کشف سیاره کوتوله در لبه منظومه شمسی خبرساز شد!

به گزارش کلیک، در حدود فاصله ۸٫۵ میلیارد مایلی تخمین زده شده از مرکز منظومه شمسی، یک سیاره کوتوله کوچک در حال چرخش به دور مدار خورشید یافت شد. این سیاره در حالی برای هزاران سال ناشناخته و غیر قابل تشخیص مانده که بیش از دو برابر فاصله پلوتون تا خورشید، با آن فاصله دارد.

این سیاره که از آن به عنوان ۲۰۱۴ UZ224 یاد می شود، ۳۳۰ مایل عرض دارد و هر سال در آن معادل ۱۱۰۰ سال زمینی است. دانشمندان کشف آن را به دوربین انرژی تاریک (Dark Energy Camera) در شیلی نسبت می دهند. ستاره شناس دیوید گردز در دانشگاه میشیگان که به توسعه دوربین کمک کرد، یک گروه از دانشجویان مقطع کارشناسی را در پیدا کردن اشیاء در حال حرکت در منظومه شمسی رهبری کرد.

از دیدگاه ما بر روی زمین، به نظر نمی رسد اشیایی مانند ستاره ها در حال حرکت باشند، اما سیاره ها یا سیارک ها زمانی که در تصاویر در طول شب ظاهر می گردند، در موقعیت های متفاوت و مبهمی دیده می شوند. اما تصاویر ۲۰۱۴ UZ224، در شب های متوالی ثبت نشدند و همین بی نظمی باعث به وجود آمدن مشکلاتی در روند مطالعه آن شد.

گردز خاطر نشان کرد: ما اغلب در یک شب خاص از یک سوژه تصویربرداری کرده و آن را مشاهده می کنیم؛ سپس دو هفته بعد از مشاهده اولی و پس از آن پنج شب بعد از مشاهده دیگر و چهار ماه بعد از دیگر مشاهده! بنابراین مشکل اتصال و هماهنگی میان این مشاهدات بسیار جنجال برانگیز خواهد بود. به همین علت، آن ها یک نرم افزار را توسعه دادند.

این سیارک، سومین شیء دور در منظقه کمربند کوییپر منظومه شمسی است که فراتر از مدار نپتون قرار دارد و این در حالی است که ۲۰۱۴ UZ224 نزدیک به ۱۴ میلیارد کیلومتر از آن فاصله دارد. همه این موارد در شرایطی است که می توان استدلال کرد این سیاره بسیار کوچک تر از آن است که بتوان آن را کوتوله نامید! بر اساس استانداردهای مطرح شده توسط ستاره شناسی بین المللی (IAU) :

یک «سیاره کوتوله" یک جسم آسمانی است که:

• در مداری به دور خورشید می چرخد
• دارای جرم کافی برای گرانش به منظور غلبه بر نیروهای جسم صلب است؛ به طوری که یک حالت تعادل هیدرواستاتیکی (تقریبا گرد) فرض می شود
• فضای اطراف چرخش خود را پاکسازی نکرده است
• یک ماهواره نیست

پلوتون، سرس، اریس، هائومیا و ماکیماکی تا به امروز توسط IAU به عنوان پنج سیاره کوتوله به رسمیت شناخته شده اند. همه این سیارات در کمربند کوییپر قرار دارند، به جز سرس که در کمربند سیارک قرار دارد. ده ها شیء دیگر به احتمال زیاد در منظومه شمسی وجود دارند که می توانند سیارات کوتوله بعدی باشند که به تایید IAU می رسند. شایان ذکر است که پلوتون بزرگترین سیاره کوتوله شناخته شده است و قطری معادل ۱۴۷۵ مایل (۲۳۷۴ کیلومتر) دارد و ۲۴۸ سال زمینی طول می کشد تا یک دور کامل به دور خورشید بچرخد.

گردز و تیم او بر عقیده خود مبنی بر این که UZ224 در واقع یک سیاره کوتوله است، ایستادگی می کنند؛ هر چند گردز اذعان دارد که برخی از ستاره شناسان، به دلیل اندازه بسیار کوچک این سیاره، نتوانند حتی آن را یک سیاره کوتوله بنامند!

مانفرد کانتز، متخصص فیزیک نجومی در دانشگاه تگزاس در آرلینگتون توضیح داد: ۲۰۱۴ UZ 224 سومین شی شناخته شده دور از خورشید است، در حالی که هنوز هم عضوی از منظومه شمسی است محسوب می شود! درک اشیاء فراتر از سیاره نپتون در حوالی منظومه شمسی، سرنخ مهمی را در مورد منشا و روند شکل گیری منظومه شمسی به ما می دهد؛ از جمله فرآیندهایی که درست پس از شکل گیری منظومه شمسی در حال وقوع بوده و هستند.