پشت پرده فیلتر نشدن اینستاگرام | سود هنگفت کاسبان اینترنت

پشت پرده فیلتر نشدن اینستاگرام | سود هنگفت کاسبان اینترنت

شاید تا پیش از این تصمیم سازان و تصمیم گیرندگان برای فیلتر کردن یک پیام رسان خارجی یا شبکه اجتماعی، استناد آنها به جاسوسی احتمالی آنها از شهروندان ایرانی و در وهله بعد، تهاجم فرهنگی بود که منجر به فیلتر شدن فیسبوک، توئیتر، تلگرام و ... در ایران شد.

اما نکته جالب در این خصوص، عدم فیلتر شدن اینستاگرام بود که ساز و کاری مشابه با فیسبوک داشت و جالبتر اینکه شرکت متا که مالک مشترک فیسبوک و اینستاگرام محسوب می شود و اگر دلیلی بر فعالیتهای جاسوسی شرکت مذکور از طریق فیسبوک وجود داشت، علی القاعده اینستاگرام نیز باید فیلتر می شد چرا که به همان نسبتی که به زعم دوستان در فیسبوک تهاجم فرهنگی انجام می گرفت، در اینستاگرام هم فضا برای باز کردن صفحات مستهجن باز است.

نکته ای که مخالفین فیلتر شدن اینستاگرام در برهه ای از زمان در این خصوص مطرح کردند، اشاره آنها به از بین رفتن کسب و کار اینترنتی صدها نفر در ایران بود که به دلیل ناتوانی در پیدا کردن یک شغل مناسب در بیرون، رو به فعالیتهای اینترنتی و فروش آنلاین از طریق اینستاگرام آورده بودند. آنها که تبلیغات اینستاگرامی بعضاً گسترده ای نیز انجام داده بودند و به نوعی در اینستاگرام برای کسب و کار خود سرمایه گذاری کرده بودند، از فیلتر شدن اینستاگرام متضرر می شدند و به همین دلیل نیز ظاهراً جلوی فیلتر شدن اینستاگرام گرفته شد. اما سوال اساسی اینجاست که مگر همین کسب و کارها در تلگرام فعال نبودند؟ چطور اجرای فیلترینگ بر روی تلگرام بدون توجه به نابود شدن کسب و کارهای اینترنتی فعال در آن انجام شد اما در اینستاگرام این اتفاق رخ نداد ؟

به نظر می رسد پاسخ این سوال در سودی است که کاسبان فیلترینگ از فروش اینترنت به جیب می زنند. پس از اینکه فروش حجم های اینترنتی در ایران به دو قسمت ترافیک داخلی و ترافیک بین الملل تقسیم شد، مصرف بسیاری از کاربران ایرانی به واسطه استفاده روزمره از اینستاگرام بالا و بالاتر رفت چرا که دانلود ترافیک از سرورهای خارج از ایران 4 برابر دانلود از سایتها و اپلیکیشن های داخلی برای کاربران محاسبه می شد و با توجه به عدم آشنایی بسیاری از کاربران در مسدود کردن دانلود اتوماتیک مدیا در اینستاگرام و اعتیاد روز افزون آنها به مرور صفحه explore اینستاگرام، این بسته های اینترنتی کاربران بود که به سرعت به اتمام می رسید و سود کلانی بود که به واسطه خرید مجدد بسته به جیب فروشندگان اینترنت در ایران واریز می شد.

اما برخی از کاربران حرفه ای راه دور زدن این ترفند دیجیتال مارکتینگ فروشندگان اینترنت در ایران را یاد گرفتند و با خرید بسته های اقتصادی و ارزان این محدودیت را دریبل زدند؛ اما این موضوع خیلی زود توسط فروشندگان جاه طلب اینترنت شناسایی شد و مبادرت به حذف بسته های اینترنتی ارزان و ارائه درخواست برای افزایش قیمت اینترنت کردند.

هر چه که هست، علت فیلتر نشدن اینستاگرام را باید در ترکیب سهامداران شرکت های بزرگ ارائه سرویس های اینترنت در ایران جستجو کرد که از این راه چه سودهای هنگفتی به جیب زده اند. شاید اگر همین حالا اینستاگرام در ایران فیلتر شود، سود این شرکت ها نیز به یک چهارم تقلیل پیدا کند چرا که دیگر اپلیکیشن خارجی همه گیری در فضای اینترنتی ایران فعال نیست که مصرف کاربران را 4 برابر حساب کنند!

البته فیلتر کردن پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی و به تبع آن فروش تقریباً آزاد فیلترشکن ها در همین فضای مجازی ظاهراً محدود توسط افراد معلوم و مشخص از درگاه های رسمی بانکی کشور نشان می دهد، در پس پرده برخی تصمیمات، منافع مالی نهفته است چرا که با روشن کردن فیلتر شکن کاربران نیز ترافیک آنها در صورت وبگردی به صورت 4 برابر محاسبه می گردد.

سخن پایانی اینکه شاید اکنون وقت آن رسیده تا تصمیم گیرندگان در خصوص فیلتر کردن یا نکردن پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی در خصوص علل فیلتر برخی از آنها و عدم فیلتر کردن برخی دیگر، توضیح شفاف به مردم ارائه دهند تا افکار عمومی متوجه فرق اساسی ساز و کار فیسبوک و اینستاگرام شوند که چطور یکی فیلتر ولی دیگری فیلتر نیست.

پی نوشت: هدف از مطرح کردن این بحث فیلتر شدن یا نشدن اینستاگرام نیست بلکه رویکرد متناقض مسئولین در فیلترینگ است که در خصوص شبکه های اجتماعی با ساز و کار مشابه تصمیمات متفاوت اتخاذ کرده اند. امروز آن مسئول محترم می بایست پاسخگو باشد که اگر فعالیت اینستاگرام در فضای اینترنت ایران مشکلی ندارد، چرا فیسبوک، تلگرام، توئیتر و ... فیلتر هستند؟