حکمرانی در فضای مجازی جزو عملکردهای دولت آینده خواهد بود؟
رسانه کلیک – تحقق «حکمرانی نوین در فضای مجازی» چشم انداز فضای سایبری مورد انتظار از دولت آینده است که با حفظ اقتدار و استقلال ملی در عرصه فضای سایبری قابل‌دستیابی خواهد بود.
به گزارش کلیک، به نقل از خبرگزاری مهر؛ با نزدیک شدن به سیزدهمین انتخابات ریاست جمهوری و اعلام برنامه‌های نامزدهای این دوره از انتخابات، چشم انداز فضای مجازی کشور در دولت آینده نیز به‌زودی ترسیم می‌شود.
با نزدیک شدن زمان انتخابات، نامزدهای ریاست جمهوری از فضای مجازی برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده و بسیار بر آن تاکید دارند، ازاین‌رو کارشناسان و فعالان فضای سایبری از دولت آینده انتظار دارند تا در جهت حفظ اقتدار و تحقق حاکمیت ملی در عرصه فضای مجازی کوشا باشد. همچنین انتظار می‌رود که رئیس‌جمهور آینده طرحی در حوزه فضای سایبری داشته باشد که نه‌تنها دربرگیرنده ظرفیت‌های فنی و اجتماعی این فضا باشد، بلکه بتواند نوع مناسبات جامعه را متناسب با مدل حکمرانی فضای مجازی تغییر دهد و به‌بیان‌دیگر طرحی از «حکمرانی نوین در فضای مجازی» ارائه دهد.
دولت آینده نیازمند برنامه جامع و مدون در فضای سایبری است
انتظارات مردم اکنون از دولت آینده این است که تنها به فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی و میزان دسترسی کاربران به شبکه اینترنت محدود نشود. دولت آینده باید با برنامه‌ای جامع و مدون، تمرکز خود را روی مواردی مانند شبکه ملی اطلاعات، دولت الکترونیک، حاکمیت سایبری و مدیریت پلتفرم‌ها برای خدمات‌رسانی بهتر به مردم بگذارد.
برای این منظور، دولت به بهره‌گیری از توانمندی‌های داخلی در جهت توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و اقتصاد دیجیتال نیز نیاز خواهد داشت. به بیان کلی، لزوم دقت به تأثیرات فضای مجازی در ساختار اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی کشور مسئله‌ای اجتناب‌ناپذیر است که نامزدهای این دوره از انتخابات در دولت آینده باید آن را مدنظر قرار دهند.
مسائل اینترنت در دولت آینده چگونه باید مدیریت شود و دولت چگونه باید ابعاد مختلف فضای سایبری را ترسیم کند؟
رضا تقی پور نماینده مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال گفت:
بحث اصلی کشور دوگانه سازی‌های کاذب در مورد فیلترینگ نیست. امروز جنگ نرم با استفاده از قدرت سایبری نسبت به گذشته ممکن‌تر شده است. در کشور ما امروز به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، فضای مجاری در اختیار پلتفرم‌های بیگانه است و بیش از ۸۰ درصد پهنای باند کشور به‌صورت فعال توسط پلتفرم‌ها و سکوهایی مانند اینستاگرام، توییتر، تلگرام و واتس اپ مورداستفاده قرار می‌گیرد.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی در مورد اینکه آیا در مدیریت فضای سایبری تاکنون موفق بوده‌ایم، گفت:
چون اقدامی صورت نگرفته طبیعتاً موفق هم نبودیم. قطعاً منظور و هدف، خارج کردن سکوهای خارجی از صحنه فضای مجازی کشور نیست. بلکه از بین بردن انحصار و تسلط آن‌ها بر این فضا است. مشکل امروز ما این است که در چارچوب گذاری و تنظیم مقررات در فضای سایبری بسیار کند و ناقص عمل کرده‌ایم.
وزیر اسبق ارتباطات معتقد است که جای چارچوب گذاری و ارزش‌گذاری محتوای فاخر امروز در فضای مجازی کشور خالی است. ما معتقدیم که قوانین محدودکننده چاره کار نیست بلکه باید آموزش و راهکار دهیم تا در جهت تعالی و کمال بهره ببریم.
آیا دولت جدید با ادبیات حکمرانی فضای مجازی آشناست؟
حسین زیبنده پژوهشگر فضای سایبری بابیان اینکه دولت جدید باید با ادبیات حکمرانی فضای مجازی آشنا باشد، معتقد است که عقب‌ماندگی فضای سایبری باید توسط دولت آینده جبران شود.
این دانشجوی دکتری حکمرانی فضای مجازی بابیان اینکه در این دهه با توسعه پلتفرم و فناوری‌ها، نظام و مناسبات جهانی در فضای سایبری در حال سامان یافتن و شکل گرفتن است، افزود:
فناوری‌های جدید و توسعه فضای مجازی بستر مناسبی را در اختیار مسئولان کشور می‌گذارد تا امکان فرصت‌آفرینی، استفاده حداکثری و بهره‌برداری هر چه‌بهتر از این امکانات را در جهت تحقق اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی و رفاه هرچه بیشتر مردم مهیا کنند. ازاین‌رو هرچه از این روند عقب بیافتیم، فرصت‌هایی را از دست خواهیم داد و این فرصت سوزی‌ها شاید قابل جبران نباشد.
وی ادامه داد:
حال با توجه به نقاط ضعفی که در این یک دهه در مواجه فعال و خردمندانه فضای سایبری در عرصه داخلی و بین‌المللی شاهد آن بودیم لازم است که دولت بعدی با یک عزم راسخ وارد شود و جبران مافات و عقب‌ماندگی‌ها در حوزه فضای مجازی کند و تا جایی که ممکن است فرصت‌های ازدست‌رفته را احیا و از فرصت‌های جدید استفاده کند.
زیبنده در اضافه کرد:
دولت جدید باید قواعد جدیدی در این حوزه بنا نهد و ایجاد مناسبات جهانی جدید و نظم آفرینی جدیدی در نظام حکمرانی بین‌المللی فضای مجازی مورد انتظار است. چنین فردی باید مناسبات جهانی را به‌خوبی بشناسد و نظام حکمرانی بین‌الملل و آرایش دفاعی که بقیه کشورها در برابر سلطه گرفتند را به‌خوبی ببیند و بشناسد و دچار سهل‌انگاری و جوسازی‌های رسانه‌ای نشود.
این پژوهشگر تاکید کرد:
رقابت آینده در اینترنت، رقابت حکمرانی‌ها است و اگر جمهوری اسلامی و وزارت ارتباطات به‌عنوان متصدی فضای سایبری، با یک رویکرد صرفاً فنی به‌مواجهه با فضای سایبری بپردازد دیر یا زود در برابر طراحی‌هایی که بیگانگان در عرصه حکمرانی دارند، قافیه را خواهد باخت و به‌تبع آن بهره‌مندی از فرصت‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی از فضای مجازی را از دست خواهد داد.
رسول جلیلی عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی درباره لزوم سیاست‌گذاری پیش‌دستانه در قبال فناوری‌های نوظهور گفت:
کمترین انتظار این است که رئیس دولت آینده حداقل دغدغه جمهوری اسلامی و انقلاب و دغدغه اقتدار در فضای مجازی را داشته باشد.
وی همچنین با تاکید بر لزوم داشتن حکمرانی روابط بین‌الملل و ساماندهی قدرت سایبری گفت:
رئیس‌جمهور آینده باید قبول کند که در عرصه اینترنت نیز ما با دشمن مواجه هستیم و باید داشتن استقلال در فضای سایبری، موضوعیت پیدا کند. در همین حال موضوع مدیریت بر تنظیم گری بین‌المللی فضای مجازی از دیگر انتظارات است. چرا که ما معتقدیم نباید فقط آمریکا بر این فضا مدیریت کند.
این استاد دانشگاه برداشتن شورای امنیت فضای مجازی در کشور تاکید داشته و به توانایی ایفای نقش ایران در معاهدات در شرف انجام بین‌المللی در این فضا، باور داشته و در پایان گفت:
رئیس‌جمهور آینده باید سیاست‌گذاری پیش‌دستانه‌ای در قبال فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی، ۵G، اینترنت اشیا و اینترنت ماهواره‌ای داشته باشد تا این فناوری‌ها به‌صورت قانونمند و تحت مدیریت حاکمیت، در کشور توسعه یابند.