مشتی ترین صبحانه عمرتان را در «وان» ترکیه بخورید!

وعده صبحانه در شهر وان در شرق ترکیه به قدری اساسی است که خیابانی که به موازات بلوار اصلی شهر قرار دارد به طور غیررسمی به "خیابان درست کنندگان صبحانه" مشهور شده است.

در حالی که صبحانه مهم ترین وعده غذایی روز شناخته می شود و در کشور ترکیه هم بسیار محبوب است، قلب شهر شرقی وان نیز محسوب می شود.

در ترکیه، وان و صبحانه در واقع مترادف هستند! رستوران هایی که به سبک وان صبحانه سرو می کنند در استانبول و آنکارا نیز گسارش پیدا کرده اند و خوراک های لذیذ محلی مانند otlu peynir (نوعی پنیر کپک زده قوی) به همراه گیاهی به نام sirmo که نوعی سیر وحشی است سرو می کنند. در حالی که بعضی از این صبحانه ها به خوبی معرف شهر وان هستند، اگر می خواهید صبحانه مشهور اصلی را امتحان کنید باید به مبدا آن بروید.

در سال 2014 بیش از 50 هزار نفر در وان جمع شدند تا رکورد گینس را در بزرگترین گردهمایی صبحانه بشکنند!

وان شهری است که نیم میلیون نفر جمعیت دارد و اکثر جمعیت آن را کردها تشکیل می دهند، یک ساعت رانندگی از ایران فاصله دارد و به نوعی شهری مرزی محسوب می شود. اواخر بهار هوا گرم و خشک است و عصرها کمی خنک می شود. کوه های سبز زیادی اطراف این محدوده وجود دارد در حالی که زمین های کم ارتفاع پوشیده از گلهای وحشی هستند. در همان نزدیکی دریاچه وان وجود دارد که بزرگترین دریاچه کشور است و جزیره آختامار هم در آن قرار دارد، جایی که می توانید خرگوش های خاکستری رنگ را در اطراف کلیسای ارمنی متعلق به قرن دهم پیدا کنید.

نوشته های زیر از زبان Paul Benjamin Osterlund نقل شده که اخیرا از این شهر دیدن کرده است:

در ژوئنی که گذشت به شهر وان سفر کردم تا با صبحانه های مشهور آن که بسیار اساسی هستند آشنا شوم. از آن جا که بازدید من با ماه مبارک رمضان مصادف شده بود تصور می کردم رستوران هایی که صبحانه می دهند تمام طول روز باز خواهند بود اما این تصور نادرست بود. با این وجود تعدادی از رستوران ها عصرها باز می کردند و غذاهایی را برای وعده سحری آماده می کردند. کسانی که در خیابان صبحانه درست می کردند تعداد زیادی از میز و صندلی هایشان را از خیابان جمع کرده بودند. رستورن هایی که صبحانه می دادند هم اکثرا بسته بودند به جز یکی: Sütçü Selim (سلیم شیرفروش) پنجره مغازه اش را با روزنامه پوشانده بود و فضایی محتاطانه برای کسانی که روزه نبودند به وجود آورده بود تا از صبحانه خود لذت ببرند.

سلیم و برادرش قدیر به سرعت بشقابی 9 قسمتی برای یک نفر آماده می کردند در حالی که حتی 4 نفر هم با این صبحانه عظیم کاملا سیر می شدند (بعضی از صبحانه ها دارای 30 بخش هستند!). من می خواستم بخش هایی مانند مربا، مارمالاد، چیپس و خمیر فندق را نخورم و تمرکزم را بر روی قسمت های ویژه صبحانه وان بگذارم. Van cacığı نوعی ماست و خیار دارای فلفل های بلند سبز، پیاز و جعفری و سیر است. این ماست و خیار در کنار مقداری کره زرد و زیبا سرو شده بود. Otlu peynir تازه و سرشار از طعم بود در حدی که من در استانبول چنین طعمی را نچشیده بودم. Murtuğa هم بود که ترکیبی از تخم مرغ، کره و آرد است؛ و روی همه چیز یک عدد نیمرو وجود داشت که با kavurma (گوشت آرام پز شده بره) پوشانده شده بود.

وقتی از صاحب مغازه پرسیدم چرا صبحانه های وان اینقدر مشهور شده اند، علت را در تازه و محلی بودن مواد اولیه دانست. مثلا otlu peynir در همان کوه های اطراف تهیه می شود و کره در منطقه نزدیک Özalp به دست می آید.

روز بعد امید داشتم بتوانم صبحانه را حداقل زمان ناهار بخورم؛ با این وجود نتوانستم جایی را که قبل از افطار باز باشد پیدا کنم. نزدیک ساعت 9 شب در حالی که بسیار گرسنه بودم به Bak Hele Bak که فضای غذاخوری بزرگی تزئین شده با فرش های دست بافت بود رفتم. صاحب 61 ساله آن جا که خود را در زمینه صبحانه های وان بهترین معرفی کرد، از سال 1975 آن رستوران را اداره می کرد. دیوارها پر از عکس ها و روزنامه هایی بودند که در بسیاری از آن ها صاحب مغازه دیده می شد.

او گفت که ساعت 1 پس از نیمه شب، هنگام سحر درحالی که شب های قدر هم بوده، برای 1000 نفر صبحانه آماده کرده است. همچنین گفت که برای مهمان های ارمنی کلیسای جزیره آختامار هم صبحانه آماده کرده است.

او می گوید فرهنگ فرقه و دین نمی شناسد، در فرهنگ فقط مردم اهمیت دارند و مردم همه با هم برابرند. به همین علت اینجا خانه ای برای فرهنگ صبحانه ماست.

من صبحانه ای مشابه آن که در مغازه Sütçü Selim خورده بودم سفارش دادم و باز هم توسط cacığı (صاحب مغازه تاکید داشت که صبحانه وان بدون آن ناقص است) و طعم قوی otlu peynir شگفت زده شدم. همچنین از یک بشقاب زیتون سبز و سیاه لذت بردم (این یک مورد به خارج از وان تعلق دارد). در یک تابه کوچک مسی هم نیمروی پوشیده با گوشت وجود داشت. بخش های سرد صبحانه به همراه یک سبد نان تازه و تخم مرغ هم پس از آن سرو شد. همچنین یک قوری چای بزرگ روی میز داشتم.

هنگامی که به مرکز شهر برگشتم، آن جا تبدیل به یک بازار سر باز بسیار بزرگ برای افطار شده بود و غرفه های زیادی که جگر و کباب مرغ درست می کردند وجود داشت، تعداد زیادی از غرفه ها هم چای سماوری پخش می کردند. همه بیرون بودند و باد خنکی بین دودی که از غذاها بلند می شد می پیچید. دستفروشان جوان لباس های برند تقلبی را در پیاده روها بساط کرده بودند و کوچه های مخصوص افراد پیاده با کافی شاپ ها بسته شده و پر از مشتری بود.

در یک مغازه کوچک و دنج که برای صبحانه هایش بسیار پیشنهاد شده و مشهور بود باز بود اما غذا سرو نمی کرد، اما من خوش شانس بودم که توانستم در آخرین روزی که در این شهر بودم یک مشابه روستایی از این رستوران پیدا کنم. این رستوران که Yeni İmsak Kahvaltı Salonu نام داشت یکی از متخصصین وان در امر صبحانه بود و چای یکی پس از دیگری برایتان آورده می شد. از آخرین otlu peynir در آن جا لذت بردم. صبحانه این رستوران دومین صبحانه ای بود که در وعده سحر می خوردم و ارزان ترین صبحانه ای که خوردم نیز بود (15 لیر ترکیه و یا 2.5 پوند). بیرون رستوران هنوز انرژی زیادی بین مردم جریان داشت و مردم از گذراندن شب های خود در طول ماه رمضان لذت می بردند.

زمان زیادی نگذشت که من در استانبول صبحانه های بی نظیری را با دوستانم شریک شدم و تا آن جایی که میزمان جا داشت سفارش می دادیم. صبحانه های مشابه استانبول در وان نیز وجود داشت، به ویژه در مکان های توریستی سواحل دریاچه وان. اما دلیل خاص بودن صبحانه های وان افراد حرفه ای است که با تازه ترین و باکیفیت ترین مواد آن ها را درست می کنند. صبحانه های استانبول مزه صبحانه های وان را نمی دهد و این صبحانه ها ارزش دور کشور گشتن را دارد، حتی اگر لازم باشد برای خوردن آن ها تا پس از غروب خورشید صبر کنید!"

امیدواریم دست کم یک بار صبحانه های بی نظیر ترکی به ویژه در شهر وان لذت برید!