ترابردپذیری و تحرک‌پذیری قابلیت‌های جدید فناوری بی‌سیم کشور

از ارائه اولین پروانه‌های ارائه خدمات ارتباطات بی‌سیم ۱۲ سال می‌گذرد و اکنون با نزدیک شدن به پایان اعتبار این پروانه‌ها، کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در جلسه هفته گذشته خود اصول جدیدی را با عنوان اصول حاکم بر تجدید پروانه انتقال داده مبتنی بر فناوری بی‌سیم را تصویب کرد. براساس گفته‌های رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، قابلیت‌های جدیدی شامل ترابرد‌پذیری و تحرک‌پذیری به این پروانه‌ها اضافه شده و از سوی دیگر در این مصوبه‌ پسوند "ثابت" از این پروانه‌ها حذف شده است.

براساس خبری که روی سایت سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی قرار گرفته با توجه به نیاز بازار به رشد در حوزه اینترنت ثابت، کمیسیون این سازمان تصمیم گرفته تا تغییراتی را در پروانه‌های انتقال داده مبتنی بر فناوری بی‌سیم ثابت (FWA ) ایجاد کند. حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، در گفت‌وگو خود با روابط عمومی این سازمان در مورد جزییات تغییرات و قابلیت‌های جدید اضافه شده به این پروانه‌ها گفت: «در تجدید پروانه، قابلیت ترابردپذیری (Service Portability) و تحرک پذیری (Mobility) به پروانه‌ها اضافه شده تا دارندگان پروانه بتوانند از باند فرکانسی ۳۵۰۰ (که تا دوسال آینده بعنوان فرکانس نسل پنجم موبایل قابل بهره برداری خواهد بود) استفاده کنند.»

به باور فلاح این امکان باعث می‌شود دارندگان پروانه FWA بتوانند در حوزه های عمده فروشی به اپراتورهای ثابت و موبایل وارد شوند. همچنین براساس اظهارات رئیس رگولاتوری با توجه به امکان تحرک پذیری، یک دوره تنفس دو ساله برای دارندگان پروانه در نظر گرفته شده و دو سال پس از تمدید پروانه باید مانند اپراتورهای سیار ۱.۲۸ درصد از درآمد ناخالص سالیانه خود را به عنوان حق السهم پرداخت کنند. فلاح تاکید کرده که عمده تغییرات پروانه FWA در این دو حوزه بوده و دارندگان پروانه طبق مصوبه در سرویس عمده فروشی حق السهم نمی‌پردازند که این موضوع باعث می‌شود کم کم از بازار عمده فروشی هم سهمی به دست بیاورند.

فلاح در پاسخ به این سوال که چرا در مصوبه جدید حق السهم به جای حق الامتیاز در مصوبه قبلی، پیش‌بینی شده توضیح داد: «پیش از این در زمان صدور پروانه‌های FWA، مبلغ ثابتی به عنوان حق الامتیاز دریافت شده بود، با اتمام زمان اعتبار پروانه‌ها، اپراتورها یا باید مجدداً حق الامتیاز ثابت برای تجدید پروانه پرداخت می‌کردند که از نظر رگولاتوری این دیدگاه چندان با رویکرد توسعه سرویس متناسب نبود، یا اینکه متناسب با درآمدشان به رگولاتوری تسهیم درآمد پرداخت کنند.» فلاح ادامه داد: «حسن رویکرد دوم این بود که پولی به صورت یکجا از بخش ICT خارج نمی‌شد و توسعه اپراتورها آسیب نمی‌دید. ضمن اینکه اگر در حوزه ارزش باند اختصاص یافته به اپراتورها، همه پارامترها را در نظر نگرفته باشیم، خود کسب و کار این موارد را لحاظ می کند اگر ارزش باند خیلی فراتر باشد اپراتور درآمد بیشتری دارد، پس تسهیم بیشتری پرداخت می‌کند. در واقع در روش تسهیم درآمد ارزش باند فرکانسی که جزو منابع ملی محدود و انفال است، حفظ می‌شود.»

براساس اظهارت فلاح از سال ۱۳۸۷ تا کنون ۴ اپراتور FWA شروع به فعالیت کرده‌اند که در مجموع یک میلیون و ۸۰۰ هزار مشترک دارند. فلاح در این زمینه گفت:‌ «ارائه سرویس اینترنت بی‌سیم ثابت می‌توانست بیش از این مورد استقبال قرار بگیرد. پروانه آنها زمانی صادر شد که به جز رایتل هنوز مجوز ارتقای شبکه سایر اپراتورهای موبایل صادر نشده بود. به نظر من متناسب با نیاز و ظرفیتی که در بازار وجود داشت عمل نکرده‌اند.» فلاح در مورد دلایل این شرایط به وجود آمده توضیح داد:‌ «شاید یکی از دلایل آن عدم سرمایه‌گذاری لازم در این حوزه است. این سرویس نیازمند یک سرمایه‌گذاری جدی است و شاید توان بخش خصوصی در حد سرمایه‌گذاری مورد نیاز این حوزه نبود. ایرانسل هم بعنوان یکی از دارندگان پروانه که توان سرمایه‌گذاری داشت، بیشتر روی توسعه شبکه موبایل متمرکز شد و از طرف دیگر در این سال‌ها به دلیل عدم توسعه سرویس اینترنت ثابت، ذائقه مردم به سمت استفاده از اینترنت موبایل تغییر کرده است.»

فلاح ابراز امیدواری کرده که با تمدید پروانه‌های جدید و اضافه شدن قابلیت‌هایی به آنها ضعف‌های چند سال گذشته در این زمینه جبران شود. رئیس رگولاتوری با اشاره به مطالعات این سازمان روی بخش اینترنت بی‌سیم ثابت و تاثیرات آن بر اکوسیستم ICT کشور گفت:‌ «روند بین المللی حاکی از رشد ۱۱۷ برابری کل بازار و رشد ۱۸۰ برابری بازار ارایه خدمات FWA در مدت ۷ سال آینده است. ضمن آنکه پیش‌بینی‌ها نشان می دهد با توسعه و تجاری سازی نسل پنجم موبایل حدود ۲۵ درصد از ترافیک این نسل متعلق به اپراتورهای FWA است.»