افزایش 16 درصدی هزینه تولید خودرو
در دو هفته اخیر با افزایش نرخ دلار، قیمت مواد اولیه نیز افزایش یافته و متعاقبا هزینه تولید خودرو نیز بالا رفته تا جایی که افزایش ۱۶ درصدی داشته است.
افزایش قیمت دلار طی یکی دو هفته اخیر سبب شده است بار دیگر قیمت مواد اولیه نیز روند افزایشی به خود بگیرد. طی ماه‌های گذشته و با ثبات نسبی نرخ ارز، قیمت مواد اولیه تولید خودرو نیز دارای ثبات نسبی بود. اما به‌نظر می‌رسد افزایش قیمت ارز و صعودی بودن آن دور تازه‌ای از افزایش هزینه‌های تولید به وجود بیاورد.
از ابتدای سال تاکنون هزینه تولید خودرو حدود 16درصد افزایش داشته است و روند فعلی نرخ ارز هم سبب افزایش بیشتر هزینه‌های تولید خواهد شد. اما نرخ دلار تا چه اندازه بر قیمت خودرو تاثیرگذار است؟ افزایش نرخ ارز چگونه بر قیمت مواد اولیه و در نتیجه بهای قطعات اثرگذار خواهد بود و چگونه می‌توان قیمت قطعات را در یک حد ثابت نگه داشت و مانع تاثیر افزایش نرخ دلار در قیمت قطعات شد؟
در بخش پایانی مصاحبه با مازیاربیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، به بحث درخصوص تاثیر نرخ ارز بر هزینه‌های تولید خودروساز و قطعه‌ساز و همچنین بحث عرضه مواد اولیه به این بخش از صنعت کشور پرداختیم.
تاثیر نرخ ارز بر هزینه‌های تولید خودروساز و قطعه‌ساز
طی روزهای اخیر دلار روند افزایشی به خود گرفته است. ضمن این که از ابتدای سال نیز تورم در اقتصاد وجود داشته و قیمت کالاها افزایشی بوده است. رشد نرخ دلار چقدر بر قیمت مواد اولیه و هزینه تولید خودروسازان تاثیرگذار است؟
بحث دلار باید از این مسائل جدا باشد. مشکل اصلی دلار نیست. حداقل در تولید خودرو دلار تاثیر بسیار کمی دارد و شاید کمتر از 20درصد تاثیر دارد. به‌طورمثال اگر دلار 5هزار تومان گران شود، تاثیر آن در قیمت خودرو شاید یک‌هزار تومان باشد. اما مشکلی که با آن مواجه هستیم، قیمت فروش مواداولیه است که به تبع نرخ دلار افزایش قیمت دارند. آلومینیوم و مس و فولاد و... برمبنای نرخ جهانی و تبدیل ریال به دلار همان روز محاسبه می‌شود.
نتیجه این می‌شود که وقتی نرخ دلار بالا می‌رود، قیمت این مواد اولیه هم افزایش پیدا می‌کند. هرچقدر هم که قطعه‌سازان قطعات را داخلی‌سازی و خودکفا می‌کنند، با افزایش قیمت مواداولیه، عملا بین آن هدفی که برایش برنامه‌ریزی شده است، فاصله ایجاد می‌شود.
درحال‌حاضر فولاد ایران گران‌تر از قیمت جهانی فولاد است. اگر ما از بازار جهانی فولاد را تهیه کنیم، 10درصد ارزان‌تر تمام می‌شود. بنابراین ازیک‌سو این دور باطلی که به قطعه‌سازان خودکفایی ایجاد می‌کنند و از سمت دیگر مواد اولیه افزایش قیمت پیدا می‌کند، سبب شده است مردم هم تاثیر این خودکفایی را حس نکنند.
به نظر من افزایش نرخ دلار بیشتر از این‌که بر قطعات خودرو تاثیرگذار باشد، بر مواد اولیه تاثیرگذار خواهد بود. این در حالی است که همه منابع اولیه در داخل تولید می‌شود. بنابراین باید سازوکاری تعیین شود تا مواد اولیه را که از خاک کشور تولید می‌شود، به دلار وابسته نکنیم. اما اگر چاره‌ای نباشد و دولت و مجلس نیز همچنان حساسیت داشته باشند که مواد اولیه بر مبنای دلار فروخته شود، بخش دیگر تولید یعنی خودرو را هم باید بر مبنای دلار به فروش برسانند.
این چرخه باطلی است که ابتدای زنجیره بر مبنای قیمت بورس کالا تعیین می‌شود و انتهای زنجیره قیمت‌گذاری دستوری انجام می‌شود؟! باید یک سیاست برای کل زنجیره اعمال شود.
آیا برآوردی از افزایش هزینه های تولید خودروسازان و قطعه سازان از ابتدای سال تاکنون انجام شده است؟
برآوردی که ایران‌خودرو و سایپا درخصوص افزایش هزینه‌های تولید طی سال جاری انجام داده‌اند، چیزی حدود 15 تا 16درصد است. این افزایش هزینه‌های تولید به دلیل افزایش نرخ دستمزد و هزینه‌ها سربار و... بوده است.
قیمت مواد اولیه از ابتدای سال تاکنون چه تغییراتی را شاهد بوده است؟
قیمت مواد اولیه از ابتدای سال تا دو هفته پیش تثبیت شده بود و چندان نوسانی نداشت. اما از دو هفته گذشته که نرخ دلار روند افزایشی داشته، قیمت مواد اولیه هم در بازار شروع به رشد کرده است. یعنی بازار معمولا همزمان با افزایش نرخ دلار افزایش قیمت مواد اولیه را اعمال می‌کند. اما طی این هفته افزایش قیمت مواد در بورس کالا هم قابل انتظار خواهد بود. به‌هرحال دلار روند صعودی به خود گرفته و مواد اولیه هم به تبع آن افزایش نرخ خواهد داشت.
بحث عرضه مواد اولیه به چه صورت بوده است؟ آیا کاهش عرضه مواد فولادی یا پتروشیمی رخ داده است یا خیر؟
در بحث فولاد که ماده اصلی مورد نیاز ماست، تولید داخل کفاف نیاز تقاضای تولیدکنندگان را نمی‌دهد. بنابراین عرضه فولاد با برنامه‌های مختلفی مدیریت می‌شود. مثلا اقدام به کاهش سهمیه برای صنایع مختلف کرده‌اند. درحال‌حاضر عرضه در بخش فولاد بسیار کم شده است و تولیدکنندگان علاوه بر بحث قیمت این مواد که با قیمت دلار رشد می‌کند، با نابسامانی در بازار این ماده نیز مواجه هستند. عدم کفاف تولید برای نیاز داخل باعث می‌شود دلالان در بازار قدام به افزایش قیمت‌ها کنند.
آیا بحثی درخصوص تامین واردات فولاد به دلیل کمبود تولید داخل هم شده است؟
بله؛ در همین زمینه یک مجوز هم صادر و سبب شده بود بازار هم به یک ثبات نسبی برسد. قرار است بر اساس مجوزی که صادر شده است فولاد وارد کشور شود.
آیا قطعه سازان تقاضایی برای واردات فولاد ارائه نکرده اند؟
برای واردات یک تناژ مشخص تعیین شده است و هر شخص یا شرکتی می‌تواند تقاضای واردات داشته باشد. زمانی که میزان مجموع تقاضا به آن تناژی که اعلام کرده‌اند برسد، وزارت صمت اجازه واردات فولاد را صادر می‌کند. در این بخش، خودروسازان به دنبال واردات ورق خودرو هستند.
در شرایط فعلی با کاهش عرضه خودرو در بازار هم مواجه هستیم. تعداد خودروهایی که فاکتور می شوند، به شدت کاهش پیدا کرده، درحال حاضر میزان خودروهای ناقص خودروسازان چقدر است؟
طی روزهای گذشته که تعطیلات سراسری در کشور داشتیم، خودروسازان بخشی از خودروها را تکمیل کردند. اما پیش از تعطیلات حدود 130هزار خودرو ناقص در خودروسازی‌ها وجود داشت که قطعا در این مدت این رقم کاهش پیدا کرده است.
مشکل اساسی در تولید خودروهای ناقص بحث قطعات الکترونیکی و کمیاب شدن آن‌هاست. بخشی از این مشکل به تحریم‌های اقتصادی بازمی‌گردد و مشکل دیگر به همان کمیاب‌شدن این قطعات بازمی‌گردد. قیمت آی‌سی در سطح دنیا 4 برابر شده، این موارد باعث شده است خودروهای ساخت داخل هم با کمبود قطعات الکترونیکی مواجه شوند و به‌صورت ناقص تولید شوند. نزدیک به دو سال است که عادت کرده‌ایم خودروسازان همیشه یک مقدار خودرو کف داشته باشند.
بحث بدهی خودروسازان به قطعه سازان در چه مرحله ای قرار دارد؟ ظاهرا بخشی از این طلب از طریق اوراق گام پرداخت شده است.
با برخی بانک‌ها تفاهماتی انجام شده است و تعدادی از قطعه‌سازان اوراق گام را تحویل گرفتند و بخشی از مطالبات از این طریق تامین شد. درواقع گره کوری که اوایل در این اوراق ایجاد شده بود، باز شد. اما فلسفه اوراق گام این بود که بتوان آن را به‌صورت اعتباری در زنجیره تامین بچرخانیم، نه این‌که قطعه‌ساز آن را دریافت کرده و اقدام به نقد کردن آن کنند. بحث این بود که قطعه‌ساز هم بتواند آن را به زنجیره پایین‌دستی منتقل کند.
این اوراق در حال حاضر چگونه نقد می شود؟
با بانک‌های عامل صحبت شده است و آن‌ها این اوراق را تنزیل می‌کنند. قرار بود قطعه‌سازان این اوراق را به تولیدکننده مس و فولاد و... انتقال دهند. اما متاسفانه تولیدکنندگان مواد اولیه هنوز مجاب نشده‌اند که از این اوراق استفاده کنند و قطعه‌ساز به نقطه پایانی این اوراق تبدیل شده است.
همچنین بخوانید:
انحصار واردات خودرو برای خودروسازان شرط عجیب آزادسازی واردات!
برنامه خودرویی فاطمی امین ؛ تخیلی و غیرممکن!
منبع: دنیای خودرو