افسردگی فصلی چیست و چطور باید با آن مقابله کرد؟

افسردگی فصلی چیست؟

افسردگی فصلی که گاهی به آن افسردگی زمستانی یا افسردگی تابستانی گفته می‌شود، به نوعی اختلال در خلق و خوی افراد اشاره می‌کند که تنها در برهه‌ای از سال پدید می‌آید.

افسردگی فصلی نخستین بار توسط نورمان روزنتال در سال 1980 شناسایی شد. اختلال عاطفی فصلی یک مشکل روانی است که با تغییر فصل به وجود آمده و علائم افسردگی را در فرد ایجاد می‌کند.

خواب و خوراک بیش از حد معمول، حس بی‌انگیزگی و همین‌طور احساس خستگی و در بدترین حالت، مشکل تمرکز و یا فکر کردن به خودکشی، جزو علائم افسردگی فصلی به حساب می‌آیند.

افسردگی فصلی تفاوت زیادی با دل‌مردگی داشته و علاوه بر دوره طولانی‌تر، علائم آن نیز شدیدتر است.

همچنین بخوانید: رهایی از افکار منفی با ۷ روش کاربردی و موثر

دلایل افسردگی فصلی چیست؟

علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نشده است. نور یکی از دلایل احتمالی اختلال عاطفی فصلی به حساب می‌آید. طبق یکی از فرضیه‌های مطرح در این زمینه، افراد ساکن در مناطق جغرافیایی با روزهای کوتاه و شب‌های طولانی، بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی فصلی هستند چون نور آفتاب به اندازه کافی به مردمان این نواحی نمی‌رسد.

نور آفتاب یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار روی ساعت بیولوژیکی بدن است. ساعت بیولوژیکی بدن به نوبه خود هورمون‌ها، خلق و خو و خواب انسان را تنظیم می‌کند.

همچنین گفته می‌شود در دوره‌ای از سال، ملاتونین بیشتری در افراد ترشح می‌شود. این هورمون در تنظیم چرخ خواب و بیداری نقش دارد. با افزایش ملاتونین، سطح سروتونین کاهش می‌یابد که نوعی انتقال‌دهنده عصبی در بدن به حساب می‌آید.

عوامل ارثی نیز جزو دلایل احتمالی افسردگی فصلی به حساب می‌آیند. افرادی که سابقه اختلالات روانی در خانواده‌های آن‌ها وجود دارد بیشتر در معرض این بیماری قرار دارند.

افسردگی شدید فصلی در صورت عدم رسیدگی به موقع، پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت. از دست دادن شغل یا جدایی از شریک زندگی از جمله تبعات احتمالی این بیماری به شمار می‌آیند که آینده فرد را به شکل جدی مورد تأثیر قرار می‌دهند.

اختلال عاطفی فصلی معمولا از ماه‌های مهر و آبان آغاز شده و تا اسفند یا اواخر فروردین ادامه پیدا می‌کند. هرچند برخی افراد ممکن است علائم را زودتر یا دیرتر حس کنند.

راه‌های مقابله با افسردگی فصلی

اختلال عاطفی فصلی تنها توسط پزشک متخصص تشخیص داده می‌شود. ولی روش‌های مؤثری برای مقابله با این بیماری وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

بهترین راه مقابله با افسردگی فصلی استفاده از جعبه نور است که به عنوان خورشید عمل می‌کند. فرد مبتلا به این بیماری باید حدود 30 دقیق در مقابل آن بنشیند تا ریتم بدن تنظیم شده و ملاتونین به موقع و به اندازه ترشح شود.

نوردرمانی نیز یکی از بهترین روش‌های درمان اختلال عاطفی فصلی است. فرد مبتلا بهتر است حداقل روزی 20 دقیقه پیاده‌روی کرده و در معرض نور خورشید قرار گیرد.

ورزش نیز تأثیر زیادی در درمان هر نوع بیماری، از جمله افسردگی دارد. در این مورد خاص، ورزش در فضای باز توصیه می‌شود. اگر قادر به ترک منزل نیستید، در کنار پنجره ورزش کنید.

خوردن ویتامین دی در بهبود افسردگی فصلی کم می‌کند و ارتباط مستقیمی با این بیماری دارد. در واقع به سبب رویه زندگی امروزی، مصرف به اندازه ویتامین دی برای همه توصیه می‌شود.

رایحه درمانی یکی دیگر از روش‌های مقابله با اختلال عاطفی فصلی است. اسانس‌ها (مخصوصا اسانس صنوبر) نقش مؤثری روی آن ناحیه از مغز دارند که خلق و خو، اشتها، خواب و همین‌طور ساعت بدن را تنظیم می‌کند.

پایبندی به یک برنامه زندگی منظم و رعایت رژیم غذایی سالم، یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در بهبود افسردگی فصلی به حساب می‌آید. از الکل و شیرینی دوری کرده و انرژی بدن را به حد مناسب برسانید.

داروهای ضدافسردگی آخرین راه مقابله با این بیماری هستند که حتما باید توسط پزشک متخصص تجویز شوند. البته طبق تحقیقات به عمل آمده، داروی ضدافسردگی نباید خواب‌آور باشد.

در نهایت باید گفت وقت‌گذرانی با دوستان و عزیزان بهترین راه مقابله با افسردگی است. تنهایی و انزوا موجب تشدید علائم اختلال عاطفی فصلی می‌شود.

اگر تاکنون دچار افسردگی فصلی شده‌اید، علائم و تجربیات خود را با ما و سایر خوانندگان عزیز به اشتراک بگذارید.