علت شکست فرانچایزهای برتر صنعت بازی‌های ویدیویی چیست؟

به گزارش کلیک، برای مدت زمان بسیار طولانی است که فرانچایز‌های مطرح و بزرگ بازی به عنوان پادشاه قلعه بازیسازی حکومت می‌کنند و بر تاج و تخت ساخته شده از چند میلیون دلار کمپین تبلیغاتی نشسته‌اند. حتی ما در بسیاری از تبلیغات نوشیدنی‌های انرژی‌زا و همچنین لانچ پارتی‌های افراد مشهور و هنرپیشه‌ها تبلیغات فرانچایز‌های برتر بازی را دیده‌ایم. آن‌ها به وضوح بر این صنعت پادشاهی می‌کنند. اما این روز‌ها اوضاع کمی تغییر پیدا کرده است و فروش برخی از بزرگترین فرانچایز‌ها در دنیای بازی‌های ویدیویی با افت قابل توجهی مواجه شده است. فرانچایز Call of Duty بیش از یک دهه است که در دنیای بازی‌های رایانه‌ای ظاهر شده است و آن گونه که می‌بایست نسبت به اجداد و پیشینیان خود موفق عمل کند، اینگونه عمل نکرده است. سری تحسین برانگیز هیتمن از نگاه منتقدان در حال حاضر به ورطه‌ نابودی می‌رود و استودیوی سازنده آن درصدد است تمامی حقوق و امتیاز‌های بازی و استودیو را به مزایده بگذارد و به بهترین پیشنهاد تقدیم کند.

حتی بازی Mass Effect که تجربه‌‌ی بسیار لذت بخش از حضور در فضا را برای گیمر‌ها فراهم کرده بود به لطف آخرین قسمت از این فرانچایز محبوب، این تجربه خوش و لذت بخش را به یک خاطره تلخ تبدیل کرد و از نگاه منتقدان و حتی مخاطبان معمولی چهارمین قسمت از سری بازی‌های Mass Effect یک شکست سنگین برای این مجموعه محسوب می شود که اعتبار کلی فرانچایز را زیر سوال برد.

در بعضی از فرانچایز‌های بزرگ بازی مانند Call of Duty، سازندگان و توسعه‌دهندگان بازی از یک استراتژی مخصوص برای افزایش موفقیت بازی استفاده کردند که البته برخی از بخش‌های این استراتژی برای کمپانی سازنده سودآور بود چرا که به عنوان مثال Map Pack‌های بازی Call of Duty را با قیمت‌های بالا به گیمر‌ها می‌فروختند. در کنار جنبه سودآوری این استراتژی، کمپانی سازنده برای افزایش محبوبیت بازی خود از هنرپیشگان مشهور برای صداپیشگی کاراکتر‌ها و شخصیت‌های بازی COD استفاده کرد.

همه موارد گفته شده تا حدودی توانستند اعتبار فرانچایز بازی را حفظ کنند اما در ارتقا و افزایش این اعتبار و ارزش تاثیر به‌سزایی نگذاشتند. مخاطبان و گیمر‌ها هر سال با یک بازی روتین‌مانند و قابل پیش بینی شده مواجه می‌شدند که فقط در بعضی از جنبه‌ها نسبت به عناوین قبلی فرانچایز بازی متفاوت عمل می‌کرد و این خود یکی از دلایلی محسوب می‌شد که از ارزش و اعتبار فرانچایز کاسته شود و آن را حتی به ورطه سقوط نزدیک کند.

در خصوص فرانچایز‌های بزرگ ورزشی که هر ساله به نظر می‌رسد موفقیت مالی را برای ناشران بازی حاصل می‌کند باید گفت که یک ناشر بازی ورزشی چند میلیون دلار به پروژه فرانچایز هزینه می‌کند؟ و آیا به آن موفقیت تضمین شده‌ای که در نظر داشت، می رسد؟ در بعضی از فرانچایز‌های ورزشی، ناشر خود به تنهایی چند میلیون دلار هزینه می کند اما در نهایت آن درآمدی را که پیش بینی کرده بود بدست نمی‌آورد.

خط فرانچایز Call of Duty

اجازه بدهید درباره فرانچایز Call of Duty صحبت کنیم. این فرانچایز محبوب به تدریج بزرگ و بزرگ‌تر شد و از زمانی که کمپانی‌های Activision و Infinity Ward تصمیم گرفتند بازی را از سبک جنگ جهانی دوم خارج کنند و به سمت جنگ‌های مدرن و امروزی سوق دهند، تنوع زیادی در این سری ایجاد شد. این یک ریسک بزرگ برای فرانچایز Call of Duty‌ محسوب می‌شد اما طراحان و توسعه دهندگان بازی به فکر ایجاد تنوع و خلاقیت در بازی بودند به همین دلیل از سال ۲۰۰۷ تصمیم به تغییر جو و اتمسفر بازی Call of Duty از جنگ جهانی دوم به جنگ‌های مدرن امروزی شدند.

نه بازی بعد، و پس از شماری از DLC‌های گران‌قیمت، سال گذشته بازی Call of Duty: Infinite Warfare درنهایت نشان داد که مسیر شکست این فرانچایز را از سال ۲۰۱۵ و از بازی Call of Duty: Black Ops3 ادامه می‌دهد. اجازه بدهید شفاف‌تر توضیح بدهم. بازی Call of Duty: Infinite Warfare نتوانست برای این فرانچایز سودآور باشد اما این بازی توانست در هفته اول عرضه خود ۱٫۸ میلیون نسخه به فروش برساند و به عنوان پرفروش‌ترین بازی سال ۲۰۱۶ در آمریکا شناخته شود. با توجه به اینکه Infinite Warfare پس از عرضه، با استقبال زیادی از طرف گیمرها مواجه نشد و از زمانی که این عنوان معرفی شده است، اصلا نتوانست مورد توجه قرار بگیرد. همین موضوع باعث شد که رقابت بین Call of Duty: Infinite Warfare وBattlefield 1 به اوج خودش برسد و خیلی‌ها احتمال دادند که این بازی اصلا فروش جالبی نداشته باشد؛ اما به نظر می‌رسد که چنین اتفاقی نیافتاده و در حالی که در خبرها گفته شده فروش Call of Duty: Infinite Warfare در مقایسه با قسمت‌های قبلی این مجموعه بازی‌ها ۵۰ درصد کاهش داشته، باز هم توانسته به عنوان پرفروش‌ترین بازی سال ۲۰۱۶ دست پیدا کند.در ماه فوریه آقای Eric Hirshberg از شرکت اکتیویژن گفت که بازی Call of Duty: Infinite Warfare به عنوان پرفروش‌ترین بازی کشور آمریکا در سال ۲۰۱۶ تبدیل شده است." این اتفاقی است که در هشت سال گذشته برای تمام قسمت‌‌های مجموعه ندای وظیفه رخ داد. البته اکتیویژن میزان فروش دقیق این بازی را اعلام نکرد و حتی مشخص نشده که میزان فروش فیزیکی و دیجیتالی این عنوان چقدر بوده است.البته باز هم باید به این موضوع اشاره کنیم که استقبال از این بازی کمتر از قسمت‌های قبلی بوده، با این حساب باز هم توانسته به عنوان پرفروش‌ترین بازی سال ۲۰۱۶ شناخته شود.

بسیاری از عوامل در بازی وجود دارند که به مراتب بیشتر مورد توجه تحلیلگران،کارشناسان و مفسران صنعت بازی‌های‌ رایانه‌ای قرار می‌گیرد. این یک واقعیت ساده است که سری بازی‌های Call of Duty مدت طولانی است که از خستگی و کهنگی فرانچایز رنج می‌برند. و در نهایت رفته رفته به پوچی و سقوط نزدیک می‌شوند. پس از آن که چرخه انتشار سالانه توسط استودیو‌های متعددی طراحی شد هدف این چرخه طراحی،توسعه و عرضه سه بازی Call of Duty در یک زمان شد که در تاریخ این فرانچایز بی سابقه بود. در مقابل کمپانی یوبی‌سافت برای فرانچایز محبوب خود یعنی Assassin's Creed هدف متفاوتی را پیش گرفت و قرار بر این شد که در بدترین حالت هر سال یک عنوان از فرانچایز Assassin's Creed به بازار‌های جهانی عرضه شود. در ادامه جدیدترین بازی AC در سال ۲۰۱۷ معرفی و عرضه خواهد شد که دقیقا به فاصله زمانی یک سال از عنوان قبلی، بازی جدید به بازارهای جهانی عرضه می‌شود.

حرکت Call of Duty به سمت جنگ‌های جهانی دوم می‌تواند به ترمیم زخم‌های این فرانچایز در کوتاه مدت کمک کند. اما شاید تا سال ۲۰۱۸ شاهد یک نسخه‌ی جنگ جهانی از بازی Call of Duty نباشیم. یکی از دلایلی که بازی Battlefield 1 به سمت جنگ جهانی اول رفت جذابیت دوچندان جو و اتمسفر جنگ جهانی در میان مخاطبان و گیمر‌ها بود. به همین خاطر کمپانی‌های EA و DICE تصمیم گرفتند سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را در به نمایش گذاشتن جنگ‌های جهانی اول و دوم از طریق بازی Battlefield بکنند.

علت و معلول

اما درباره فرانچایز Mass Effect چگونه می‌اندیشید؟ بدون شک سری بازی‌های Mass Effect از خستگی فرانچایز و نام تجاری‌اش رنج نمی‌برند. بعد از گذشت پنچ سال از عرضه بازی Mass Effect 3 انتظار یک بازی موفق و پر فروش را از کمپانی BioWare داشتیم چرا که سه‌گانه Mass Effect تا پنچ سال پیش هم از لحاظ فروش و هم از لحاظ رتبه و نمره منتقدان در مقام‌های بالایی قرار داشت. درست همانند مشکلات فرانچایز Call of Duty با بازی Infinite Warfare، بازی Andromeda یک بازی‌ای بود که در چند جبهه به نبرد و مبارزه می‌پرداخت. در سال ۲۰۱۲، ماه مارس یک ماه مرده برای صنعت بازی‌های رایانه‌ای محسوب می‌شد. به همین دلیل کمپانی‌های EA و BioWare تصمیم گرفتند انتشار بازی Mass Effect 3 را به ماه مارس موکول کنند. سه ماهه اول سال ۲۰۱۷، سه ماهه‌ی پر رونقی برای صنعت بازی های ویدیویی و حتی کنسول‌های بازی بود چرا که کنسول خانگی و دستی نینتندو به نام Switch نیز در ماه مارس عرضه شد و مقارن با آن بازی Mass Effect Andromeda به بازار‌های جهانی منتشر شده بود. البته رونق سه ماهه اول سال ۲۰۱۷ در صنعت بازی‌های ویدیویی و کنسول‌های بازی دلیل بر عدم موفقیت بازی Mass Effect Andormeda نمی‌شود اما تاثیرگذار بود. بازی Mass Effect Andromeda از حیث کمبود‌ها و فقدان‌هایی که در زمینه انیمیشن‌‌ها و جزییات گرافیکی که داشت نتوانست بسیار موفق ظاهر شود البته از ضعف داستانی بازی هم نمی‌توان چشم‌پوشی کرد. در هر صورت Andromeda متاسفانه اعتبار چندین ساله فرانچایز محبوب Mass Effect را زیر سوال برد و نتوانست رضایت منتقدان و مخاطبان خود را جلب کند. به گفته بسیاری از تحلیلگران صنعت بازی‌های ویدیویی، Andromeda شکست سنگین BioWare در فرانچایز Mass Effect محسوب می‌شود.

چشم‌انداز تغییر

فرانچایز Mass Effect تنها قربانی شکست فرانچایز‌ها به شمار نمی‌آید. فرانچایز‌های برتر دیگری با افت‌های بسیاری در زمینه سود و فروش مواجه شده‌اند. توسعه‌دهنگان این فرانچایز‌ها راه بزرگی را در پیش رو دارند و می‌توانند تغییرات شگرفی در احیا و بازسازی فرانچایز‌های محبوب و برتر صنعت بازی‌های ویدیویی ایجاد کنند. به عنوان سه‌گانه تحسین برانگیز Mass Effect تا سال ۲۰۱۲ به خوبی توانست در میان منتقدان و مخاطبان خود بدرخشد اما پس از یک وقفه پنچ‌ساله و با عرضه بازی Mass Effect Andromeda امید‌ها را به ناامیدی تبدیل کرد با این حال این فرانچایز می‌تواند دوباره راه سه‌گانه قبلی را ادامه دهد اما نیاز به احیا و بازسازی عمده دارد.

ناشران بازی انتظارات فوق‌العاده‌ای از یک فرانچایز درجه A دارند. در واقع می‌توان گفت فروش چند میلیون نسخه‌ای از یک بازی صرفا ملاک ناشر بازی محسوب نمی‌شود بلکه ناشران بیشتر به دنبال عملکرد قوی بازی از دید منتقدان و مخاطبان هستند. دو بازی ریبوت شده Tomb Raider از کمپانی Square Enix نمونه بارزی از موفقیت در فروش و عملکرد می‌باشد. شاید در نگاه اول فروش سهام و امتیازات کمپانی Io Interactive و سری بازی‌های Hitman شوک‌آور نباشد چرا که این فرانچایز در چند سال اخیر نتوانسته همانند دوران اولیه و اوج خود موفق ظاهر شود.امیدوار هستیم کمپانی‌های بازیسازی با احیا و بازسازی صحیح برخی از فرانچایز‌های محبوب آن‌ها را زنده نگه دارند. در صورتی که فرانچایزی پتانسیل احیا شدن مجدد را نداشته باشد بهتر است بودجه‌ای را که برای بازسازی فرانچایز مصرف می‌شود، در جهت تولید و توسعه یک IP جدید و خلاق استفاده شود.