بیت کوین و انتخابات! | ارز دیجیتال چه جایگاهی در وعده‌های انتخاباتی کاندیداها دارد؟
رسانه کلیک - چیزی نزدیک به ده روز تا برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری کشور زمان باقی مانده است. در سال‌های گذشته تلاطم‌های اقتصادی زیادی را پشت سر گذاشتیم، نرخ ارز تغییرات عجیبی به خود دید و دغدغه معیشت و زندگی، ذهن بسیاری از مردم را به خود مشغول کرد.در چنین شرایطی طبیعی است که هر کدام از کاندیداها در وعده‌های انتخاباتی‌شان بکوشند نگاهی ویژه به اقتصاد داشته باشند و برنامه‌هایشان را در زمینه‌های احیا و حفظ ارزش پول ملی، کاهش نرخ ارز و وضعیت بازارهای سرمایه‌ای بگویند. همچنین در چند ماه اخیر صحبت از ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین هم در فضای رسمی و خبری کشور اوج گرفته و شاید برای عده‌ای این سؤال ایجاد شود که هریک از کاندیداها در صورت انتخاب شدن خود چه برنامه‌ای برای ترویج استفاده یا ممنوع کردن ارزهای دیجیتال دارند.
در چنین شرایطی طبیعی است که هر کدام از کاندیداها در وعده‌های انتخاباتی‌شان بکوشند نگاهی ویژه به اقتصاد داشته باشند و برنامه‌هایشان را در زمینه‌های احیا و حفظ ارزش پول ملی، کاهش نرخ ارز و وضعیت بازارهای سرمایه‌ای بگویند. همچنین در چند ماه اخیر صحبت از ارزهای دیجیتال و به ویژه بیت کوین هم در فضای رسمی و خبری کشور اوج گرفته و شاید برای عده‌ای این سؤال ایجاد شود که هریک از کاندیداها در صورت انتخاب شدن خود چه برنامه‌ای برای ترویج استفاده یا ممنوع کردن ارزهای دیجیتال دارند.
در گزارش زیر سعی کردیم با جست‌وجو در میان حرف‌ها و مصاحبه‌های اخیر کاندیداها، از نگاه و نظرشان درباره بیت کوین و دیگر ارزهای دیجیتال و آینده این ارزها پس از انتخابات جویا شویم.
عبدالناصر همتی
عبدالناصر همتی تا همین دو هفته پیش رئیس کل بانک مرکزی کشور بود؛ نهادی که بیش از هر چیز با حوزه ارزهای دیجیتال در ارتباط است و تصمیم‌گیری‌های شاخص را در این حوزه بر عهده دارد. بنابراین بیشترین اظهارنظرهای رسمی در خصوص ارزهای دیجیتال از زبان او شنیده شده است.
همتی در آخرین روزهای اردیبهشت امسال در خصوص اخبار منتشر شده در مورد بستن درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارزی توسط بانک مرکزی گفته بود: «درخواست بنده همچون گذشته این است که مردم سرمایه‌های خود را به بازارهای غیررسمی که هیچ مجوزی از نهادهای قانونی ندارند، وارد نکنند.»
رئیس کل پیشین بانک مرکزی در مورد رمزارزهای استخراج شده در داخل هم گفته بود که تکلیف روشن است و می‌توان از آنها برای واردات کالا استفاده کرد.
همتی همچنین در خصوص مدیریت و تنظیم‌گری مبادلات سایر رمزارزها یادآور شده بود: «مدیریت و تنظیم‌گری مبادلات سایر رمزارزها نیازمند بررسی همه‌جانبه، جامع و منسجم است و معتقدم پیش از هرگونه اقدام سلبی یا حتی تسهیل‌گری، باید هماهنگی لازم بین تمام عوامل و ذی‌نفعان ایجاد شود.»
او همچنین در نشستی دیگر و دیدار با فعالان بازار سرمایه، با تأکید بر این مهم که نباید در خصوص رمزارزها شتاب‌زده عمل کرد، اظهار کرده بود: «تراکنش‌های حوزه رمزارزها از پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار است و تنها با بستن شتاب‌زده درگاه‌های بانکی مشکلات برطرف نمی‌شود.»
رئیس پیشین بانک مرکزی پیش‌تر در یادداشتی از رمزپول بانک مرکزی هم سخن گفته بود:
در سال‌های اخیر مباحث متعددی درباره نسبت بانک‌های مرکزی و رمزارزها و رمزپول‌ها در جهان مطرح شده است. خصوصاً نحوه تنظیم‌گری رمزارزها و نسبت آنها با سیاست‌گذاری پولی و ارزی از مباحث پرچالش این حوزه است... از همکارانم در ادارات ذی‌ربط بانک مرکزی خواسته‌ام بر اساس اقدامات انجام گرفته، مقررات انتشار رمزپول بانک مرکزی را بررسی کرده و جهت تصمیم‌گیری ارائه نمایند تا امکان استفاده از نتایج آن در سیاست‌گذاری پولی فراهم آید.
با این حال و پس از پایان دوره مسئولیت همتی در بانک مرکزی، تکلیف دولت با ارزهای دیجیتال هنوز روشن نشده است.
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی
امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی نماینده اصولگرای شهر مشهد در دوره‌های هشتم، نهم، دهم و یازدهم مجلس شورای اسلامی، اخیراً در گفت‌وگویی موضوع بورس و رمزارزها را به عنوان اولویت‌های دولت خود عنوان کرده است.
قاضی‌زاده هاشمی گفته: «رمزارزها و بورس تمام برنامه ما برای اقتصاد نیست، ولی باید تلاش کنیم آنها را از وضعیت بحرانی خارج کنیم.»
وی توضیح داد: «موضوع بورس و ارزهای دیجیتال امروز در کشور به یک بحران تبدیل شده است و باید به صورت اورژانسی و بحرانی این مشکلات را حل کنیم. اما این بدان معنا نیست که این دو موضوع، برنامه اساسی ما در حوزه اقتصاد است. موضوع اصلی اقتصاد کشور در ابتدا حل این دو بحران است. باید تمام تلاش خود را برای حل این دو موضوع قرار دهیم تا ظرف چند ماه آینده مردم به آرامش برسند و بتوانند در سال آینده زندگی خوبی داشته باشند.»
وی همچنین در گفت‌وگویی دیگر گفته است: «در کشور ما شبه‌پول قابلیت تبدیل شدن به پول را دارد و وارد طلا و ارز می‌شود و امروز وارد رمزارز شده است. نظام بانکی ما چنین کاری کرده است؛ درحالی‌که در بقیه نقاط دنیا پول و شبه پول قابل تبدیل شدن نیستند.»
قاضی‌زاده هاشمی یک ماه پیش گفت‌وگویی هم با خبرگزاری ایسنا انجام داده و در خصوص ویژگی‌های دولت هوشمند گفته بود:
دولت هوشمند دولتی است که نیازهای آتی جامعه بشری را ببیند و پیش‌بینی کند. امروز کل جهان فارغ از اقوام و قومیت‌ها به هم متصل است. وقتی پدیده‌ای جهانی می‌شود به سرعت گسترش می‌یابد؛ همچنان که در مورد کرونا این را شاهد بودیم، یا حتی تکنولوژی بلاک‌چین و بیت کوین. شاید 15 سال پیش یک نفر کاری در حوزه بلاک‌چین انجام داده که الان موضوع روز جهان شده است. دولت هوشمند دولتی است که 15 سال پیش وقتی چنین تکنولوژی ایجاد شد، آینده آن را ببیند و از همان موقع آثارش را پیش‌بینی کند. وقتی مردم به این پدیده رسیدند باید ببینند که دولت در مورد آن حرف دارد، برایش برنامه دارد و کارهایی انجام می‌دهد. آن وقت خاطرشان جمع می‌شود که یک نفر از طرف آنها هست که دیده‌بانی و امکان‌سنجی کند و نقاط قوت و فواید را بگیرد.
سعید جلیلی
سعید جلیلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در نشستی که در اسفند ماه سال 96 در خصوص ارزهای دیجیتال برگزار شده بود، گفته بود: «کشور باید بتواند در برابر پدیده‌های جدیدی که شکل می‌گیرد، حالت پیشگام داشته باشد و عقب نماند.»
وی تصریح کرده بود: «چنین پدیده‌ای که مدتی است در برخی کشور‌ها رایج شده و هم فضای مجازی و هم نظام پولی و ارزی آن کشور‌ها را تحت تأثیر قرار داده، برای ما نیز می‌تواند تبعات مثبت یا منفی داشته باشد. لذا اهمیت دارد که مجموعه نظام بتواند در این باره نگاه جامع و دقیقی داشته باشد تا آن میزانی را که این پدیده برای کشور فرصت‌های مثبت ایجاد خواهد کرد، استفاده کنیم و آن میزانی هم که از جنبه‌های مختلف اقتصادی، ارزی، بانکی، فنی و فضای مجازی جنبه منفی و تهدیدآمیز دارد، مدیریت کنیم.»
جلیلی در ادامه توضیحاتش گفت:
به نظر می‌رسد پدیده ارزهای مجازی علاوه بر اینکه یک پدیده جدید و چندوجهی است، یک پدیده سریع نیز هست و منتظر نمی‌ماند و جلو می‌آید، تأثیرگذار است، با خودش فرصت‌ها و تهدید‌هایی می‌آورد و اگر تصمیمی برای مواجهه صحیح با آن نگیریم، خودش را تحمیل می‌کند و به مثابه یک اهرم می‌تواند در اختیار ما باشد یا علیه ما استفاده شود.
با این حال عمر این گفته‌ها به 4 سال قبل برمی‌گردد و ارزهای دیجیتال جایی در گفت‌وگوهای اخیر این نامزد انتخابات نداشته است.
ابراهیم رئیسی
ابراهیم رئیسی، رئیس دستگاه قضای کشور است؛ قوه‌ای که بخصوص در یک سال اخیر به برخورد با صرافی‌های غیرمجاز و سودجو و مراکز غیرقانونی استخراج بیت کوین پرداخته و تلاش‌هایی در جهت قانونمندتر کردن این فضا کرده است.
تعطیلی صرافی ایرانی کریپتولند و دستگیری مدیر آن یعنی سینا استوی یکی از جنجالی‌ترین اقدامات قضایی اخیر در حوزه رمزارزها بوده است. استوی، مدیر صرافی کریپتولند به جرم ایجاد توکن بدون پشتوانه BRG و اخلال در نظام اقتصادی کشور دستگیر شد و پرونده او اکنون در دست مرجع قضایی است.
همچنین مدتی بعد از این اتفاق محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس کشور از قوه قضاییه خواست مسدودسازی درگاه‌های پرداخت صرافی‌های غیرمجاز فروش رمزارز را در دستور کار قرار دهند و از آن زمان به بعد چشم بسیاری به قوه قضاییه است تا ببینند تصمیم‌گیری نهایی در این خصوص به چه صورت خواهد بود.
با این حال و جدا از فعالیت‌های قوه قضاییه، ابراهیم رئیسی شخصاً کمترین اشاره مستقیمی به بازار ارزهای دیجیتال داشته و در این باره صحبت نکرده است.
محسن رضایی
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام اخیراً در قالب توییتی از استفاده از رمزارزها به نفع منافع ملی و سرمایه‌های مردم گفته است. او در صفحه شخصی خود نوشت: «رمزارزها یک نوآوری بین‌المللی و فرصت پولی هستند. در دولت ما، با هدایت درست و تنظیم مقررات متناسب، از رمزارزها به نفع منافع ملی و سرمایه‌های مردم استفاده خواهد شد. اگر دولت کنونی زودتر چاره‌اندیشی می‌کرد، مردم و ناظران با شفافیت بیشتری وارد بازار ارزهای دیجیتالی می‌شدند.»
وی توضیح بیشتری در خصوص استفاده از رمزارزها و نحوه ورود دولت احتمالی او به بازار ارزهای دیجیتالی نداشته است.
همچنین محسن مهرعلیزاده و علیرضا زاکانی دو کاندیدایی هستند که تاکنون هیچ صحبت مشخصی درباره رمزارزها نکرده‌اند.