده میدان دوربین‌های بدون آینه هستند.

اما همچنین مواردی هستند که دوربین‌های DSLR را برنده میدان میکند. دیدن تصویر از طریق یک آینه همانطور که گفتیم باعث می‌شود باطری کمتری مصرف شود اما همچنین سرعت دیدن شما را نیز بیشتر میکند. دوربین‌های DSLR تمامی اتفاقات را بدون تاخیر درون چشمی نمایش می‌دهند و در محیط‌های کم نور تصویر واقعی را نمایش می‌دهند، همچنین اگر اتفاقی با سرعت بالا رخ دهد مثلن تعقیب کردن یک ماشین آفرود سریع داخل یک پیست خاکی یا تعقیب یک دوچرخه سوار، چشمی شما بدون تاخیر این تصاویر را نمایش می‌دهد. اما دوربین‌های بدون آینه به دلیل اینکه باید تصویر را از طریق سنسور نمایش دهند در برخی محیط‌ها دچار مشکل می‌شوند، مخصوصا محیط‌های کم‌نور که تصویر را بد و نویزی نشان می‌دهند و همچنین محیط‌های سریع که سنسور گاهی اوقات توانایی نمایش سریع تصویر را دارا نیست.پس از این نظر DSLR‌ها رقیب خود را شکست می‌دهند.

مقایسه فوکوس خودکار تصویر DSLR و Mirrorless

فوکوس خودکار یکی از مهم‌ترین موضوعات یک دوربین عکاسی و فیلمبرداری است. ممکن است برخی عکاسان حرفه ای فوکوس دستی را ترجیح بدهند اما همچنان اکثریت از فوکوس خودکار استفاده می‌کنند. تا سال‌ها دوربین‌های DSLR پیروز این بخش بودند. آنها با استفاده از سیستم Phase Detection همیشه سریع‌ترین فوکوس را در حالت چشمی به ارمغان می‌آوردند. اما دوربین‌های Point and Shoot به دلیل استفاده از سیستم Contrast Detection زمانی طولانی‌تر را صرف فوکوس تصویر می‌کردند. اما در سال‌های اخیر آخرین نسخه‌های دوربین‌های Mirrorless توانستند که هر دوی این سیستم‌ها را به سنسور‌های ثبت عکس خود بیاورند که این باعث شد سرعتشان به شدت بالاتر رود. به عنوان مثال دوربین Sony A5100 حدود ۱۷۹نقطه Phase Detection و ۳۹ نقطه Contrast Detection را روی سنسور ثبت تصویر خود داراست. در حالی که دوربین D3300 نیکون سنسور اتوفوکوس مجزای خود را داراست که ۳۹ نقطه Phase Detection را دارا میباشد و از تمامی سنسور ثبت تصویر خود برای Contrast Detection استفاده میکند. نکته‌ی جالبی که در این رقابت وجود دارد این است که اگر پنج سال پیش بود باید بدون فکر‌کردن به DSLRها را می‌دادیم اما حال می‌توان گفت که تفاوتی آن‌چنانی بین این دو نسل نیست.

مقایسه فیلم‌برداری DSLR و Mirrorless

اکثر عکاسان حرفه‌ای هیچ گاه دوربین عکاسی خود را برای استفاده هایی همچون ضبط فیلم و ویدئو استفاده نمی‌کنند چون سنسور این دوربین‌ها برای ضبط ویدئو طولانی‌مدت طراحی نشده است اما بررسی این بخش خالی از لطف نیست. دوربین‌های رده بالای بدون آینه به دلیل استفاده از سیستم فوکوس روی سنسور برای فیلم‌برداری بهتر هستند.

به این دلیل که بر روی حالت اتوماتیک فوکوس سریع‌تری را می‌دهند. گرچه DSLRهایی همچون ۷۰D کانن هم سرعت فوکوس قابل توجهی را در حالت ضبط ویدئو دارند اما عمومیت دوربین‌های بدون آینه در این مورد قوی‌تر هستند. همچنین اکثر این دوربین‌ها کیفیت ضبط ویدئوی غول آسای ۴K را پشتیبانی می‌کنند در صورتی که دوربین‌های DSLR کمی همچون D5 نیکون این قابلیت را پشتیبانی میکنند.

پس با این حساب دوربین های بدون آینه به شکل اعجاب انگیزی برای ضبط ویدئو عملکرد بهتری دارند.

قدرت سنسور در نور کم

اگر خروجی عکس هر دوی این رده دوربین‌ها را در نور مناسب روز مورد مقایسه قرار دهید در آخر تصویری نسبتا مشابه دریافت خواهید کرد و تفاوتی زمین تا آسمانی نخواهند داشت! اما در مکان‌هایی که شرایط نوری مساعد نیست و شما با میزان کمی از نور سر و کار دارید دوربین‌های بدون آینه سنسور‌های ضعیف‌تری دارند و باعث می‌شود گرین (دانه) یا اصطلاح دیجیتال آن نویز بیشتری را در تصویر مشاهده کنید.گرچه دوربین‌هایی همچون Sony A7 سنسورهایی فوق‌العاده قوی دارند و برای نور کم تعبیه شده‎اند اما عمومیت دوربین‌های بدون آینه عملکردی ضعیف در مکان‌های کم نور دارند.با این اوصاف دوربین‌های DSLR معمولاً به دلیل ثبت کمتر نویز در محیط‌های کم نور برنده میدان هستند.

لنز و تجهیزات جانبی

می توان گفت که علت اینکه دوربین‌های DSLR در این مورد قوی‌تر هستنداین است که بازار را برای مدت زمان بیشتری در دست خود داشته‌اند. در دوربین‌های کانن و نیکون شما با دریایی از لنزهای مختلف با قیمت و کیفیت‌های مختلف مواجه می‌شوید که خود سازنده و دیگر سازنده‌ها عرضه می‌کنند. اما اکثر دوربین‌های بدون آینه مانند برندهایی همچون سامسونگ و سونی و پنتاکس به دلیل زمان عرضه شدن کوتاه‌تر از دوربین DSLR، آپشن‌های فراوانی برای لنز‌ها ندارند. گرچه تبدیل‌های مختلفی وجود دارد تا بتوانید از لنز‌های مختلف شرکت‌های دیگر بر روی دوربین خود استفاده کنید اما در برخی موارد این کار به این قیمت تمام می‌شود که شما قابلیت اتوفوکوس خود را از دست بدهید یا با تغییرات عجیبی در فاصله کانونی لنز خود مواجه شوید.در این مقایسه، بدون شک DSLR برنده است.

حالا که تمام این جزئیات را تک به تک بررسی کردیم باید بگوییم با وجود تمامی تفاوت‌های میان این دو نسل از دوربین‌های دیجیتال، در آخر خود شما که خریدار و مصرف کننده هستید باید تصمیم بگیرید که کدام یکی از این دو رده دوربین جوابگوی نیازهای شما است. اگر میخواهید دوربینی سبک وزن و کوچک برای استفاده‌های نه چندان خاص داشته باشید که نیازهای مشخص را به خوبی و با کیفیت برآورده کند و همچنین مسائلی همچون مشاهده نکردن تصاویر اپتیکال و عمر کم باطری و نبود انتخاب‌های فراوان در خرید لنز برایتان مشکل ساز نیست و علاقه دارید تا ویدئوهای بهتری را ضبط کنید پس خرید دوربین بدون آینه برایتان اتفاقی خوب خواهد بود. اما اگر همچنان میخواهید به شیوه استاندارد عکاسی روی بیاورید و قابلیت‌هایی تخصصی‌تر داشته باشید یا اینکه هنگام خرید لنز بتوانید تخصصی‌تر وارد عمل شوید و همچنین زمینه عکاسی‌تان لازمه این را دارد که عمر باطری فراوان‌تری داشته باشید پیشنهاد ما خرید یک DSLR است.

حالا که این موضوع برای شما کاملا روشن است می‌توان گفت که آینده‌ی هرکدام از این محصولات نامشخص است شاید در پیچ بعدی پیشرفت در هر کدام از این محصولات نوآوری صورت بگیرد که دیگری را کنار بزند ولی مطمئنا آن زمان مشخص نیست.