تفاوت استابلایزر با محافظ برق
به‌دلیل نوسانات برق شهری و بالا بودن هزینه خرید وسایل الکتریکی، حفاظت از آنها امری واجب است و باید با خرید محافظ برق و استابلایزر، از تمام خطرهای احتمالی جلوگیری کرد.
استابلایزر چیست و چه کاربردی دارد؟
دستگاه stabilizer یا تثبیت‌کننده ولتاژ، که رگولاتور ولتاژ اتوماتیک نیز نامیده می‌شود یک دستگاه الکتریکی است. وظیفه آن تامین ولتاژ ثابت برای یک مصرف‌کننده در پایانه‌های خروجی بدون درنظر گرفتن تغییرات ورودی یا ولتاژ منبع ورودی است.
تثبیت‌کننده نقش محافظ ولتاژ برق خانگی یک دستگاه در برابر ولتاژ بالا، ولتاژ پایین و ولتاژهای دیگر را بر عهده دارد. در صورت ایجاد اتصال در مدارهای داخلی و خروجی این دستگاه، میکروکنترل تعبیه شده درون دستگاه به‌طور خودکار با قطع‌کردن خروجی، مانع هرگونه ایراد در روند عملکرد دستگاه‌های مصرفی می‌شود.
با قرار دادن یک دستگاه استابلایزر در ورودی برق منزل، تمامی لوازم منزل و سیم‌کشی‌های داخلی در مقابل اختلالات برق شهر محافظت می‌شوند. استفاده از این دستگاه، مخصوصا در مناطقی که برق ضعیف‌تر است، هزینه‌های قبض برق را تا 25% کاهش می‌دهد.
کاربرد
از تثبیت‌کننده ولتاژ برای محافظت از تجهیزات الکتریکی با ارزش و گران‌قیمت استفاده می‌شود؛ از جمله تهویه مطبوع، دستگاه چاپ، تجهیزات آزمایشگاهی، ماشین‌آلات صنعتی و دستگاه‌های پزشکی تا آنها را در برابر نوسانات مضر ناشی از ولتاژ کم محافظت کند.
انواع استابلایزر
این دستگاه انواع مختلفی دارد از جمله:
تک فاز
نوع تک فاز نوسان برق و اختلالات شبکه برق را اصلاح می‌کند و از خرابی لوازم خانگی جلوگیری به‌عمل می‌آورد. باید تثبیت‌کننده تک فاز در مسیر ورودی جریان برق ساختمان قرار داده شود تا از کلیه تجهیزات برقی خانگی در برابر نوسانات و پرش‌های ناگهانی برق محافظت کند.
استابلایزر تک فاز معمولا مصرف خانگی و اداری دارد و راندمان بالایی نیز به خود اختصاص می‌دهد. ضمن آنکه برای تثبیت ولتاژ برق، کاهش هزینه‌های تعمیری، کاهش مصرف برق و استهلاک تجهیزات برقی به‌کار می‌رود و از تجهیزات برقی در برابر نوسانات اتصال کوتاه محافظت می‌کند.
سه فاز
کاربرد استابلایزر سه فاز یا صنعتی در مراکز صنعتی و کارخانجات و تجهیزاتی است که از برق سه فاز استفاده می‌کنند، مانند تجهیزات پزشکی و دستگاه‌های بیمارستان مثل سی تی اسکن و ام آر آی، دستگاه چاپ و برش، دستگاه لیزر و دستگاه CNC. دستگاه سه فاز در دو نوع سروو موتوری و استاتیکی قابل استفاده است.
استابلایزر رله‌ای و سروو
طراحی ساختار داخلی و تکنولوژی تثبیت‌کننده رله‌ای و سروو، مهم‌ترین منشا تفاوت آنها است. در دستگاه نوع رله‌ای، همان‌طور که از نامش پیدا است، از سیستم رله‌ای برای تنظیم ولتاژ و در دستگاه سروو، از موتور سروو برای برای تنظیم ولتاژ استفاده می‌شود.
محافظ برق چیست؟
محافظ برق دارای یک برد الکترونیکی است که با افت یا افزایش ناگهانی جریان برق، خروجی را قطع می‌کند تا از لوازم برقی متصل به آن، در برابر نوسانات برق محافظت کند. مهم‌ترین عواملی که بر روی ولتاژ تاثیر منفی می‌گذارند عبارتند از اشکال در برق رسانی اداره برق، اشکال در خطوط انتقال برق، حوادث طبیعی و مصرف زیاد برق. در‌واقع، محافظ ولتاژ به تنظیم فشار استاندارد جریان برق کمک می‌کند و جریان برق با سرعت استاندارد به دستگاه‌های پرمصرف خانگی وارد می‌شود.
انواع محافظ برق
محافظ برق را باید متناسب با نیاز خود بخرید. محافظ‌ها، عملکرد و مدار یکسانی دارند، اما توان خروجی آنها متفاوت است. مهم‌ترین محافظ‌های برق عبارتند از:
- محافظ برق یخچال: از آنجایی که یخچال مدام در برق است، باید محافظ ولتاژ آن از کیفیت بالایی برخوردار باشد. معمولا محافظ‌های یخچال فاقد کلید خاموش و روشن هستند.
- محافظ برق تلویزیون: محافظ برق تلویزیون با محافظ یخچال تفاوت دارد، زیرا محافظ برق تلویزیون دارای کلید خاموش و روشن است تا در مواقعی که نیاز به تلویزیون ندارید آن را خاموش کنید و در مصرف برق صرفه‌جویی لازم را داشته باشید.
- محافظ برق کولر گازی: از آنجایی که برق در فصل تابستان دارای نوسان است، این محافظ باید با دقت انتخاب شود تا محافظ برق تحمل پذیرش میزان ولتاژ ورودی از سوی دستگاه را داشته باشد.
تفاوت استابلایزر و محافظ برق
از هر دو دستگاه برای محافظت از دستگاه‌های الکتریکی در مقابل فشار جریان برق استفاده می‌شود. در صورت کاهش و یا افزایش ولتاژ برق، محافظ نمی‌تواند فشار جریان برق را کنترل کند. در نتیجه اگر ولتاژ برق حتی یک درجه پایین و بالا شود، باعث قطعی کل برق می‌شود. اما، در صورت استفاده از استابلایزر، برق قطع نمی‌شود، بلکه برق ۲۲۰ ولت ثابت می‌ماند و از قطعی برق جلوگیری به‌عمل می‌آید.
stabilizerها مقاومت بیشتری نسبت به محافظ برق دارند و برای وسایل برقی بسیار بزرگ مناسب‌تر هستند. اما محافظ برق که نقش حفاظتی را بر عهده دارد، مناسب تجهیزات کوچک‌تر است و استفاده از آن زمانی توصیه می‌شود که دسترسی به دستگاه تثبیت‌کننده ممکن نباشد. البته محافظ برق نیز قدرت بالایی برای محافظت از لوازم الکتریکی در برابر شوک‌های الکتریکی دارد.
تفاوت استابلایزر و یو پی اس
یو پی اس مخفف عبارت Uninterruptible Power Supply به معنی منبع تغذیه بدون وقفه است. این دستگاه برق موردنیاز دستگاه‌هایی مانند کامپیوتر، ادوات پزشکی و تجهیزات امنیتی، بانک‌ها، بیمارستان‌ها، دستگاه‌های جراحی و دندان پزشکی و ATM را مستقل از برق ورودی برای مدت محدودی تامین می‌کند.
استفاده از یو پی اس یا stabilizer به نیاز مصرف‌کننده بستگی دارد. در بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و مکان‌هایی که به برق نیاز مبرم است و قطع برق خسارت‌های جبران ناپذیری وارد می‌کند، باید از یو پی اس استفاده کرد.
از طرف دیگر، با توجه‌به کم بودن میزان قطعی برق به‌ویژه در شهرهای بزرگ، استفاده از استابلایزر برای مصارف خانگی مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
جمع‌بندی
یو پی اس علاوه بر رفع نوسانات ولتاژی، در زمان قطع برق وارد مدار شده و برق تجهیزات متصل به یو پی اس را تامین می‌کند. برخلاف یو پی اس، استابلایزر صرفا نوسانات ولتاژی را تشخیص می‌دهد و آنها را رفع می‌کند.