فناوری تلفن همراه در ایران ۳۰ ساله شد

نخستین اپراتور سیار کشور که ۱۹ مرداد ۱۳۷۳ و در سال های آغازین انتشار سیگنال های دیجیتال 2G، کار خود را با پایه گذاری ۲۴ ایستگاه رادیویی و عرضه چهار سیمکارت به نهاد ریاست جمهوری آغاز کرد، اکنون با در اختیار داشتن بیش از  ۱۰۰۰ سایت لوکیشن نسل پنجم ارتباطی (5G) و لقب بزرگترین اپراتور تلفن همراه ایران و خاورمیانه وارد چهارمین دهه زندگی اش می شود.

فاصله تقریبی یک دهه از پیدایش این فناوری در کشورمان به نسبت ظهور آن در دنیا، ایران را در ردیف کشورهای سرآمد در توسعه تکنولوژی ارتباطات سیار قرار داد؛ علاوه بر این همپای خلق نسل های جدید ارتباطی که معمولا با تکیه بر تحلیل رفتار، هر دهه آغازگر یک نسل جدید است، توانسته همچنان خود را در لبه تکنولوژی حفظ کند.

اگر در نخستین روزهای ابتدایی عرضه سیمکارت در کشور، دغدغه مسوولان امور ارتباطات سیار شرکت مخابرات ایران ظرفیت سازی برای واگذاری ۹۲۰۰ شماره فقط در شهر تهران بود و حدود یک دهه بعد (پایان سال 1382) توانست به رکورد 3 میلیون و 450 هزار واگذاری دست یابد، اکنون تعداد سیمکارت های واگذار شده «همراه اول» از 100 میلیون گذشته است.

به عبارت دیگر، صحبت از حدود 45 هزار روستا، 83 هزار کیلومتر جاده و مجموعا 97 درصد جمعیت تحت پوشش شبکه «همراه اول» است؛ زیرساختی که منجر به خلق رکوردهای 80 میلیارد دقیقه حجم کل مکالمات شبکه سیار و تعداد کل 118 میلیارد پیامک شده است.

نیاز و تقاضای مردم به فناوری ارتباطی سیار در کشور از بدو پیدایی آن، رفته رفته زمینه را برای حضور بازیگران دیگر در این عرصه با رویکرد رونق بخشی به فضای رقابت فراهم کرد و مجوزهای اپراتورهای دوم و سوم ارتباطی نیز در امتداد کسب تجارب موفق بیش از یک دهه فعالیت شرکت ارتباطات سیار ایران، به مرور صادر شد.

همسو با انتظارات جامعه و تحلیلگران اقتصادی، واگذاری پروانه های دیگر ارتباطی همگام با خصوصی سازی بزرگترین بنگاه مخابراتی کشور، باعث تحکیم جایگاه همراه اول به عنوان سرمایه ای ملی در حوزه ارتباطی کشور شد.

اکنون سهم بازار گروه همراه اول در مکالمه 67 درصد، در پیامک 84 درصد و در مشترکان اینترنت پرسرعت سیار 53 درصد است.

نخستین و بزرگترین اپراتور تلفن همراه کشور با در اختیار داشتن ارکان استراتژیکی نظیر مأموریت «تحقق رویای دیجیتال» و چشم انداز «یکی از رهبران بازار ICT منطقه، با ارائه خدمات و راهکارهای هوشمند برای توانمندسازی اکوسیستم دیجیتال» توانست در سال پایانی برنامه دوم راهبردی خود (پایان 1402) با رشد 31 درصدی به درآمد عملیاتی 51421 میلیارد تومان در شرکت اصلی برسد.

همچنین در موعد سی سالگی واگذاری نخستین سیمکارت در کشورمان، درآمد خدمات دیتا و پیامک نخستین اپراتور تلفن همراه ایران در سال مالی 1402 با رشد 37 درصدی مواجه شده و به 29705 میلیارد تومان رسیده است.

همراه اول در سال گذشته (۱۴۰۲) 23727 میلیارد تومان به دولت به صورت های مختلف پرداختی داشته است؛ رقمی که شاید در ابتدای ورود این فناوری به کشور با سرمایه گذاری دولتی، چشم اندازی از آن در دست نبود.

نمایش سیر جذاب توسعه فناوری تلفن همراه در کشور طی سه دهه به روایت آمار، نشان از ایجاد انقلابی ارتباطی دارد که منجر به تحولی ساختاری در تمامی حوزه ها از جمله تجارت و ارتباطات اجتماعی شده است.

با گذر از شبکه های سلولی آنالوگ و دیجیتال، عصر اینترنت موبایل و ارتباطات پهن باند، اکنون در مرحله «فراتر از اینترنت پرسرعت» هستیم که نویدبخش سرعت های بالاتر، تأخیر کمتر و برنامه های کاربردی تحول آفرین است.

گفتنی است همراه اول به عنوان «لوکوموتیو پرقدرت مسیر حرکتی ایران دیجیتال» از سال 1395 ورود به فناوری 5G را به عنوان اپراتور پیشرو، آغاز کرده و با استفاده از توان داخلی شامل تیم های فنی اپراتور و شرکت های ایرانی، فرآیند بومی سازی این فناوری (نسل پنجم) را از آن زمان تا کنون راهبری می کند.

اپراتور اول تلفن همراه کشور در مسیر پیش روی توسعه، ضمن توجه به فاکتور اتصال گسترده در فناوری نسل پنجم ارتباطی، به سمت پیاده سازی کاربست های فناورانه حوزه اینترنت اشیاء و ادغام با هوش مصنوعی خواهد رفت که نویدبخش آینده ای با پیشرفت های هیجان انگیزتر و مبتنی بر ارتباطات یکپارچه تر، کارآمدتر و به هم مرتبط تر است.