آیا استفاده از فیلترشکن جرم است؟

آیا استفاده از فیلترشکن جرم است؟

فیلترینگ در ایران یکی از راهکارهایی است که شورای عالی فضای مجازی برای اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها اتخاذ می‌کند. در چند سال اخیر شاهد فیلتر شدن شبکه‌های اجتماعی توییتر و فیسبوک و پیامرسان تلگرام بودیم. این اتفاق باعث شده است که کاربران ایرانی برای استفاده از این اپلیکیشن‌ها، از نرم‌افزارهای تغییر IP موسوم به فیلترشکن استفاده کنند.

در چند ماه گذشته نیز طرح جنجالی صیانت از حقوق کاربران ، بحث استفاده از فیلترشکن را داغ کرده است. به طوری که بر اساس جزئیات این طرح برخی نمایندگان درباره مجازات استفاده از فیلتر شکن صحبت کرده‌اند. اما همچنان این سوال مطرح است که استفاده از فیلترشکن جرم است؟

قانون جرائم رایانه‌ای درباره استفاده از فیلترشکن

جرائم استفاده از فیلتر شکن

در بخشی از طرح صیانت از حقوق کاربران درباره استفاده از VPN آمده است: «هر شخص با نقض تدابیر مسدودسازی در پیامرسان‌های غیرقانونی فعالیت موثر داشته باشد، علاوه بر ضبط منافع و عواید مالی حاصله به مجازات تعزیری درجه ۷ و در صورت تکرار به مجازات تعزیری درجه ۶ محکوم خواهد شد. همچنین، طراحی و عرضه ابزارهای دور زدن فیلتر مانند VPN جرم تلقی شده و فرد خاطی به حبس یا جزای نقدی محکوم خواهد شد.»

با توجه به متن این طرح، سیدعلی یزدی‌خواه، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، جرم‌انگاری استفاده از فیلترشکن توسط مجلس را رد کرده است. وی در مصاحبه خود با خبرگزاری خانه ملت گفته است: «در طرح صیانت از حقوق کاربران، هیچ جرم‌انگاری برای استفاده کاربران از فیلترشکن و VPN نشده است. بنابراین، کاربران می‌توانند از این نرم‌افزارها استفاده کنند.

اما مؤسسات و شرکت‌هایی که بدون گرفتن مجوز از فیلترشکن استفاده کنند، جرائمی برایشان تعریف شده که طبق قانون جرائم رایانه ای با آنها برخورد خواهد شد.»

لازم به ذکر است، استفاده صرف از فیلترشکن جرم محسوب نمی‌شود. در بند ج ماده ۲۵ قانون جرایم رایانه‌ای، انتشار فیلترشکن‌ها و آموزش عبور از فیلترینگ جرم شناخته شده است. اما در این قانون اشاره‌ای به استفاده از این نوع نرم‌افزارها نشده است.

بنابراین، استفاده‌کنندگان از VPN و نرم‌افزارهای تغییر IP مجرم نیستند. در قانون جرایم رایانه‌ای نیز جرم‌انگاری دقیقی نسبت به این موضوع مطرح نشده است.